Στην εποχή μας η ψυχογενής ανορεξία και η βουλιμία έχουν αποκτήσει μορφή μάστιγας...αφού ολοένα και περισσότερα κορίτσια στην προσπάθεια τους να αποκτήσουν ένα σώμα που ονειρεύονται αποκτούν διαταραχές στην πρόσληψη τροφής.
Ο διατροφολόγος - διαιτολόγος Χρυσόστομος Ηλιάδης, εξηγεί,
Διαταραχές στην Πρόσληψη Τροφής
Οι διαταραχή στην πρόσληψη τροφής είναι μια πάθηση που έχει συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια.
Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός κυρίως γυναικών αναφέρει έντονα προβλήματα στη συμπεριφορά τους σχετικά με το φαγητό.
Δύο κλινικά σύνδρομα φαίνεται να προεξάρχουν στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή η Ψυχογενής Ανορεξία και η Ψυχογενής Βουλιμία.
Σημειώνουμε, ότι η παχυσαρκία δεν ανήκει στις διαταραχές στην πρόσληψη τροφής και δεν αποτελεί γενικά ψυχική διαταραχή, εκτός αν ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην αιτιολογία της.
ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ
Η Ψυχογενής Ανορεξία (ή νευρογενής ανορεξία) είναι ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας στο οποίο το άτομο με τη θέληση του περιορίζει την πρόσληψη τροφής καθώς φοβάται έντονα μήπως γίνει παχύ.
Τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι άρνηση του ατόμου να διατηρήσει ένα ελάχιστο φυσιολογικό βάρος, έντονος φόβος του ατόμου μήπως αυξηθεί το βάρος του, διαταραχή στη σωματική εικόνα, σημαντική απώλεια βάρους και αμηνόρροια στις γυναίκες.
Άτομα με τη διαταραχή αυτή λένε ότι «νιώθουν παχιά» όταν το βάρος τους είναι φυσιολογικό.
Τα ανορεκτικά άτομα υποφέρουν από μια διαταραγμένη αντίληψη του σώματος τους και της εξωτερικής τους σωματικής εικόνας.
Ουσιαστικά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν σωματικές αισθήσεις συμπεριλαμβανόμενου του αισθήματος της πείνας, πιστεύουν ότι το σώμα τους ή διάφορα μέρη του είναι «πολύ παχιά» ακόμα κι όταν είναι κάτω από το φυσιολογικό βάρος.
Βέβαια η λέξη «ανορεξία» είναι αποπροσανατολίζει.
Η ψυχογενής ανορεξία δεν είναι διαταραχή της όρεξης, γιατί η όρεξη δεν προσβάλλεται παρά μόνον αργά στην πορεία της νόσου.
Πρόκειται για διαταραχές στην αίσθηση του εαυτού, στην ταυτότητα και στην αυτονομία.
Ποιες ομάδες κινδυνεύουν
Εκτός από τα νεαρά κορίτσια που βρίσκονται στην περίοδο της εφηβείας, μεταξύ 12 έως 20 χρονών και έχουν για πρότυπο τους κάποια ανορεκτικά, αποστεωμένα μοντέλα, η νευρική ανορεξία μπορεί να χτυπήσει και σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας οι οποίες καταφεύγουν σε εξαντλητικές δίαιτες.
Μερικές μάλιστα έχουν και διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα τους αλλά και πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Από ποιες ασθένειες κινδυνεύουν τα άτομα που πάσχουν από νευρική ανορεξία
- Τριχόπτωση
- Αϋπνίες
- Ατροφία των δοντιών
- Αμηνόρροια
- Υπόταση
- Σοβαρές μεταβολικές διαταραχές
- Μέχρι και θάνατο
ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑ
Τα βασικά χαρακτηριστικά της Ψυχογενούς Βουλιμίας είναι επανειλημμένα επεισόδια υπερφαγίας στη διάρκεια των οποίων το άτομο νιώθει ότι δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του ώστε να σταματήσει να τρώει και ακολούθως η χρήση αντισταθμιστικών μεθόδων όπως προκλητού εμετού, καθαρτικών, διουρητικών, νηστείας ή υπερβολικής άσκησης για να μην πάρει βάρος.
Τα επεισόδια υπερφαγίας συνίστανται στην κατανάλωση τροφών με υψηλή θερμιδική αξία, που συνήθως είναι γλυκές ή ευκολομάσητες και μπορούν να καταναλωθούν γρήγορα π.χ. παγωτά, κέικ, κουλουράκια κτλ.
Τυπικά, τα βουλιμικά άτομα ντρέπονται για τη συμπεριφορά τους και προσπαθούν να κρύψουν τα επεισόδια υπερφαγίας. Κατά τα επεισόδια αυτά το άτομο συνήθως τρώει κρυφά και δεν σταματά παρά μόνον όταν πονέσει η κοιλιά του ή πέσει στον ύπνο ή κάποιος το διακόψει ή προκαλέσει εμετό.
Ο προκλητός εμετός χρησιμοποιείται από το 80°/ο-90°/ο των βουλιμικών ατόμων για ν' αποφευχθεί η αύξηση του βάρους, αλλά και για να μειωθούν τα αισθήματα ενοχής και ν' ανακουφισθεί ο κοιλιακός πόνος που προέρχεται από την υπερφαγία.
Τυπικά, τα βουλιμικά άτομα έχουν ελαφρώς αυξημένο βάρος. Υπάρχουν ενδείξεις, όμως, ότι πριν από την έναρξη της διαταραχής ίσως έχουν περισσότερο βάρος απ' ότι τα συνομήλικα τους.
Οι προκλητοί εμετοί μπορεί να δημιουργήσουν μεγάλη φθορά στην αδαμαντίνη των δοντιών, διόγκωση των σιελογόνων αδένων, ακόμη και οισοφαγική ρήξη ή αρρυθμίες. Επίσης, σε βουλιμικά άτομα μπορεί να εμφανισθούν διαταραχές του καταμήνιου κύκλου ή αμηνόρροια.
Η έναρξη της Ψυχογενούς Βουλιμίας είναι στην όψιμη εφηβεία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή και η πορεία της είναι χρόνια.
+2
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΤΡΟΦΗΣ
Η θεραπευτική προσέγγιση βασικά είναι ένας συνδυασμός θεραπείας συμπεριφοράς και υποστηρικτικής ψυχοθεραπείας.
Υπάρχουν δύο βασικοί στόχοι στη θεραπεία της ψυχογενούς ανορεξίας και της ψυχογενούς βουλιμίας.
Ο πρώτος είναι να αποκατασταθεί η κατάσταση θρέψης του ατόμου. Στα ανορεκτικά άτομα αυτό σημαίνει να επανέλθει το βάρος στα φυσιολογικά όρια στα βουλιμικά άτομα, να επιτευχθεί μεταβολική ισορροπία.
Ο δεύτερος στόχος είναι να τροποποιηθεί η παθολογική συμπεριφορά πρόσληψης τροφής του ατόμου, ούτως ώστε να κρατηθεί το βάρος σε φυσιολογικά όρια και να ελεγχθούν κατά το δυνατό τα επεισόδια υπερφαγίας, οι προκλητοί εμετοί, η λήψη καθαρτικών και όλες οι άλλες παθολογικές συμπεριφορές.
Στις πλείστες περιπτώσεις, η θεραπεία θα γίνει σε εξωνοσοκομειακό επίπεδο. Πολλοί ασθενείς, όμως, μπορεί να χρειασθούν νοσηλεία.
Ενδείξεις για νοσηλεία είναι σοβαρή απώλεια βάρους, η παρουσία υπότασης, υποθερμίας ή ηλεκτρολυτικών διαταραχών, παρουσία αυτοκτονικού ιδεασμού ή ψύχωσης, αποτυχία της εξωνοσοκομειακής θεραπείας.
Σε κάθε περίπτωση οι ασθένειες της Ψυχογενoύς Ανορεξίας και Βουλιμίας θεωρούνται πολύ σοβαρές και προτρέπουμε τους άμεσα επηρεαζόμενους, μόλις ανιχνεύσουν ή έστω υποπτευτούν την εμφάνιση έστω κάποιων μικρών σημαδιών των ασθενειών αυτών σε οικείους τους, να συμβουλευτούν άμεσα τους ειδικούς.
* Χρυσόστομος Ηλιάδης, κλινικός διατροφολόγος- διαιτολόγος, BSc, MSc (Med Sci), MBA, Τηλ 22767656 και 96700100