Το υπερβάλλον βάρος και η παχυσαρκία έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις, καθώς 6 στα 10 άτομα έχουν βάρος ψηλότερο από το φυσιολογικό.
Ισως η αδυναμία εύρεσης μιας αποτελεσματικής δίαιτας, ενός τρόπου που θα επιδρούσε αποτελεσματικά στην μείωση και διατήρηση του βάρους να οδηγεί σε ένα κενό στις διατροφικές οδηγίες.
Το κενό αυτό, παράλληλα με την φύση του ανθρώπου για αναζήτηση μιας εύκολης λύσης, δίνουν πρόσβαση σε πολλές αναξιόπιστες θεωρίες χωρίς καμία επιστημονική εγκυρότητα.
Μια από αυτές τις κατηγορίες είναι η δίαιτα χωρίς γλουτένη (gluten-free diet) που το τελευταίο διάστημα έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής
Τι είναι η γλουτένη;
Πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, τη σίκαλη, το κριθάρι και στη βρώμη.
Oτι παρασκευάζεται από τα παραπάνω υλικά όπως ζυμαρικά, ψωμί, κέικ, μπισκότα, κράκερ, δημητριακά πρωινού και πολλά άλλα περιέχει γλουτένη.
Τι κάνει η γλουτενη;
Σε ορισμένα άτομα η έκθεση στη γλουτένη προκαλεί μία φλεγμονώδη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που οδηγεί στην καταστροφή του εσωτερικού του λεπτού εντέρου.
Αυτό παρεμποδίζει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών οδηγώντας σε συμπτώματα όπως διάρροια, κόπωση, αναιμία, απώλεια βάρους που συνιστούν την πάθηση που ονομάζεται κοιλιοκάκη (Celiac disease)
Ευαισθησία στη γλουτένη
Εκτός από τη σοβαρή πάθηση της κοιλιοκάκης, ένα μεγάλο κομμάτι του ιατρικού κόσμου αποδίδει συμπτώμάτα όπως διάρροια, φούσκωμα, δυσφορία, κόπωση, πονοκέφαλος, ομιχλώδης σκέψη (brain fog), σε μια λιγότερο σοβαρή κατάσταση : την «ευαισθησία στη γλουτένη».
Ωστόσο η επιστημονική κοινότητα δεν συμφωνεί με την αποτελεσματικότητα της αποφυγής κατανάλωσης τροφών με γλουτένη.
Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι κάτι τέτοιο δεν ωφέλησε τα άτομα που ισχυρίζονταν ότι είχαν «ευαισθησία στη γλουτένη», ενώ η Mayo Clinic σε επίσημη θέση της, τονίζει ότι δεν υπάρχει διαγνωστικό τεστ που να προσδιορίζει την ευαισθησία στο σιτάρι, ενώ η δίαιτα ελεύθερης γλουτένης πιθανώς να μειώνει την πρόσληψη φυτικών ινών δημιουργώντας δυσκοιλιότητα και φούσκωμα.
Μπορεί πραγματικά να βοηθήσει;
Η σύσταση για εφαρμογή δίαιτας ελεύθερης σε γλουτένη για λόγους απώλειας βάρους συχνά αποκλείονται και τρόφιμα
το αγελαδινό γάλα
η ζάχαρη (αν και δεν περιέχουν γλουτένη) με σκοπό τον επιπλέον περιορισμό των επιλογών του ατόμου και τελικά την απώλεια βάρους.
Τέτοια σχήματα προκαλούν πολύ έντονο περιορισμό, όχι μόνο στην διατροφή, αλλά γενικότερα στην ζωή του ατόμου που το ακολουθεί, καθιστώντας τα βραχείας διάρκειας.
Το άτομο επιστρέφει στον συνήθη τρόπο διατροφής του και τελικά επαναπροσλαμβάνει το βάρος που κατάφερε να χάσει με πολύ κόπο και κόστος (τα προϊόντα ελεύθερα γλουτένης είναι αρκετά πιο ακριβά).
Βιομηχανία gluten – free
Το εντυπωσιακό όμως είναι η τεράστια αύξηση της βιομηχανίας των προϊόντων χωρίς γλουτένη. Το 2012 ξοδεύτηκαν στην Αμερική 4.5 δισεκατομμύρια δολάρια για τέτοια προϊόντα, ενώ η πρόβλεψη για το 2017 είναι ότι το νούμερο θα φτάσει στα 6.6 δις. δολάρια.
Tα προϊόντα αυτά κοστίζουν 200% περισσότερο, από τα συμβατικά προϊόντα, γίνεται αντιληπτό το τεράστιο κέρδος που διακυβεύεται.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του παραλογισμού και της μανίας για τέτοια προϊόντα αρκεί να δούμε
μόνο 1 στους 133 πάσχει από κοιλιοκάκη, 1 στους 16 μπορεί να έχει μια όχι σοβαρή ευαισθησία και όμως το 29% του πληθυσμού χρησιμοποιεί τέτοια προϊόντα, καθώς πιστεύει ότι τον βοηθούν.
Τι συστήνεται;
Η επιστημονική θέση και οδηγία, είναι η αποφυγή τέτοιων τακτικών αν δεν υπάρχει κάποιος παθολογικός παράγοντας που να υποχρεώνει.
Η στροφή προς μία πιο υγιεινή διατροφή, με επιλογή π.χ. άλευρων ολικής άλεσης, ο περιορισμός της ζάχαρης και των προϊόντων που την περιέχουν κλπ. θεωρείται θεμιτή, αλλά όχι και ο αποκλεισμός τους.
Έτσι θα απολαμβάνεται τον συνδυασμό ενός ισορροπημένου και υγιεινού διαιτολογίου αλλά και ενός βιώσιμου τρόπου διατροφής.
*Έλενα Τρουλλίδου ,Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος, εγγεγραμμένο και ενεργό μέλος του Συνδέσμου Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου, εξειδικευμένη σε θέματα παχυσαρκίας και παιδικής διατροφής, Κλινικών Παθήσεων, Αθλητικής Διατροφής, mydietspot Health Center
elenatroullidou@hotmail.com
τηλ. 22 256752