Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης, έτσι η πρόγνωση παιδιού με καθυστέρηση στην εξέλιξη του λόγου, διαφέρει από περιστατικό σε περιστατικό. Παρόλα αυτά όμως είναι αρκετά τα παιδιά που δεν ακολουθούν την τυπική πορεία ανάπτυξης του λόγου.
Σε περιπτώσεις που υπάρχουν διαταραχές όπως σύνδρομο Down, Βαρηκοΐα-Κώφωση, Εγκεφαλική Πάρεση κ.α. τα παιδιά μπαίνουν σε πρόγραμμα λογοθεραπείας άμεσα. Ένα πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει απλές συμβουλές προς τους γονείς για την ανάπτυξη λόγου, ομιλίας, επικοινωνίας, απλή παρακολούθηση της ανάπτυξης των παραπάνω ή ακόμα και ειδικές λογοθεραπευτικές ασκήσεις.
Σε περιπτώσεις που οι δυσκολίες παρουσιάζονται στην πορεία της ανάπτυξης του παιδιού τότε θα πρέπει οι γονείς να ζητάνε συμβουλές από λογοπαθολόγο-λογοθεραπευτή το συντομότερο δυνατό.
Λογοθεραπευτικής αξιολόγησης/θεραπείας χρήζουν και παιδιά που παρουσιάζουν:
- Δυσκολίες στην παραγωγή κάποιων ήχων (φωνημάτων) τις γλώσσας πχ. το παιδί δεν παράγει τον ήχο /ρ/,/σ/,/ξ/,/ψ/ στην ομιλία του.
- Κάνει αντικαταστάσεις ήχων με άλλους ήχους πχ. Αντί /β/ λέει /δ/ ή αντί για /θ/ λέει /φ/.
- απλοποιήσεις συμπλεγμάτων πχ. αντί για /σπίτι/ λέει /πίτι/.
- Πλήρης απουσία ομιλίας ή απλοποιημένος λόγος σε σχέση με την ηλικία του πχ. για παιδιά άνω των 2 ετών μονολεκτικές φράσεις αντί /θέλω νερό/ λέει /νερό/.
- Κάνει συστηματικά γραμματικά και εκφραστικά λάθη πχ. αντί /εχθές πήγα/ λέει /εχθές πάω/,
- Αδυναμία αφήγησης ιστοριών ή παραμυθιών,
- Αδυναμίες εκτέλεσης απλών ή σύνθετων εντολών ανάλογα με την ηλικία του κάθε παιδιού.
- Διαταραχές στη ροή της ομιλίας πχ. μπλοκαρίσματα στην ομιλία (μμμμ-μπάλα).
- Επαναλήψεις συλλαβών (παπαπα-πάπια), πολύ γρήγορη ομιλία.
Η περίοδος από τα 3 μέχρι τα 6 χρόνια είναι σημαντική για την γλωσσική εξέλιξη του παιδιού, τόσο στον τομέα της κατανόησης όσο και στον τομέα της έκφρασης. Μέχρι τα 5 χρόνια, το παιδί μπορεί να διηγηθεί πρόσφατα γεγονότα, χρησιμοποιεί μεγάλες, σύνθετες και σωστές προτάσεις και ονομάζει τα βασικά χρώματα.
Πρέπει να αρθρώνει σωστά όλα τα φωνήματα. Οι μόνοι φθόγγοι που μπορεί να μην προφέρει για λίγο καιρό ακόμη, σωστά είναι το /ρ/ και μερικά φωνητικά συμπλέγματα, ενώ και αυτά πρέπει να έχουν αποκατασταθεί μέχρι να πάει το παιδί στο σχολείο.
Πλέον το παιδί πρέπει να είναι έτοιμο όχι μόνο για την προφορική επικοινωνία αλλά και την γραπτή.
* Ελένη Μουγιάρη, εγγεγραμμένη Λογοπαθολόγος-Λογοθεραπεύτρια Bsc-MSc, Τηλ:99768673