Αν ένα ζευγάρι είναι άτεκνο, αυτό μπορεί να είναι ένα μεγάλο βάρος για τη σχέση. Η υιοθεσία είναι μια δυνατότητα, αλλά δεν παρέχει τη γενετική σχέση με τους απογόνους. Επιπλέον, η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την προσφορά και οι προϋποθέσεις είναι τις περισσότερες φορές δύσκολο να εκπληρωθούν.
Παρένθετη μητρότητα – τι ακριβώς σημαίνει αυτό;
Στην ιατρική θεωρία παρένθετη μητρότητα είναι όταν μια γυναίκα κυοφορεί ένα παιδί που δεν σχετίζεται γενετικά μαζί της, δηλαδή, της εμφυτεύεται ένα ήδη γονιμοποιημένο ωάριο.
Πρακτικά, ωστόσο, υπάρχουν διάφοροι τύποι παρένθετης μητρότητας: Στην περίπτωση που μόνο ο ένας γονέας είναι στείρος, γίνεται μια in vitro γονιμοποίηση, όπου χρησιμοποιείται ή το σπέρμα του γενετικού πατέρα η το ωάριο της γενετικής μητέρας. Το ωάριο ή σπέρμα μπορεί να προέρχεται από ένα τρίτο γενετικό γονέα.
Ακόμα και η παρένθετη μητέρα, μπορεί να κυοφορήσει χρησιμοποιώντας τα δικά της ωάρια, με σπερματέγχυση από τον γενετικό πατέρα. Αυτό όμως, προδιαθέτει μια στενότερη σχέση της παρένθετης μητέρας με το μωρό, και για αυτό όσοι ασχολούνται με αυτά, αποθαρρύνουν αυτή την επιλογή.
Μεσάζοντα γραφεία , νομικά έγγραφα και κόστος
Στη Κύπρο, η διαμεσολάβηση και η υγειονομική περίθαλψη, όπως για παράδειγμα η εξωσωματική γονιμοποίηση με αποτέλεσμα την παρένθετη μητρότητα, απαγορεύεται. Αλλά σε ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ η στην Ινδία η πρακτική αυτή είναι νόμιμη. Και δεν είναι μόνο αυτό!
Για παράδειγμα, το 2009 ξοδεύτηκαν 336 εκατομμύρια ευρώ για παρένθετη μητρότητα στην Ινδία, κάτι που κάνει την μεσολάβηση και ιατρική περίθαλψη για αυτή την δραστηριότητα, μια πολύ προσοδοφόρα επιχείρηση.
Τα γραφεία που ασχολούνται με αυτά παραμένουν υποστηρικτικά στο πλάι των βιολογικών γονιών και των παρένθετων μητέρων από την πρώτη συνάντηση μέχρι την αναχώρηση του παιδιού, μαζί με τους γονείς στην πατρίδα του.
Στις ΗΠΑ, αυτά τα γραφεία χρεώνουν για τις υπηρεσίες τους έως και $ 60,000, από τα οποία τα 20000-40000 δολάρια είναι για την παρένθετη μητέρα, συμβολαιογραφικά, νομικά έξοδα και αεροπορικά εισιτήρια. Αν χρειάζεται επιπλέον η εύρεση ωαρίου ή δωρητού σπέρματος, τότε χρειάζονται ακόμα περίπου 20.000 δολάρια.
Τα μεσάζοντα γραφεία φέρνουν αρχικά σε επαφή τους υποψήφιους γονείς και την πιθανή παρένθετη μητέρα. Οι προοριζόμενοι για γονείς μπορούν και πρέπει να οικοδομήσουν μια προσωπική επαφή με την παρένθετη μητέρα, έχει σημασία η γνωριμία και μια καλή σχέση πριν από την έναρξη της εγκυμοσύνης.
Το εμπόδιο της γλώσσας δεν είναι και τόσο ανυπέρβλητο στην περίπτωση μιας αγγλόφωνης παρένθετης μητέρας, όπως στη περίπτωση μιας ινδής.
Μόνο όταν και τα δύο μέρη δώσουν τη συγκατάθεσή τους, η σύμβαση συνάπτεται και εμφυτεύεται το έμβρυο. Επίσης, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να διατηρηθεί μια στενή σχέση.
Πολλά ζευγάρια δεν πετούν μέχρι τη γέννηση των μωρών τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά ούτε και σε σημαντικές εργαστηριακές η άλλες εξετάσεις, ή ούτε ακόμη για να στηρίξουν η και βοηθήσουν την παρένθετη μητέρα κατά την περίοδο της προχωρημένης εγκυμοσύνης.
Σε αντίθεση με τις υιοθεσίες, οι προϋποθέσεις , που οι προοριζόμενοι για γονείς πρέπει να εκπληρώνουν, για τη νομικά έγκυρη σύναψη μιας παρένθετης μητρότητας, είναι μάλλον χαμηλές.
Είναι αυτονόητο ότι γίνονται στους προοριζόμενους για γονείς, από τα αξιόπιστα γραφεία, κάποια ψυχολογικά τεστ.
Θα πρέπει να είναι παντρεμένοι και μάλιστα πρέπει να μην έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν παιδιά με τον φυσικό τρόπο. Σίγουρα, οι βιολογικοί γονείς πρέπει να είναι σε θέση να πληρώσουν το υψηλό κόστος της κυοφορίας του μωρού τους. Η παρένθετη μητέρα πρέπει να είναι ενήλικη και προϋπόθεση είναι επίσης να έχει ήδη τουλάχιστον ένα υγιές παιδί.
Στις ΗΠΑ, η παρένθετες μητέρες απολαμβάνουν εντατική ιατρική φροντίδα και ψυχολογική υποστήριξη μέσω των γραφείων. Για τα ζευγάρια από τις ευρωπαϊκές χώρες, μια παρένθετη μητέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και η πιο ακριβή επιλογή, είναι συχνά η πιο ασφαλής.
Ορισμένες πολιτείες, όπως η Καλιφόρνια, διαθέτουν για την παρένθετη μητρότητα, μια στερεή νομική βάση και αυτό τηρείται και παρακολουθείται επίσης. Από το 2009, για παράδειγμα, πρέπει να υποβληθεί ως προϋπόθεση ένα πιστοποιητικό που να δείχνει ότι τουλάχιστον ο ένας από τους προοριζόμενους για γονείς, έχει μια γενετική σχέση με το νεογέννητο.
Απόκτηση παιδιού μέσω παρένθετης μητέρας – όχι χωρίς παρενέργειες
Ποιοι είναι οι «πραγματικοί» γονείς ενός τέτοιου μωρού και τι ψυχολογικές παρενέργειες, δεν πρέπει να ξεχνάμε;
Ποιοι είναι πραγματικά οι γονείς;
Σύμφωνα με τον νόμο σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες ισχύει ότι: Η μητέρα ενός παιδιού είναι η γυναίκα που το γέννησε.
Αυτό σημαίνει ότι η παρένθετη μητέρα, είναι η μητέρα, και όχι η γενετικά σχετιζόμενη μητέρα ή αυτή που μεγαλώνει το παιδί.
Αυτή η νομική διαρρύθμιση δεν μπορεί ούτε να αμφισβητηθεί ούτε να αλλάξει αποτελεσματικά με κάποια νομική διαδικασία. Ακόμη και αν η μητέρα που μεγαλώνει το παιδί, καθορίζεται σε κάποιο ξένο πιστοποιητικό γέννησης ως η βιολογική μητέρα, αυτό δεν είναι αρκετό και δεν αναγνωρίζεται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Η γυναίκα που μεγαλώνει το παιδί, δεν είναι, επομένως, από νομικής μόνο άποψης, συγγενής με το παιδί της. Το ίδιο ισχύει και για το πατέρα, ωστόσο αυτό μπορεί να ρυθμιστεί πιο εύκολα νομικά, καθότι, με τη συγκατάθεση της παρένθετης μητέρας, μπορεί να αναγνωρίσει το παιδί ως δικό του.
Αυτό φυσικά λειτουργεί μόνο όταν υφίσταται μια πραγματική γενετική σχέση μεταξύ πατέρα και παιδιού, και ειδικά αν δεν υπάρχει ήδη η πατρότητα ενός άλλου ανθρώπου. Επειδή όταν η παρένθετη μητέρα είναι παντρεμένη, σύμφωνα με το νόμο, ο σύζυγός της είναι ο νόμιμος πατέρας του παιδιού.
Πιστοποιητικό γέννησης και εθνικότητα του παιδιού
Δεδομένου ότι η παρένθετη μητέρα και ο σύζυγος της κατά το νόμο είναι οι γονείς του μωρού, το παιδί δεν έχει την υπηκοότητα της χώρας από όπου προέρχονται οι γενετικοί γονείς.
Η είσοδος και η καταχώρηση του παιδιού στη χώρα χωρίς νόμιμα έγγραφα και διαβατήριο, είναι αδύνατη. Η υιοθέτηση πάλι του παιδιού είναι περίπλοκη. Σε μια παρένθετη μητρότητα στις ΗΠΑ, καταχωρούνται οι βιολογικοί γονείς ως γονείς στο πιστοποιητικό γέννησης.
Όμως ακόμα και τότε το παιδί δεν έχει άμεσα και αυτόματα την ιθαγένεια των γονέων, δεδομένου ότι γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά κατά την πολιτογράφηση του παιδιού ακολούθως στη πατρίδα του, βοηθούν συνήθως τα μεσάζοντα γραφεία από τις ΗΠΑ.
Ψυχολογικές παρενέργειες
Αυτό που συμβαίνει ξανά και ξανά, είναι ότι η παρένθετη μητέρα δεν μπορεί να αποχωριστεί από το παιδί μετά τη γέννηση. Για αυτό οι ενδιαφερόμενοι γονείς θα πρέπει από την αρχή να επιλέγουν την σωστή παρένθετη μητέρα, έχοντας μια επιτόπια και προσωπική επαφή μαζί της.
Για να αποφευχθούν τέτοιου είδους προβλήματα, στις Ηνωμένες Πολιτείες η όλη διαδικασία εποπτεύεται εκτός καθαρά από ιατρικής πλευράς, και από ψυχολογικής πλευράς.
Επίσης συστήνεται, οι γονείς να κρατήσουν ακόμη και μετά τη γέννηση, επαφή με την παρένθετη μητέρα για να αντιμετωπιστούν τα πιθανά προβλήματα του παιδιού, λόγω της προέλευσής του αργότερα.
Αυτό ισχύει επίσης ακόμα κι αν υπήρξε δωρεά ωαρίων και είναι τρεις οι «μητέρες» στο παιχνίδι.
Τέλος πρέπει να αναφέρουμε πως οι ψυχολογικές συνέπειες της παρένθετης μητρότητας, δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί εκτενώς, δεδομένου ότι η δυνατότητα αυτή είναι μία από τις νεότερες μορφές οικογενειακού προγραμματισμού.
*Ass Prof Dr med Νίκος Μακρίδης MD,PhD
Ειδικός Παιδίατρος
Διδάκτωρ πανεπιστημίου Βιέννης-Αυστρίας
Επίκουρος Καθηγητής Παιδιατρικής,Παιδιατρικής αιματολογίας,Παιδιατρικής ογκολογίας St. George’s University of London Medical School, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
drmakrides@cablenet.com.cy