Μια από τις μεγαλύτερες ανάγκες της σύγχρονης εποχής είναι η αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των πολλαπλών έργων που έχουμε να επιτελέσουμε, και από αυτήν δεν θα μπορούσε να ξεφύγει η ανάγκη όλων των γονέων για πιο αποτελεσματική μελέτη στο σπίτι.
Οι συχνότερες ανησυχίες και αγωνίες των γονέων αφορούν το πώς τελικά μπορούν να διαχειριστούν την κατ’ οίκον εργασία στο σπίτι με τρόπο που να εξοικονομούν πολύτιμη ενέργεια, για αυτούς και για τα παιδιά τους, και να καταλήγουν πιο γρήγορα στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
10 συνήθειες για αποτελεσματική μελέτη στο σπίτι σύμφωνα με την Χαρά Α. Δημητρίου
Εγγεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος
- Ποια είναι η διάθεση με την οποία προσεγγίζουμε το διάβασμα; Πολλές φορές το διάβασμα αντιμετωπίζεται ως μια υποχρέωση ή και αγγαρεία από την οποία οι μαθητές θέλουν να απαλλαχτούν γρήγορα. Τι γίνεται όμως αν προσεγγίσουμε την κατ’ οίκον εργασία ως μια ευκαιρία για απόκτηση νέων γνώσεων και δεξιοτήτων;
- Ποιο χώρο επιλέγουμε για το διάβασμα και πόσο κατάλληλος είναι; Πολλοί μαθητές, θεωρούν ότι μπορούν να χρησιμοποιούν ακατάλληλους χώρους, με έντονους θορύβους και κινητικότητα, ως χώρους μελέτης, όπου τελικά δεν είναι εφικτή αρχικά η συγκέντρωσή τους και στη συνέχεια η διατήρηση της προσοχής τους. Η χρήση ενός ήσυχου μέρους, το οποίο βρίσκεται μακριά από κοινόχρηστους χώρους του σπιτιού, αποτελεί μια καλή αρχή για τη διαμόρφωση μιας ρουτίνας διαβάσματος, αφού ο χώρος αυτός μπορεί να συνδεθεί με τη διάθεση του μαθητή για διάβασμα.
- «Φέρε μόνο όσα χρειάζεσαι, τίποτα παραπάνω». Αφού επιλέξουμε το χώρο ο οποίος θα χρησιμοποιείται καθημερινά για διάβασμα, είναι σημαντικό να εξασφαλίσουμε ότι ο χώρος διαθέτει μια επιφάνεια εργασίας στην οποία ο μαθητής θα έχει μόνο όσα χρειάζεται. Οτιδήποτε άλλο βρίσκεται στην επιφάνεια εργασίας μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την αποφυγή της εργασίας, αλλά και ερέθισμα το οποίο προκαλεί διάσπαση προσοχής. Κινητά τηλέφωνα και άλλες ηλεκτρονικές συσκευές, δεν χρειάζονται, αν δεν απαιτούνται από τη φύση της κατ’ οίκον εργασίας.
- «Τι είναι σημαντικό να κρατήσουμε από όλα αυτά που έχουμε διαβάσει;». Η διαδικασία του διαβάσματος στο σπίτι έχει σαν στόχο να βοηθήσει το μαθητή να αναπτύξει δεξιότητες τις οποίες θα μπορεί να χρησιμοποιήσει και στα επόμενα στάδια της ακαδημαϊκής του καριέρας. Το να βοηθήσουμε λοιπόν τους μαθητές να αναπτύξουν δεξιότητες διαχείρισης της ύλης, με τρόπο που να διακρίνουν τις σημαντικές από τις ασήμαντες πληροφορίες είναι εξαιρετικά σημαντικό. Δημιουργούμε σημειώσεις, χρωματιστές, σύντομες, με σχεδιαγράμματα και εικόνες! Μόνο έτσι η ύλη μπορεί να κατακτηθεί από τον μαθητή.
- Χρησιμοποιούμε το σύνολο των αισθήσεών μας. Αυτό ίσως είναι το πιο σημαντικό στην προσπάθεια επεξεργασίας της ύλης. Όταν η πληροφορία έρχεται μέσα από εικόνες, οπτικό-ακουστικό υλικό, γραπτό κείμενο, προσωπικές σημειώσεις, τότε αυξάνεται η πιθανότητα να κατακτήσουμε τις γνώσεις αυτές και να τις κάνουμε δικές μας.
- Η εξάσκηση και η επανάληψη μπορεί να μας οδηγήσει στην τελειότητα. Η εξάσκηση επιτρέπει την πολλαπλή έκθεση του μαθητή στα ίδια ερεθίσματα, στοιχείο που αυξάνει, όπως και η εμπλοκή των περισσότερων αισθήσεων, την πιθανότητα να θυμάται περισσότερες πληροφορίες κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης. Και ας μην ξεχνάμε το στόχο που δεν είναι άλλος από την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων.
- Προγραμματισμός και Συστηματικότητα. Όλες οι προηγούμενες συνήθειες συνοψίζονται στην ανάγκη να διατηρούμε ένα σταθερό πρόγραμμα σχετικά με την καθημερινότητα του μαθητή που να του επιτρέπει να διαχειρίζεται τη μαθησιακή εμπειρία με συστηματικότητα. Ενώ ταυτόχρονα θέλουμε να αναπτύξουμε στους μαθητές την αίσθηση της υπευθυνότητας σε σχέση με τις προσωπικές τους υποχρεώσεις.
- Επιβράβευση! Κανείς δεν θέλει να δουλεύει αν η προσπάθειά του δεν θα αναγνωριστεί. Είναι σημαντικό να επιτρέπουμε στους μαθητές να καταλάβουν ότι εκτιμούμε την προσπάθειά τους και το δύσκολο έργο τους, που περιλαμβάνει τόσο το σχολείο όσο και τις εξωσχολικές δραστηριότητες. Ας δείξουμε την αγάπη μας και ας πούμε «Μπράβο!» με ενθουσιασμό. Θυμηθείτε τη θετική διάθεση που πρέπει να διατηρούμε για τη διαδικασία του διαβάσματος.
- «Νους υγιής εν σώματι υγιή». Το σώμα κανενός από μας δεν θα μπορέσει να ανταποκριθεί στην απαιτητική καθημερινότητά μας αν δεν το φροντίσουμε σωστά, και αυτό ισχύει για όλες τις ηλικίες. Ενισχύουμε την προσπάθεια των παιδιών να εμπλέκονται ενεργά σε σωματικές δραστηριότητες, να κοιμούνται καλά και να τρέφονται σωστά.
- Προσδοκίες! Σκεφτείτε πόσο μεγάλη είναι η απογοήτευσή μας όταν αναμένουμε κάτι και τελικά δεν γίνεται. Το ίδιο ισχύει και για τους μαθητές, οι οποίοι έχουν να διαχειριστούν τη δική τους αλλά και τη δική μας απογοήτευση. Η μαθησιακή διαδικασία είναι μια ατομική διαδικασία, διαφορετική για κάθε παιδί και σύμφωνη με τις ιδιαίτερες ανάγκες και τις ικανότητές του. Ας επιτρέψουμε στα παιδιά μας να είναι ο εαυτός τους, λέγοντάς του ότι είναι σημαντικό να προσπαθούν όσο οι δικές τους δυνάμεις τους επιτρέπουν.
* Χαρά Α. Δημητρίου
Εγγεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος
Μέλος Συνδέσμου Ψυχολόγων Κύπρου