Η περίπτωση στην οποία η άσκηση συμπεριλαμβάνεται στην ζωή μας έχει αποδειχθεί πως είναι ένα ισχυρό φάρμακο κάτα σοβαρών παθήσεων όπως ανισόρροπα επίπεδα χολιστερόλης, στεφανιαία νόσος, παχυσαρκία και διαβήτης.
Δεδομένου ότι η οποιαδήποτε πάθηση είναι ταυτοχρόνως συνδεδεμένη με την ευεξία, και την ψυχική δύναμη των ανθρώπων να ξεπερνούν αυτά τα προβλήματα, η ανάγκη για περεταίρω έρευνα έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία 15 με 20 χρόνια.
Σήμερα είναι δυνατόν να βρεθούν εκατοντάδες μελέτες και ερωτηματολόγια επι του θέματος.
Όταν βάλουμε μαζί όλες αυτές τις πρόσφατες μελέτες, το αποτέλεσμα μας οδηγεί στον λόγο για τον οποίο αυτό το θέμα αξίζει να μελετηθεί.
Η φυσική δραστηριότητα είναι επιστημονικώς αποδεδειγμένη ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην θεραπεία της κλινικής και υποκλινικής κατάθλιψης και άγχους.
Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης στο να ξεπεραστούν πολλά άλλα ψυχολογικά προβλήματα, και στην καλυτέρευση της ποιότητας ζωής μέσω της βελτίωσης της ποιότητας του ύπνου, της καταστάσεως της διάθεσης, θεραπείας του άγχους, και αύξησης της αυτοπεποίθησης
Η ευεξία είναι μια κατάσταση την οποία ο κάθε ένας από εμάς πρέπει να επιδιώκει για την επίτευξη μιας ψυχικά ισορροπημένης ζωής.
Πολλές καταστάσεις στην ζωή μπορούν να αλλάξουν το πως νοιώθουμε σε θετικό ή αρνιτικό. Ένας παράγοντας για παράδειγμα είναι η διάθεσή μας.
Σύμφωνα με τον Thayer, «ακόμα και αν μια κοινονική κατάσταση είναι δυσάρεστη, μπορεί να είναι ανεκτή εάν η διάθεσή μας είναι θετική.
Σε αντίθεση, εάν είμαστε σε κακή διάθεση, μια κατάσταση η οποία συνήθως είναι πολύ ευχάριστη, δηλαδή μας δίνει μεγάλη ευχαρίστηση, μπορεί να γίνει βαρετή και να χάσει το ενδιαφέρον της. Όταν έχουμε πεσμένη διάθεση, ακόμα και τα πιο θετικά πράγματα γίνονται ασήμαντα.».
Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι πάντα προσπαθούν να βρούν νέους τρόπους να ξεκλειδώσουν τα θετικά συναισθήματα και να ρυθμήσουν την διάθεσή τους.
Ένας από τους πιο επιστημονικά αποδεδιγμένους τρόπους δεν είναι τίποτα παραπάνω από την σωματική δραστηριότητα.
Οι δυνατότητες της ενσωμάτωσης της άσκησης στην ζωή μας, μπορούν να είναι κάτι παραπάνω από απλά ευεργετικές για τον άνθρωπο. Μια μικρή έρευνα έδειξε ότι ακόμα και 10 λεπτά καθημερινό περπάτημα, μπορεί να αυξήσει την πνευματική ετοιμότητα, ενέργεια και θετική σκέψη.
Η ανάλυση και η μελέτη των δεδομένων από τις διάφορες μελέτες σχετικά με την άσκηση και την σχέση της με την ευεξία, μπορούν να μας δώσουν μια γενική εικόνα, αλλά δεν είναι δυνατή η κατανόηση της επιστημονικής πλευράς του αντικειμένου.
Οι μηχανισμοί που θεμελιώνουν τις σχέσεις μεταξύ σωματικής δραστηριότητας, ευεξίας, και ψυχικής υγείας είναι πολύπλοκοι και πολύπλευροι.
Η σωματική δραστηριότητας επηρεάζει αριθμό διασυνδεδεμένων συστημάτων.
Μια βιολογική εξήγηση που δώθηκε από τον Οργανισμό ψυχικής υγείας, είναι το ότι μέσω της άσκησης το εγκέφαλος μπορεί να απελευθερώσει μια ορμόνη με το όνομα ενδοφρίνη, η οποία έχει πολλές ομοιότητες με την ηρωίνη και την μορφίνη.
Αυτός ο συγκεκριμένος μηχανισμός πρωτοεισηγήθηκε περίπου 30 χρόνια πριν, σε μια έρευνα που συνέδεε την ορμόνη ενδοφρίνη με προβλήματα ψυχικής υγείας, που σχετίζονταν με την διάθεση και την προσωπικότητα. Αν και η έρευνα δεν ήταν στο επίπεδο που θα έπρεπε να ήταν, οι επιστήμονες μπόρεσαν να παρατηρήσουν ότι τα επίπεδα ενδοφρίνης κατά την διάρκεια και μετά την άσκηση ήταν ψηλότερα, και η σύνδεση αυτού με αλλαγές στην διάθεση ήταν πιθανή.
Άσκηση. Βρες τον τρόπο και υιοθέτησέ την
Ένα από τα πρώτα πράγματα που πολύ πιθανόν να σκέφτεται κάποιος πριν να ξεκινήσει κάποιου είδους άσκησης, είναι η παρέα.
Το ξεκίνμα οποιασδήποτε μορφής άσκησης με ένα άτομο το οποίο εμπιστευόμαστε και έχει κάποιου είδους ψυχολογική επιρροή πάνω μας, μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε φοβίες συνδεδεμένες με την αποτυχεία, να μας εμψυχώσει, καθώς επίσης και να μας σπρώξει προς το να είμαστε πιο δραστήριοι απ’ότι πριν.
Ένας δεύτερος παράγοντας που μπορεί να μας κράτησει από το να ασκηθούμε είναι ο χρόνος, ο οποίος στις πλείστες περιπτώσεις χρησιμοποιείται ως μια δικαιολογία. Λόγω του ότι οι άνθρωποι ακόλουθουν διαφορετικούς τρόπους ζωής, δεν είναι δυνατον να είμαστε όλοι το ίδιο δραστήριοι.
Ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα είναι με το να βάλουμε ένα πρόγραμμα στην ζωή μας, και να ψάξουμε ποιά μέρα της εβδομάδας και ποιά ώρα μας βολεύει καλύτερα για να ασκηθούμε, χώρις αύτη η ώρα να να επιρεάζει άλλες υποχρεώσεις που μπορεί να έχουμε, όπως για παράδειγμα δουλεία, οικογένεια, φίλοι κτλ.
Στην χειρότερη περίπτωση, όπου δεν έχουμε καθόλου χρόνο για άσκηση, κάνοντας τις δουλειές του σπιτιού ή τον κήπο μας μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως σωματική δραστηριότητα μετρίας εντάσεως, και μπορεί να είναι εξίσου ευεργετική.
Στην ίδια κατηγορία με τον χρόνο βρήσκονται και τα χρήματα, τα οποία μπορούν να είναι μια εξίσου καλή δικαιολογία για να μας κρατήσουν από το να περάσουμε από μια ζωή γεμάτη στρες, κατάθλιψη και κρίσεις πανικού σε μια ζωή πιο ισορροπημένη τόσο ψυχικά, όσο και σωματικά.
Είναι γεγονός ότι η συνδρομή σε κάποιο αθλητικό κέντρο μπορεί να είναι πολύ ακριβή, και ότι τα χρήματα για την συμμετοχή σε οποιδήποτε άθλημα θα μπορούσαν να χρησημοποιηθούν για την κάλυψη πολλών άλλων αναγκών.
Η αλήθεια είναι όμως, ότι μια βόλτα στο πάρκο, ένα άθλημα με φίλους, ή οι δραστηριότητες στο σπίτι δεν θα μας αδειάσουν το πορτοφόλι.
Επίσης, συνήθειες όπως το κάπνισμα, και το ποτό δεν μπορούν να είναι τίποτα άλλο παρα μόνο βλαβερές για την υγεία και για το πορτοφόλι μας.
Τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν πολύ εύκολα να χρησημοποιηθούν για να βελτιώσουμε τα οποιαδήποτε παθολογικά ή και ψυχολογικά προβλήματα που μπορεί να έχουμε, με το να πάμε σε ένα αθλητικό κέντο ή με το να κάνουμε οποιαδήποτε δραστηριότητα μας ενδιαφέρει.
Ακόμα ένας τρόπος με τον οποίο ένα άτομο μπορεί να βοηθηθεί στο να παραμείνει δραστήριο είναι να κρατάει σημειώσεις σχετικά με τα αποτελέσματα και την εκπλήρωση των στόχων που έχει θέσει, και να ανταμοίβει τον εαυτό του όταν έχει κάνει κάποιο επίτευγμα.
Είναι ξεκάθαρο πως το να ξεκινήσει κανείς να είναι πιο δραστήριος δεν μπορεί να γίνει απλά από μόνο του, και όπως κάθε μεγάλο ταξίδι ξεκινάει και αυτό από ενα βήμα, το οποίο σημαίνει ότι το πρώτο βήμα είναι να πάρουμε την απόφαση να αλλάξουμε τον τρόπο ζωής μας και να συμπεριλάβουμε την άσκηση στο καθημερινό μας πρόγραμμα.
Η άσκηση είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ευεξία μας, και δεν πρέπει να την βλέπουμε ως αγγαρεία, αλλά ως φίλο.
Ο τρόπος με τον οποίο ο κάθε ένας επιλέγει να είναι πιο δραστήριος είναι απόλυτα προσωπικός, και ο κάθε ένας από εμάς πρέπει να προσπαθήσει να βρεί τον τύπο της άσκησης που θα κρατήσει το ενδιαφέρον του και το κίνητρό του αρκετά ψηλά ούτως ώστε να ανακαλύψει τα πραγματικά οφέλη της άσκησης
*Σάββας Σάββα, προπονητής φυσικής κατάστασης, αθλητής Άρσης Βαρών Εθνική Κύπρου, αθλήτικός επιστήμονας και ερευνητής
ΒSc (Hons) Science of Sport and Exercise
MSc (Hons) Strength & Conditioning
Athletes Innovation Team,, τηλέφωνα 96284851