Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας εμφανίζεται συνήθως σε γυναίκες 30 – 65 ετών και αποτελεί τον δεύτερο σε συχνότητα καρκίνο στις γυναίκες κάτω των 45 ετών.
Στην περίπτωση του καρκίνου του τραχήλου, τα κύτταρα που καλύπτουν τον τράχηλο της μήτρας (το κατώτερο σημείο τη μήτρας) αλλοιώνονται, οδηγώντας αρχικά σε προκαρκινικές βλάβες, οι οποίες αν δεν αντιμετωπιστούν εγκαίρως, μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο.
Η κυριότερη αιτία του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι κάποιες μορφές του ιού HPV (ιός ανθρώπινων θηλωμάτων - κονδυλώματα), ο οποίος κατατάσσεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Ο κυριότερος τρόπος πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι ο τακτικός γυναικολογικός έλεγχος (μία φορά τον χρόνο), το test Παπανικολάου, ενώ τα τελευταία χρόνια έχει κυκλοφορήσει και το εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι καταστάσεις που οδηγούν στον καρκίνο του τραχήλου είναι ασυμπτωματικές, η εξέλιξη της νόσου είναι «αθόρυβη» και δεν παρουσιάζει πόνο, για αυτό και είναι συχνό φαινόμενο, γυναίκες που δεν υποβάλλονται σε τακτικό γυναικολογικό έλεγχο να πάσχουν από καρκίνο του τραχήλου και να μην το γνωρίζουν.
Μετά το πρώτο στάδιο της νόσου, όταν πια τα ανώμαλα κύτταρα έχουν εξελιχθεί σε καρκινικά και αρχίζουν να επηρεάζουν τους γειτονικούς ιστούς, πιθανά συμπτώματα είναι η ασυνήθιστη κολπική αιμόρροια, πόνος στην περιοχή της πυέλου, ασυνήθεις κολπικές εκκρίσεις και πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή.
Υπάρχουν διάφορες μορφές θεραπευτικής αντιμετώπισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ανάλογα σε ποιο στάδιο εντοπιστεί η ύπαρξή του.
Βασικές μέθοδοι αντιμετώπισης του καρκίνου του τραχήλου:
- Χειρουργική προσέγγιση:
- Η χειρουργική αφαίρεσή των καρκινικών κυττάρων: Στην περίπτωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, εάν δεν έχει επέλθει εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων και βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, εφαρμόζεται η λεγόμενη «κωνοποίηση», δηλαδή η χειρουργική αφαίρεση ενός κώνου ιστού στο σημείο που έχει προσβληθεί από τον καρκίνο, αφήνοντας τη λειτουργία του τραχήλου ανεπηρέαστη.
- Στην περίπτωση που τα καρκινικά κύτταρα έχουν εξαπλωθεί πέραν του τραχήλου της μήτρας, η χειρουργική προσέγγιση που προτιμάται είναι η ιστεροκτομή (ολική ή μερική, ανάλογα με τον βαθμό εξάπλωσής του καρκίνου).
- Ακτινοθεραπεία
- Χημειοθεραπεία
Καρκίνος του Ενδομητρίου
Ο καρκίνος του ενδομητρίου αναπτύσσεται στον επιθηλιακό ιστό του σώματος της μήτρας, αλλιώς το εσωτερικό τμήμα της μήτρας.
Το 75% των περιπτώσεων καρκίνου στο ενδομήτριο εμφανίζεται σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό εμφανίζεται σε γυναίκες κάτω των 40 ετών. Η πραγματική αιτία του καρκίνου του ενδομητρίου παραμένει άγνωστη.
Παρόλα αυτά η ανάπτυξη όγκου στη μήτρα έχει συνδεθεί με την αυξημένη έκκριση οιστρογόνων σε αυτή.
Έτσι, οι γυναίκες, όπου λόγω της αυξημένης έκκρισης οιστρογόνων, ανήκουν στην πιο ευπαθή ομάδα πληθυσμού, είναι εκείνες όπου λόγω π.χ. συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, δεν έχουν ωορρηξία, είτε βρίσκονται στην εμμηνόπαυση.
Επίσης, στην ευπαθή ομάδα ανήκουν οι γυναίκες που πάσχουν από παχυσαρκία και ζαχαρώδη διαβήτη, γυναίκες που είχαν πρόωρη εμμηναρχή και καθυστερημένη εμμηνόπαυση (δηλαδή πολλά χρόνια περίοδο) και γυναίκες που είχαν κάνει πολλές προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη καρκίνου του ενδομητρίου είναι η κακή διατροφή, με αυξημένη κατανάλωση λίπους, η χορήγηση ταμοξιφαίνης (φάρμακο που χορηγείται σε περιπτώσεις καρκίνου του μαστού) και η χορήγηση οιστρογόνων, όταν χορηγούνται μόνα τους χωρίς προγεστερόνη.
Τα συμπτώματα που εκδηλώνει η νόσος περιλαμβάνουν αιμορραγία εκτός περιόδου, αιμορραγία στην εμμηνόπαυση, απότομη διόγκωση της κοιλιακής χώρας, χωρίς λόγο, αυξημένες κολπικές εκκρίσεις (δύσοσμες, καφεοειδείς ή πυοειδείς), μητρορραγίες κατά την εμμηνόπαυση ή πολυμηνόρροια στην περίοδο και αίσθηση πίεσης ή πόνου στη λεκάνη.
Η διάγνωση του καρκίνου του ενδομητρίου πραγματοποιείται, αρχικά, με το test Παπανικολάου, για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο απαρχής της κακοήθειας από τον τράχηλο της μήτρας, με διακολπικό υπερηχογράφημα και με βιοψία ενδομητρίου, όπου γίνεται και η οριστική διάγνωση.
Τέλος, η υστεροσκόπηση αποτελεί μια από τις πιο σύγχρονες μεθόδους, αφού επιτρέπει την άμεση επισκόπηση της μήτρας και παρέχει τη δυνατότητα λήψης κατευθυνόμενων βιοψιών από ύποπτες περιοχές.
Η θεραπεία, που ακολουθείται συνήθως στις περιπτώσεις καρκίνου του ενδομήτριου είναι η χειρουργική επέμβαση (υστεροκτομή), αλλά για την ανεύρεση της καταλληλότερης θεραπευτικής προσέγγισης, είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψιν η ηλικία της ασθενούς, η επιθυμία της για τεκνοποίηση και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η νόσος.
Άλλες μορφές θεραπείας του καρκίνου του ενδομητρίου είναι η ακτινοθεραπεία, η οποία συνήθως χρησιμοποιείται επικουρικά, και η χημειοθεραπεία και η ορμονοθεραπεία, οι οποίες συμβάλλουν στη αντιμετώπιση των υποτροπών της νόσου. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του ενδομητρίου κατά 50%.
Καρκίνος του Αιδοίου – Κόλπου
Ο καρκίνος που εμφανίζεται στις περιοχές του κόλπου και του αιδοίου προκαλεί αλλοιώσεις στην περιοχή, οι οποίες ορίζονται ως ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου (VIN) και κολπικές ενδοεπιθηλιακές νεοπλασίες (VAIN).
Ο καρκίνος του αιδοίου και του κόλπου προκαλείται κυρίως από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV – κονδυλώματα, τύποι 6,11,16 και 18). Ο καρκίνος του κόλπου χτυπά συνήθως γυναίκες άνω των 50 ετών, παρόλα αυτά, τα τελευταία δεδομένα έχουν δείξει ότι ο μέσος όρος ηλικίας γυναικών που εμφανίζουν τον καρκίνο του κόλπου ολοένα και μειώνεται.
Ο καρκίνος του αιδοίου φαίνεται να εμφανίζεται σε γυναίκες που διανύουν την τέταρτη δεκαετία της ζωής τους.
Όπως και στην περίπτωση του καρκίνου του τραχήλου, ο καρκίνος του αιδοίου και του κόλπου απαιτεί χρόνο για να αναπτυχθεί και συνήθως προηγούνται αλλοιώσεις των περιοχών που έχουν πληγεί από τη νόσο. Με την εξέλιξη της νόσου μπορεί να εμφανιστούν ασυνήθιστη κολπική αιμορραγία, υδαρείς κολπικές εκκρίσεις, πόνος κατά την ούρηση καθώς και πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή, δυσκοιλιότητα και πόνος στην περιοχή της πυέλου.
Για την αντιμετώπιση του καρκίνου του αιδοίου και του κόλπου συνήθως προτιμάται η χειρουργική θεραπευτική προσέγγιση.
Όπως και με όλα τα είδη καρκίνου, έτσι και στον καρκίνο του αιδοίου και του κόλπου, όσο πιο γρήγορα εντοπιστεί η ύπαρξη καρκινικών κυττάρων, τόσο λιγότερο επεμβατική είναι και η θεραπεία, με απλή αφαίρεση των καρκινικών κυττάρων, απλή εκτομή αιδοίου, ή τοπική χημειοθεραπεία.
Από την άλλη, σε περίπτωση προχωρημένου σταδίου καρκίνου προτιμάται η χειρουργική επέμβαση (ριζική εκτομή αιδοίου, αφαίρεση κόλπου και βουβωνικών λεμφαδένων) σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να δίνεται έμφαση στον τακτικό γυναικολογικό έλεγχο και την έγκαιρη θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου. Αξίζει, εδώ, να σημειωθεί ότι το ποσοστό επιβίωσης ασθενών που διαγνώστηκαν έγκαιρα με καρκίνο του κόλπου ή του αιδοίου ξεπερνά το 90%.