Πάνω από 150.000 θάνατοι κάθε χρόνο, θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, εάν υπήρχε δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης και εξειδικευμένης θεραπείας σε όλα τα παιδιά.
Ετησίως περίπου, 250.000 παιδιά νοσούν από καρκίνο, ωστόσο, σήμερα μόνο το 20% των παιδιών ανά τον κόσμο μπορούν να επωφεληθούν από την προηγμένη ιατρική φροντίδα.
Το 80% από αυτά, προέρχεται από χώρες μέσου και χαμηλού εισοδήματος.
Στην Κύπρο, το 2016 τα κρούσματα παιδικού καρκίνου ήταν αυξημένα σε σχέση με άλλα χρόνια.
Τα επίπεδα ίασης του παιδικού καρκίνου στην Κύπρο είναι εφάμιλλα με αυτά των ανεπτυγμένων χωρών. Στο 80-83% για τις λευχαιμίες και για τους συμπαγείς όγκους 75-80%.
Όπως συμβαίνει για όλα τα πράγματα, έτσι και για τον καρκίνο και ιδιαίτερα αυτόν της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, η άγνοια γεννά μύθους.
Γι’ αυτό και η ενημέρωση, η γνώση, είναι ένα από τα «φάρμακα» που μπορούν να κάνουν καλύτερη τη ζωή όλων: και εκείνων που παρασύρονται από τους μύθους και εκείνων που νίκησαν ως παιδιά τον καρκίνο και είναι πιο έτοιμοι από τον καθένα να δώσουν τις μάχες της ζωής!
Η ψυχολογία είναι ένας πολύ βασικός παράγοντας τόσο για το ίδιο το άρρωστο παιδί όσο και για τον περίγυρό του, στις οικογένειες που αντιμετωπίζουν τον καρκίνο παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
Οι ειδικοί ψυχολόγοι τονίζουν πως, αν το παιδί χρειάζεται να υποβληθεί σε επέμβαση ή να νοσηλευτεί για μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και το γνωρίζουμε από πριν καλό είναι να το μοιραστούμε μαζί του.
Να το ενημερώσουμε, χωρίς περιττές και τρομαχτικές λεπτομέρειες, να του εξηγήσουμε για πόσο διάστημα θα πρέπει να μείνει στο νοσοκομείο, αν θα χρειαστεί να γίνουν εξετάσεις, για την αναισθησία και το ξύπνημα στη συνέχεια αν πρόκειται για επέμβαση και να το καθησυχάσουμε λέγοντάς του πως θα είμαστε συνέχεια δίπλα του.
Αυτό που χρειάζεται είναι υποστήριξη, ενίσχυση της ψυχραιμίας και της αισιοδοξίας του παιδιού για να πάνε όλα καλύτερα.
Ο χρυσός κανόνας Ένας χρυσός κανόνας για τις περιπτώσεις που δεν ξέρουμε πώς να μιλήσουμε στο παιδί μας και τι να του πούμε είναι να ακολουθούμε τις ερωτήσεις του.
Δεν χρειάζεται να του δίνουμε περισσότερες πληροφορίες απ’ όσες χρειάζεται και όσες «αντέχει».
Αρκεί να του απαντάμε απλά αλλά με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις που μας κάνει και μόνο σε αυτές, χωρίς να κάνουμε… διατριβή επάνω στο θέμα.
Για να γίνει ωστόσο αυτό θα πρέπει οι ενήλικες να ενημερωθούμε για τον καρκίνο, να αποβάλουμε κάθε ταμπού και να προετοιμαστούμε να δώσουμε και εμείς από την πλευρά μας να δώσουμε μαζί με το παιδί ή το κάθε παιδί την μεγάλη μάχη.
Το HEALTHNEWS ρώτησε τον ειδικό παιδίατρο ,δρ Νίκο Μακρίδη, επίκουρο καθηγητή Παιδιατρικής, Παιδιατρικήςαιματολογίας, Παιδιατρικής ογκολογίας για τον καρκίνο και σύμφωνα με τον γιατρό παρόλο που δε μπορούμε να προστατεύσουμε όλα τα παιδιά του κόσμου από τα μικρά και μεγάλα εμπόδια της ζωής, ο τρόπος με τον οποίον διαχειριζόμαστε τέτοιες εμπειρίες αποτελεί θεμέλιο για το πώς θα χειριστούν και εκείνα αντίστοιχες καταστάσεις στο μέλλον
Τι είναι ο καρκίνος;
Ο καρκίνος είναι μια ασθένεια των κυττάρων του σώματος ,η οποία μπορεί να προσβάλλει κάθε ιστό και όργανο .
Υπάρχουν περισσότερες από 200 διαφορετικά είδη καρκίνου,που έχουν όμως 2 κοινά χαρακτηριστικά στοιχεία: την απεριόριστη αύξηση των κυττάρων και τις δυσλειτουργίες τις οποίες προξενεί αυτή.
Φυσιολογικά, τα κύτταρα αναπτύσσονται με έναν συγκεκριμένο ρυθμό έτσι ώστε να αντικαθιστούν αυτά που πεθαίνουν.
Σε αρκετές όμως περιπτώσεις ο οργανισμός μπορεί να παράγει περισσότερα κύτταρα από εκείνα που πραγματικά χρειάζεται.
Η συγκέντρωση αυτών των παραπάνω κυττάρων έχει σαν αποτέλεσμα την δημιουργία όγκων.
Οι περισσότεροι από αυτούς είναι συνήθως καλοήθεις.
Για να γίνει ένας όγκος επικίνδυνος πρέπει τα κύτταρα που τον αποτελούν να εισβάλλουν σε ιστούς και να μεταφερθούν σε άλλα μέρη του σώματος, κάτι που λέγεται μετάσταση.
Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου;
Τα συμπτώματα εξαρτώνται από το είδος του καρκίνου και το που βρίσκεται .Για παράδειγμα ο καρκίνος του πνεύμονα και των αναπνευστικών οδών, κάνει συριγμό ή δυσκολία στην αναπνοή, χρόνιο βήχα ή πόνο στο στήθος.
Άλλα συμπτώματα είναι
Συχνοί πυρετοί ή λοιμώξεις, δυσκολία στην κατάποση, διόγκωση των λεμφαδένων ή εξογκώματα στο λαιμό, τις μασχάλες ή τη βουβωνική χώρα, αδυναμία ή κόπωση, φούσκωμα στην κοιλιά, αίσθημα κορεσμού ή ανορεξία, αιμορραγία από το ορθό ή αίμα στα κόπρανα, στομαχικές διαταραχές ή στομαχόπονος, μια πληγή που δεν επουλώνεται ή αιμορραγεί εύκολα,απώλεια βάρους κλπ
Ποιά είναι τα πιο συχνά είδη καρκίνου;
Εξαρτάται από το φύλο και την ηλικία.Για παράδειγμα στα παιδιά είναι η λευχαιμία,οι εγκεφαλικοί όγκοι,τα λεμφώματα,το νευροβλάστωμα,το οστεοσάρκωμα.Στους άντρες είναι ο καρκίνος του πνεύμονα και του προστάτη.
Ποιές είναι οι παρενέργειες των θεραπειών του καρκίνου;
Υπάρχουν άμεσες και απώτερες.Στίς άμεσες να αναφέρουμε τις αλλεργίες,τις αναγούλες,εμέτους,εξανθήματα κα και στις απώτερες την ανοσοκαταστολή με πυρετό,λοιμώξεις,στοματίτιδες,ενδοκρινολογικά,καρδιολογικά και νευρολογικά προβλήματα,στείρωση ,ακόμα και δεύτερος καρκίνος.
Ποιοι είναι οι νέοι μέθοδοι που σήμερα βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο; Υπάρχουν νέες εξελίξεις στο θέμα αυτό;
Οι επιστήμονες ερευνούν συνεχώς για την πιο αποτελεσματικη αντιμετώπιση του καρκίνου.
Καινουργια φάρμακα αλλά και διαφοροποιητικοί παράγοντες,μονοκλονικά αντισώματα,στοχευμένες θεραπείες καθώς και η μηχανική του DNA στις μεταμοσχεύσεις,κάτι που χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα στην Αγγλία είναι μερικές αρκετά υποσχόμενες νέες θεραπείες.
Πιστεύετε ότι υπάρχει πιθανότητα να βρεθεί θεραπεία για τον καρκίνο;
Ναι πιστεύω ότι με την καλύτερη κατανόηση του καρκίνου και τις έρευνες θα βρεθεί κάποια στιγμή η απόλυτη θεραπεία.Αυξήθηκε ο κόσμος που έχει αυτή την ασθένεια ;
Στα παιδιά η συχνότητα είναι περίπου η ίδια ,αλλά στους ενήλικες έχει αυξηθεί σε ανησυχητικά επίπεδα.Μελέτη από το Ηνωμένο Βασίλειο του Ιανουαρίου 2015 ανεβάζει την συχνότητα στο 1 στους 3 ενήλικες να πάθουν καρκίνο κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Ποιές εργαστηριακές εξετάσεις χρησιμοποιούνται για την διάγνωση του καρκίνου;
Αυτό εξαρτάται από το είδος που έχουμε μπροστά μας.Γινονται όμως απεικονιστικές εξετάσεις (απλή ακτινογραφία,αξονική η μαγνητική,υπέρηχοι),εξετάσεις αίματος ,ούρων ,ασκιτικού υγρού κα,ανάλογα με την περίπτωση
Παιδικός Καρκίνος.
Στα παιδιά συχνότερες μορφές καρκίνου είναι η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (26%), οι όγκοι εγκεφάλου (21%), το νευροβλάστωμα (7%) και το μη Hodgkin λέμφωμα (6%). Στους εφήβους αντίστοιχα είναι το λέμφωμα Hodgkin (15%), ο καρκίνος θυρεοειδούς (11%), οι όγκοι εγκεφάλου (10%) και οι όγκοι όρχεος (8%).
Ποια τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα δεν είναι ειδικά και παρατηρούνται σε πολλά νοσήματα της παιδικής και εφηβικής ηλικίας
Συνήθως, πρόκειται,
- Μάζα (όγκος) σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος.
- Αιμορραγία από το δέρμα ή τα ούλα ή τη μύτη κ.λπ.
- Πυρετός που παρατείνεται, δε σχετίζεται με λοίμωξη ή συνδυάζεται με άλλα ύποπτα συμπτώματα.
- Νευρολογικά συμπτώματα (σπασμοί, πρόβλημα στη βάδιση, πρωινοί έμετοι κ.λπ.).
- Μάτια με διόγκωση, στραβισμό, πρόπτωση, μελανιές κ.λπ.
- Πόνος στα οστά, στο κεφάλι ή σε άλλο σημείο του σώματος.
Στα παιδιά και στους εφήβους οι περισσότερες μορφές καρκίνου απαντούν στην ενδεδειγμένη θεραπεία.
Συνδυασμός χημειοθεραπείας και χειρουργικής παρέμβασης με ή χωρίς ακτινοθεραπεία επιλέγεται με βάση καλά δομημένα θεραπευτικά πρωτόκολλα σε οργανωμένες ειδικές κλινικές υπό την εποπτεία εξειδικευμένης ιατρονοσηλευτικής ομάδας και σε συνεργασία με ψυχολογική υποστήριξη που απευθύνεται τόσο στον πάσχοντα όσο και στην οικογένειά του (γονείς, αδέλφια κ.λπ.).
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας του Καρκίνου στο παιδί (International Childhood Cancer Day) – 15 Φεβρουαρίου 2017 – πρέπει να τονίσουμε τη συνεχή και αξιοσημείωτη πρόοδο, που επιτυγχάνεται στην αντιμετώπιση του παιδιού με καρκίνο.
Νέες επιστημονικές ανακαλύψεις, νέες θεραπείες, με την εφαρμογή και συνεργατικών πρωτοκόλλων προστίθενται στις ήδη καθιερωμένες δίνοντας κουράγιο και ελπίδα στα παιδιά και τις οικογένειές τους.
Ο καρκίνος στο παιδί, παρά τη σπανιότητά του, αποτελεί αντικείμενο συνεχούς ενασχόλησης επιστημόνων σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο λόγω της σοβαρότητάς του ως πάθησης αλλά και λόγω της ιδιαίτερης ευαισθησίας της επιστημονικής κοινότητας απέναντι στους μικρούς ασθενείς.
Τα τελευταία χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο η ιατρική έρευνα οδηγεί και σε εξατομίκευση των θεραπειών, σε μια προσπάθεια αύξησης της αποτελεσματικότητας και μείωσης των άμεσων και απώτερων επιπλοκών.
Στόχος όλων θα πρέπει να είναι οι μικροί ασθενείς μας να λαμβάνουν την καλύτερη δυνατή και διαθέσιμη από πλευράς επιστήμης θεραπεία και ταυτόχρονα να εξασφαλίζουμε τη βέλτιστη δυνατή ποιότητα ζωής.
Το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού, γιατροί, νοσηλευτές, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, φυσιοθεραπευτές, διαιτολόγοι καταβάλουν με αυταπάρνηση κάθε δυνατή προσπάθεια για την καλύτερη αντιμετώπιση των μικρών ασθενών.
Στη μάχη αυτή κρίσιμο ρόλων παίζουν σύλλογοι - φορείς οι οποίοι στέκονται δίπλα σε όλους αυτούς ως πολύτιμοι αρωγοί καλύπτοντας αρκετές φορές τις αδυναμίες της πολιτείας ειδικά μέσα στο συγκεκριμένο δυσμενές οικονομικό περιβάλλον των τελευταίων χρόνων.
Παρά τις δυσκολίες και τις ελλείψεις από πλευράς προσωπικού και πόρων σε αρκετές περιπτώσεις, οι μικροί ασθενείς θεραπεύονται άρτια και αποτελεσματικά.
Από επιστημονικής πλευράς καταβάλλεται επίσης κάθε δυνατή προσπάθεια για πρόοδο στην έρευνα και εκπαίδευση.
Κάθε νέο επίτευγμα της επιστημονικής κοινότητας γίνεται προσπάθεια να είναι άμεσα εφαρμόσιμο στους μικρούς ασθενείς μέσω συμμετοχής των γιατρών και παραιατρικού προσωπικού, σε διεθνή συνεργατικά πρωτόκολλα και συναντήσεις.
Με τον τρόπο αυτό οι μικροί ασθενείς λαμβάνουν ακριβώς την ίδια θεραπεία με όλα τα παιδιά που συμμετέχουν παγκοσμίως στις ίδιες συνεργατικές μελέτες/πρωτόκολλα.
+2
*Ass Prof Dr med Νίκος Μακρίδης MD,PhD
Ειδικός Παιδίατρος
Paedicare + medical centre
Στασίνου 28/ 202
Αγία Παρασκευή-Ακρόπολη
Λευκωσία
Τηλ 22270237, 99445245
drmakrides@cablenet.com.cy