Σήμερα στην Κύπρο υπάρχουν περισσότεροι από 600 ασθενείς με χρόνια προβλήματα υγείας, όπως χρόνια νεφρική, καρδιακή, ηπατική και αναπνευστική ανεπάρκεια.
Οι περισσότεροι υποβάλλονται σε κάποιας μορφής κάθαρσης στην Κύπρο ή βρίσκονται σε κέντρα στο εξωτερικό, με υποστηριζόμενες θεραπείες της καρδιάς, του ήπατος και των πνευμόνων αναμένοντας ένα μόσχευμα που θα τους προσφέρει ξανά την ελπίδα για ζωή.
Παρόλο που η ευαισθησία του Κύπριου πολίτη για τη δωρεά νεφρού από ζώντα δότη κατατάσσει την Κύπρο στις υψηλότερες θέσεις στην Ευρώπη, η δωρεά οργάνων μετά θάνατον τη βρίσκει στις χαμηλότερες. Κάθε χρόνο στα νοσοκομεία μας καταγράφονται περίπου 2.600 θάνατοι.
Σε αυτό τον αριθμό περιλαμβάνονται περίπου 25 αποβιώσαντες (1-1,5%) που πιθανόν να ήταν δυνητικοί δότες οργάνων.
Η αποδοχή της ιδέας για Δωρεά Οργάνων μπορεί να αυξήσει τη συναίνεση και την τελική απόφαση για Δωρεά.
Το μόσχευμα αποτελεί αγαθό ανεκτίμητης αξίας που προέρχεται από τον άνθρωπο και καταλήγει στον άνθρωπο. Η δυνατότητα για διεξαγωγή μεταμοσχεύσεων και προσφοράς ζωής σε συνάνθρωπό μας εξαρτάται αποκλειστικά από τη στάση της κοινωνίας στο θέμα της Δωρεάς Οργάνων.
Δωρεά Οργάνων
Πρόκειται για μια διαδικασία κατά την οποία γίνεται μεταφορά υγιούς οργάνου από θανόντα ή εν ζωή δότη σ’ έναν σοβαρά πάσχοντα λήπτη που έχει υποστεί βλάβη οργάνου, με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας τού οργάνου αυτού.
Όπως είναι γνωστό, η μεταμόσχευση μπορεί να σώσει τη ζωή ενός ασθενούς και να βελτιώσει σημαντικά την υγεία και την ποιότητα ζωής του.
Αν και πρόκειται για πράξη αγάπης και προσφοράς προς τον συνάνθρωπό μας, εναπόκειται στη γενναιοδωρία των δωρητών ή/και στη συγκατάθεση των οικογενειών τους, αν επιθυμούν να χαρίσουν ζωή σε ασθενείς που χρειάζονται μεταμόσχευση.
Μεταμόσχευση Οργάνων
Είναι η διαδικασία κατά την οποία, υγιή όργανα μεταφέρονται από έναν εκλιπόντα (νεκρό) ή ζώντα δότη σ’ έναν χρονίως πάσχοντα ασθενή με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας κάποιου οργάνου του που βρίσκεται σε ανεπάρκεια.
Η μεταμόσχευση αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες κατακτή- σεις της ιατρικής του 20ού αιώνα και έχει καθιερωθεί πλέον ως μια αποτελεσματική θεραπευτική πρακτική. Επιτρέπει την αποκατάσταση των λειτουργιών των οργάνων που βρίσκονται σε ανεπάρκεια.
Θρησκευτικές αντιλήψεις για τη μεταμόσχευση οργάνων
Οι περισσότερες θρησκείες, όπως παραδείγματος χάριν ο Χριστιανισμός, ο Βουδισμός, ο Ιουδαϊσμός, έχουν θετική στάση στο θέμα των μεταμοσχεύσεων.
Η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, αντιμετωπίζει τις μεταμοσχεύσεις με ιδιαίτερη κατανόηση και θεωρεί ότι: «Η δωρεά οργάνων από εγκεφα- λικά νεκρούς δότες καθώς και η νηφάλια και συνειδητή απόφαση υγιούς ανθρώπου όπως προσφέρει κάποιο όργανό του εις πάσχοντα συνάνθρωπο, ως πράξεις φιλαλληλίας και αγάπης, είναι σύμφωνοι με τη διδασκαλία και το φρόνημα της Εκκλησίας μας».
Όργανα και ιστοί που υπάρχει δυνατότητα να μεταμοσχευθούν
Από έναν μεταθανάτιο δότη, μπορούν να σωθούν έως και είκοσι (20) ασθενείς που έχουν ανάγκη από ένα όργανο ή ιστό.
Τα όργανα που μπορούν να μεταμοσχευθούν είναι οι νεφροί, η καρδιά, το ήπαρ, οι πνεύμονες, το πάγκρεας και τμήμα του λεπτού εντέρου.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι δύο νεφροί, συνήθως, μεταμοσχεύονται σε δύο ασθενείς και το ίδιο συμβαίνει και με τους πνεύμονες. Επίσης, το ήπαρ μπορεί να χωριστεί και να μεταμοσχευθεί κι αυτό, σε δύο διαφορετικούς λήπτες.
Οι ιστοί και τα κύτταρα που μπορούν να μεταμοσχευθούν είναι το δέρμα, τα οστά, οι χόνδροι, οι βαλβίδες της καρδιάς, ο κερατοειδής χιτώνας του οφθαλμού, κ.ά.
Από ζώντα δότη μπορεί να μεταμοσχευθεί 1 νεφρός, ή μέρος του ήπατος/πνεύμονα/λεπτού εντέρου.
Διαφορές «Δωρητή Οργάνων»,
«Δυνητικού Δότη Οργάνων»
και «Δότη Οργάνων»
Δωρητής Οργάνων: Ο ενήλικος πολίτης που δηλώνει εν ζωή ότι επιθυμεί, μετά από τον θάνατό του, να προσφέρει ένα ή όλα τα όργανά του σε ασθενείς συνανθρώπους του που χρειάζονται μεταμόσχευση.
Δυνητικός Δότης Οργάνων: Αξιολογείται αν μπορεί να προσφέρει κάποιο όργανο ή ιστό του. Αυτό μπορεί να γίνει όταν ο ίδιος δώσει συγκατάθεση, σε περίπτωση ζωντανής δωρεάς, ή όταν ο πλησιέστερος συγγενής του δώσει συγ- κατάθεση, σε περίπτωση διάγνωσης εγκεφαλικού θανάτου.
Δότης Οργάνων: Κάθε άνθρωπος που προβαίνει στη δωρεά ανθρώπινου οργάνου για μεταμόσχευση.
Συντονιστής Μεταμοσχεύσεων
Σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία, ο Συντονιστής Μεταμό- σχευσης είναι κατάλληλα και ειδικά εκπαιδευμένο ιατρικό
ή νοσηλευτικό προσωπικό, που συντονίζει τις διαδικασίες χαρακτηρισμού, αφαίρεσης, συντήρησης και διακομιδής οργάνων και ιστών με σκοπό τη μεταμόσχευση.
Αρχές που διέπουν τη Δωρεά Οργάνων
Η δωρεά ανθρώπινου οργάνου από ζώντα ή μετά θάνατον δότη γίνεται εθελοντικά, χωρίς όρους και ανταλλάγματα. Πρόκειται για πράξη ανθρωπισμού και ανθρώπινης αλληλεγγύης!
Απαγορεύεται σε οποιοδήποτε άτομο να γνωστοποιεί την ανάγκη ή τη διάθεση ανθρώπινου οργάνου.
Απαγορεύεται σε οποιοδήποτε άτομο να δίδει ή να λαμβάνει ανταμοιβή ή αντάλλαγμα για την προμήθεια ή για την προσφορά προμήθειας οποιωνδήποτε ανθρώπινων οργάνων ή ιστών.