Τι είναι η αιμόπτυση;
Με τον όρο αιμόπτυση εννοούμε την αποβολή καθαρού αίματος με το βήχα ή την απόχρεμψη πτυέλων με πρόσμειξη αίματος.
Το σύμπτωμα αυτό μπορεί να εμφανιστεί στους ενήλικες και στα μεγαλύτερα παιδιά, αλλά είναι ασυνήθιστο στα μικρότερα παιδιά.
Όταν ένα άτομο παρουσιάζει αιμόπτυση, αυτό σημαίνει ότι το αίμα προέρχεται από τους βρόγχους ή τις κυψελίδες.
Η αιμορραγία από τη μύτη ή το στομάχι μπορεί να μοιάζει με αιμόπτυση, εντούτοις πρόκειται για διαφορετικές καταστάσεις.
Όταν η αποβολή αίματος με το βήχα είναι μεγάλη, αυτό ονομάζεται “μαζική” αιμόπτυση.
Η κατάσταση αυτή είναι άκρως επείγουσα.
Σε αυτό το άρθρο συζητούμε για την αιμόπτυση που δεν είναι μαζική και δεν αποτελεί επείγουσα κατάσταση.
Ποιες είναι οι αιτίες της αιμόπτυσης;
Στους ενήλικες, υπάρχουν αρκετές αιτίες αιμόπτυσης με τις συχνότερες να είναι οι εξής:
Βρογχίτιδα. Με τον όρο βρογχίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή των βρόγχων. Οι βρόγχοι είναι τα σωληνάρια με τα οποία μεταφέρεται ο αέρας προς τους πνεύμονες. Υπάρχουν 2 τύποι βρογχίτιδας.
Η “οξεία” βρογχίτιδα που είναι η λοίμωξη των βρόγχων και η “χρόνια” βρογχίτιδα που είναι η κατάσταση κατά την οποία οι αεραγωγοί καταστρέφονται λόγω χρονίων καταστάσεων.
Πνευμονικές λοιμώξεις, π.χ. πνευμονία
Βρογχεκτασίες. Πρόκειται για μία κατάσταση στην οποία οι βρόγχοι καταστρέφονται και παθαίνουν λοιμώξεις συχνά.
Καρκίνος του πνεύμονα
Στα παιδιά, οι συχνότερες αιτίες αιμόπτυσης είναι οι παρακάτω:
Λοιμώξεις των πνευμόνων ή των βρόγχων και των αεραγωγών.
Εισρόφηση ξένου σώματος. Το αντικείμενο μπορεί να έχει εισέλθει ακούσια στους βρόγχους ακόμα και αρκετές μέρες πριν το παιδί αρχίσει να αιμοπτύει.
Βρογχεκτασίες. Στα παιδιά συνήθως οφείλονται στην κυστική ίνωση, μία συγγενή πάθηση. Η κυστική ίνωση προδιαθέτει στην αποβολή παχύρρευστων πτυέλων – φλεγμάτων και σε συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.
Πρέπει να επικοινωνήσω με το γιατρό μου;
Ναι. Κάθε φορά που το παιδί σας παρουσιάζει βήχα με αποβολή αίματος ή πτύελα με πρόσμειξη αίματος, καλέστε το γιατρό σας άμεσα.
Ενημερώστε το γιατρό σας για ενδεχόμενο επεισόδιο εισρόφησης ξένου σώματος από το παιδί, ακόμα και αν αυτό συνέβηκε πριν αρκετές ημέρες.
Αν η αποβολή αίματος είναι μεγάλη (περισσότερη από 1 φλυτζάνι του τσαγιού), ή αν συνυπάρχει δύσπνοια, καλέστε άμεσα το ασθενοφόρο.
Θα χρειαστεί να υποβληθώ σε εξετάσεις;
Πιθανότατα. Ο γιατρός σας θα σας κάνει κάποιες ερωτήσεις και θα σας εξετάσει κλινικά. Αναλόγως των συμπτωμάτων αλλά και άλλων παραγόντων, πιθανόν να υποβληθείτε σε περαιτέρω έλεγχο. Αυτά τα τεστ θα βοηθήσουν το γιατρό σας να θέσει τη διάγνωση και να εξακριβώσει την αιτιολογία της αιμόπτυσης και το σημείο αιμορραγίας.
Τα διαφορά τεστ μπορεί να περιλαμβάνουν:
Ακτινογραφία θώρακος
Εργαστηριακές εξετάσεις. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν αιματολικές εξετάσεις ή εξετάσεις των πτυέλων.
Βρογχοσκόπηση. Με ένα λεπτό όργανο (βρογχοσκόπιο) γίνεται επισκόπηση του λάρυγγα και των βρόγχων.
Αξονική τομογραφία θώρακος και παραρρίνιων κόλπων.
Η αξονική τομογραφία είναι μία απεικονιστική εξέταση με την οποία δημιουργούνται εικόνες από το εσωτερικό του σώματος
Υπάρχει κάτι που μπορεί να κάνω για να σταματήσω την αιμόπτυση;
Ναι. Οι έφηβοι και οι ενήλικες που αποβάλλουν πτύελα με πρόσμειξη γραμμών αίματος οφείλουν να δοκιμάσουν να διακόψουν το κάπνισμα και να χρησιμοποιήσουν κάποιο σιρόπι για το βήχα.
Εντούτοις, μη χορηγήσετε κάποια αγωγή για το βήχα ή το κρυολόγημα στα μικρά παιδιά.
Αυτά τα φάρμακα είναι απίθανο να βοηθήσουν και επιπλέον μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες στα μικρά παιδιά.
Εάν καπνίζετε, είναι πάρα πολύ σημαντικό να διακόψετε το κάπνισμα. Αν λαμβάνετε αγωγή που αποτρέπει την πήξη του αίματος, (π.χ. αντιπηκτικά), ενημερώστε άμεσα το γιατρό σας. Ενδεχομένως να σας τροποποιήσει τη δόση του φαρμάκου.
Ποια είναι η θεραπεία της αιμόπτυσης;
Εάν τα συμπτώματα είναι ήπια και συμβαίνουν επί κοινού κρυολογήματος, ενδεχομένως να μην χρειαστείτε κάποια ειδική θεραπεία.
Εάν όμως η θεραπεία κρίνεται απαραίτητη από το γιατρό σας, θα σας χορηγήσει αγωγή για την υποκείμενη αιτία της αιμόπτυσης σας.
Επίσης, πιθανόν να σας χορηγηθεί αγωγή που βοηθά στον τερματισμό της αποβολής αίματος με το βήχα όπως:
Αντιβηχική αγωγή
Αντιβιοτική αγωγή αν πάσχετε από κάποια λοίμωξη ή βρογχεκτασίες.
Βρογχοσκόπηση – μία εξέταση με την οποία μπορεί να σταματήσει η αιμορραγία υπό άμεση οπτική επαφή του αναπνευστικού συστήματος.
*Δρ Αντρέας Ζαχαριάδης, Πνευμονολόγος, Ειδικός ΔιαταραχώνΎπνου, Senior Lecturer (Pulmonology)European University Cyprus
Πνευμονολογικό Κέντρο Λευκωσίας, τηλ: 22-355188