Παρασκευή 19 Απρ, 2024 | Επικοινωνία
Facebook Header Button   Tweeter Header Button    Youtube Header Button

Γλαύκος Κληρίδης: η πορεία της Υγείας ενός Ηγέτη ( 1919-2013)

 Γλαύκος Κληρίδης: η πορεία της Υγείας ενός Ηγέτη  ( 1919-2013)

Ο Γλαύκος Κληρίδης τέταρτος πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ο μεγαλύτερος σε ηλικία και μακροβιότερος μέχρι τώρα των προέδρων της χώρας μας.
 
Γεννήθηκε στις 11 Απριλίου 1919 στην Λευκωσία ( νέο ημερολόγιο 24-4-1919) στη Λευκωσία και καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της πρωτεύουσας.

Μετά την ταραχώδη μαθητική περίοδο στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, εγκατέλειψε το σχολείο και οι γονείς του τον έστειλαν στο Λονδίνο για να συνεχίσει την εκπαίδευσή του.
 
Τον θεωρούσαν νεκρό

Με την έναρξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου κατατάχθηκε εθελοντής σ την Βασιλική Αεροπορία όπου εκπαιδεύτηκε και πήρε μέρος στον πόλεμο εναντίον της Γερμανίας. Το 1942 το βομβαρδιστικό αεροπλάνο στο οποίο ήταν ραδιοναυτίλος καταρρίφθηκε πάνω από το Αμβούργο της Γερμανίας.
 
Τραυματίστηκε, συνελήφθη και παρέμεινε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων μέχρι την λήξη του πολέμου ενώ στην Κύπρο η οικογένειά του ον θεωρούσε νεκρό.

Κατά την πτώση του με αλεξίπτωτο το 1942 είχε τραυματισθεί στο αριστερό πόδι ( αστράγαλο) και σε δύο αυχενικούς σπονδύλους με αποτέλεσμα το μόνιμο ο μούδιασμα του δεξιού του αντίχειρα. Μετά την σύλληψη του από τους Γερμανούς είχε μεταφερθεί και νοσηλευτεί με άλλους Γάλλους αιχμαλώτους.

Ο ίδιος περιέγραφε :

“..στις 26 Ιουλίου 1942 κατά την τελευταία πτήση ως ιπτάμενος ραδιοναυτίλος με το βομβαρδιστικό Vickers Wellington της 115ης μοίρας της Διοίκησης Βομβαρδιστικών της RAF το αεροπλάνο μας επλήγη από πυκνά αντιαεροπορικά πυρά όταν πετούσαμε πάνω από το Αμβούργο. Τραυματίστηκα στο αριστερό πόδι και απώλεσα προς στιγμή τις αισθήσεις μου. Μόλις συνήλθα πρόλαβα να εγκαταλείψω το αεροσκάφος και μπόρεσα να ανοίξω το αλεξίπτωτο μου πέφτοντας κάτω. Με συνέλαβαν διερχόμενοι Γερμανοί οι οποίοι μάλιστα με εξέλαβαν ως Εβραίο και άρχισαν να με κτυπούν. Τελικά με μετέφεραν σε νοσοκομείο όπου περιποιήθηκε το τραύμα μου ένας Γάλλος φοιτητής ιατρικής. Ούτε αναισθητικό δεν χρησιμοποίησε και ο πόνος ήταν ανυπόφορος. Παρέμεινα σε στρατόπεδο ως αιχμάλωτος πολέμου ως το 1945»
 
Μετά το τέλος του πολέμου σπούδασε νομικά στο Λονδίνο νυμφεύθηκε και απέκτησε μια κόρη.

Ο Γλαύκος Κληρίδης είχε ενεργό συμμετοχή στον απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59 με το ψευδώνυμο ΥΠερίδης και εξελέγη πρώτος πρόεδρος της νεοσύστατης Κυπριακής Βουλής των Αντιπροσώπων το 1960. Διετέλεσε στενός συνεργάτης του Προέδρου Μακαρίου και ηγείτο των δικοινοτικών συνομιλιών ως εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής κοινότητας.
 
Μετά το χουντικό πραξικόπημα τον Ιούλιο του  1974 και την διαφυγή του Μακαρίου στο εξωτερικό ανέλαβε την Προεδρία της Δημοκρατίας.
Το 1975 επήλθε ρήξη στις σχέσεις του με τον Πρόεδρο Μακάριο και τον επόμενο χρόνο προχώρησε στην ίδρυση του «Δημοκρατικού Συναγερμού».
 
 
Ο καπνιστής 

Υπήρξε βαρύς καπνιστής στην ζωή του. Κάπνιζε περίπου 50 τσιγάρα, 2-3 πούρα και αρκετά γεμίσματα της πίπας του κάθε μέρα, για 40 χρόνια.

Το 1978 σε ηλικία 59 χρόνων άρχισε να παρακολουθείται τακτικά με ετήσιες εξετάσεις στο Καρδιολογικό Διαγνωστικό Κέντρο στην Λευκωσία κάνοντας μάλιστα και την πρώτη δοκιμασία κοπώσεως σε κυλιόμενο τάπητα που μόλις είχε αρχίσει να εφαρμόζεται στην Κύπρο.

Η αρτηριακή του πίεση ήταν 120/80mm/Hg και το σωματικό του βάρος 87 κιλά. Στον αριστερό μηρό είχε ουλή και το αριστερό γόνατο του είχε τριγμό και ελαφρά δυσκαμψία επακόλουθα των πολεμικών του τραυμάτων.

Στις 22 Φεβρουαρίου 1982 παρουσίασε παροδικό ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο με αριστερή ημιπάρεση.

Αξιολογήθηκε νευρολογικά από τον νευρολόγο Λέυκο Μίτλεντον και τον νευροχειρουργό του Γ.Ν.Λ Νίκο Σπανό.
 
Υποβλήθηκε σε υπερηχοκαρδιογραφικό έλεγχο στο Καρδιολογικό Διαγνωστικό Κέντρο και σε έλεγχο των καρωτίδων από τον αγγειολόγο του Γ.ΝΛ Νίκο Αγγελίδη.

Στις 24 Φεβρουρίου1982 έγινε αξονική τομογραφία του εγκεφάλου στον πρώτο αξονικό τομογράφο που λειτούργησε ιδιωτικά στην Κύπρο.

Δεν διαπιστώθηκε οποιαδήποτε μόνιμη βλάβη και παρακολουθείτο καθημερινά από τον καρδιολόγο Λάκη Κ Αναστασιάδη ο οποίος τον επισκεπτόταν στο σπίτι του επί της οδού Μετοχίου στην Έγκωμη. Του χορηγήθηκε αντιαιμοπεταλιακή αγωγή με Διπυριδαμόλη και Ασπιρίνη.
 
Τότε ήταν που πήρε και την μεγάλη απόφαση ο Γλαύκος Κληρίδης και διέκοψε τελείως το κάπνισμα, μέχρι και πολλά χρόνια αργότερα όταν άρχισε πάλι να απολαμβάνει το πούρο του.

Με την ημιπάρεση να μην έχει υποχωρήσει ακόμη επέμενε να παραστεί στην πανηγυρική τελετή της Βουλής των Αντιπροσώπων κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ελλάδας Αντρέα Παπανδρέου. Επανήλθε στο γραφείο του στις 2 Μαρτίου 1982.
 
 
Τα νευρολογικά επεισόδια δεν δημοσιοποιήθηκαν ποτέ.

Στις 2 Ιουνίου 1986 ο αρχηγός του ΔΗΣΥ παρουσίασε διπλωπία που συνοδευόταν με επίμονη κεφαλαλγία.
 
Η κεφαλαλγία διήρκεσε για 5 ημέρες. Αξιολογήθηκε νευρολογικά από το νευροχειρουργό του ΓΝΛ Νίκο Σπανό, έγινε νέα αξονική τομογραφία του εγκεφάλου καθώς και οφθαλμολογική εξέταση από τον οφθαλμίατρο του ΓΝΛ Κυριάκο Πιερίδη. Δεν διαπιστώθηκε η αιτία του προβλήματος.
 
Πήγε στην συνάντηση με Κυπριανού και κανείς δεν αντιλήφθηκε το πρόβλημα του 

Ο Γλαύκος Κληρίδης ωστόσο δεν μπορούσε να διαβάζει. Παρά την επιμονή των συμπτωμάτων δεν δεχόταν να ξεκουραστεί.
 
Έτσι στις 7 Ιουνίου 1986 στις 10 το πρωί συναντήθηκε για 1 ώρα με τον Πρόεδρο Κυπριανού ο οποίος τον είχε καλέσει για να τον ενημερώσει προτού δοθεί απάντηση της ελληνοκυπριακής πλευρά στις προτάσεις Perez De Cuellar για λύση του Κυπριακού.
 
Δεν απεκάλυψε το πρόβλημα του στον Πρόεδρο  αλλά ούτε και ο Σπύρος Κυπριανού αντιλήφθηκε την δυσκολία του συνομιλητή του να διαβάσει τα διάφορα έγγραφα. Σε λίγες ημέρες υπεχώρησε η διπλωπία. Και τα δύο νευρολογικά επεισόδια δεν δημοσιοποιήθηκαν ποτέ.

Ο Γλαύκος Κλήρίδης συνέχισε την αντιαιμοπεταλικαή αγωγή.
 
Καθόλη την περίοδο ως την εκλογή του στην  Προεδρία της Δημοκρατίας το 1993 σε ηλικία 74 χρονών.
 
Ήταν  ο γηραιότερος όλων των προέδρων κατά τα πρώτα 55 χρόνια του ανεξάρτητου Κυπριακού Κράτους.
 
Επανεξελέγη για 2η θητεία την 15η Φεβρουαρίου 1998.
 
 
Η πρώτη ιατρική περιπέτεια κατά την προεδρική του θητεία

Η πρώτη ιατρική περιπέτεια του Προέδρου Κληρίδη κατά την θητεία του στην προεδρία ήταν τον Σεπτέμβριο του 1994 όταν είχε ξαφνική θρόμβωση σε περιφερειακό αγγείο του αμφιβληστροειδούς χιτώνα στο αριστερό του μάτι.
 
Η όραση στο αριστερό μάτι μειώθηκε σημαντικά.
 
Οι οφθαλμίατροι του Κυριάκος Πιερίδης και Γιώργος Παπαμιχαήλ τον παρέπεμψαν στο Ιατρικό Κέντρο HADASSAH στο Ισραήλ όπου ο καθηγητής Itzhak Hemo με την χρήση Argon green lazer αντιμετώπισε το πρόβλημα επιτυχώς.
 
Την παρακολούθηση ανέλαβε ο οφθαλμίατρος Γιώργος Παπαμιχαήλ στη Λευκωσία. Σταδιακά υπήρξε βελτίωση στην όραση του αριστερού ματιού.

Στις 23 Απριλίου 1998 ο Πρόεδρος Κληρίδης μετέβη στην Αθήνα για να γίνει σπινθηρογράφημα της καρδιάς και αξιολόγηση από τον καρδιολόγο καθηγητή Διόνυσο Κόκκινο στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο στην Αθήνα.
 
Υπήρξε υποψία για νόσο των στεφανιαίων αρτηριών.
 
Τον συνόδευσαν στην Αθήνα τότε οι γιατροί  Άγις Συρίμης και Ιωσήφ Κάσιος μερί με τον υφυπουργό παρά των Πρόεδρο Παντελή Κούρο.
Δεν προέκυψε κάτι ανησυχητικό.
 
Το δώρο Φιντέλ Κάστρο, η αφορμή να ξαναρχίσει κάπνισμα. 

Κατά τις εργασίες της τακτικής συνόδου του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη το 1998 δίπλα απλό την κυπριακή αντιπροσωπεία καθόταν η αντιπροσωπία της Κούβας με επικεφαλή τον Φιντέλ Κάστρο.
 
Αποτέλεσμα της φιλικής συζήτησης που είχαν ο Πρόεδρος Κληρίδης με τον ηγέτη της Κούβας ήταν η αναπάντεχη παραλαβή από το Προεδρικό Μέγαρο μετά από 2 βδομάδες, ενός τεράστιου κιβωτίου με πολλά κουτιά από πούρα Χαβάνας δώρο από τον Κάστρο.

«Αυτός ήταν ο λόγος που ο Γλαύκος Κληρίδης ξανάρχισε μετά από πολλά χρόνια, να καπνίζει ρα αγαπημένα του πούρα» δηλώνει ο φίλος του Παντελής Κούρος.

Ο Πρόεδρος Κληρίδης αντιμετώπισε σοβαρό ιατρικό πρόβλημα όταν πια ήταν 81 ετών.
 
 
Οι περιπέτειες με τον καρκίνο 

Το 2000 διαγνώσθηκε αδενοκαρκίνωμα στο παχύ έντερο, μετά από κολονοσκόπιση από τον  γαστρεντερολόγο Γιώργο Παυλίδη και ιστοπαθολογική επιβεβαίωση από τον γιατρό Δώρο Λυσιώτη. Ακολούθησε στις 5 Μαίου 2000 εγχείρηση κολεκτομής στην Πολυκλινική ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ στην Λευκωσία από τους γενικούς χειρούργους Αντρέα Κωνσταντινίδη, Γιώργο Κυριακίδη, Βάσο Μακρή και Αντρέα Θεοφάνους και με αναισθησιολόγο την Έμη Κασουλίδου και Όλεγκ Λομάκας.

Δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα από τα ΜΜΕ με καθημερινή κάλυψη. Ο κόσμος ανέμενε κάθε μέρα τις τελευταίες εξελίξεις από την υγεία του Προέδρου. 
 
Όλα εξελίχθηκαν καλά και ο Πρόεδρος Κληρίδης συμπλήρωσε την προεδρική του θητεία το 2003 χωρίς άλλα προβλήματα.
 

Οι περιπέτειες της υγείας του Γλαύκου Κληρίδη είχαν συμπέσει με πολύ σημαντικές εξελίξεις στο Κυπριακό, ήταν τότε που διαπραγματευόταν το Σχέδιο Ανάν.
 
Την Προεδρία παρέδωσε στον διάδοχό το Τάσο Παπαδόπουλο.
 
Ο λαός σε δημοψήφισμα στις 24 Απριλίου 2004 απέρριψε το Σχέδιο Ανάν ενώ την 1Η Μάιου 2004 η Κυπριακή Δημοκρατία εισερχόταν πανηγυρικά ως νέο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 
Περιπέτειες με το stent 

Αργότερα συνταξιούχος πια ο Γλαύκος Κληρίδης, εξακολούθησε να συγκινεί την κοινή γνώμη με τα διάφορα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε.
 
Αυτή την φορά, μεταφέρθηκε στο Αμερικάνικο Ινστιτούτο Καρδίας στο Στρόβολο όπου διαπιστώθηκε η απόφραξη του stent που είχε τοποθετηθεί προηγουμένως.
 
Διανοίχθηκε το αγγείο και τοποθετήθηκε καινούριο stent. Ταυτόχρονα τοποθετήθηκαν άλλα δύο συνεχόμενα stent στο κεντρικό αριστερό αγγείο, το οποίο παρουσίαζε σοβαρή στένωση μέχρι 95% σύμφωνα με του επεμβατικούς καρδιολόγους Χρίστο Χρίσου και Σάββα Κωνσταντινίδη.

Δύο χρόνια αργότερα στις 25 Μαίου 2009 ο Γλαύκος Κληρίδης παρουσίασε οξύ στεφανιαίο σύνδρομο με απόφραξη κλάδου της Περισπωμένης Στεφανιαίας Αρτηρίας.
 
Οι επεμβατικοί καρδιολόγοι Χρίστου και Κωνσταντινίδης και αυτή τη φορά κατάφεραν ανα αποσοβήσουν νέο έμφραγμα, με την άμεση διάνοιξη του αγγείου και τοποθέτηση του 5ου κατά σειρά stent στον γηραιό πολιτικό.

Γιατρός Χρίστος Χρίστου: « ήταν τότε ο μεγαλύτερος σε ηλικία ασθενής 90 χρονών όπου εφαρμόστηκε η ν έα μέθοδος πρόσβασης του καθετήρα μέσω τα ης κερκιδικής αρτηρίας στον καρπό του χεριού»

Ο Πρόεδρος Κληρίδης στο μεταξύ είχε συμπληρώσει τη συγγραφή του 4ου έργου του Η ΚΑΤΑΘΕΣΗ  ΜΟΥ όπου γράφεται η ιστορία του Κυπριακού Προβλήματος και το βιβλίο ΤΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΜΙΑΣ ΕΠΟΧΗΣ όπου καταγράφονται τα χρόνια της δεκαετούς του προεδρίας.

Εγκαταστάθηκε πια μόνιμα στο παραθαλάσσιο χωριό Μενεού όπου απολάμβανε την θάλασσα που τόσο αγαπούσε συνεχίζοντας μάλιστα τακτικά και το κολύμπι.
 

Στις 4 Δεκεμβρίου 2009 υπέστη κάταγμα του αριστερού μηριαίου οστού και χειρουργήθηκε από τους ορθοπεδικούς Σίμο Σιμόπουλο και Κώστα Χριστοδουλάκη στην Πολυκλινική ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ.

Η ανάρρωση κράτησε αρκετό χρόνο με νοσηλεία στο Κέντρο Αποκατάστασης του Μελάθρου Αγωνιστών ΕΟΚΑ στην Παλώδια.

Η συνταξιούχος σήμερα φυσιοθεραπεύτρια Μαρία Παραδεισιώτη δήλωσε : “ τόσο  μεγάλη ήταν η θέληση του Προέδρου να ξαναπερπατήσει αλλά και το πιτσιλλίσμο πείσμα του όπως ο ίδιος έλεγε, που μέσα σε λίγες μέρες τα καταφέραμε»

Δύο χρόνια αργότερα στις 17 Νοεμβρίου 2011 ακολούθησε δεύτερη μεγάλη εγχείρηση για αφαίρεση νέου καρκίνου.
 
Η κολονοσκόπιση έγινε από τον γαστρεντερολόγο Γιώργο Ποταμίτη και η ιστοπαθολογική εξέταση από το εργαστήριο του ιστοπαθολογοανατόμου Δώρου Λυσιώτη.
 
Η ίδια ομάδα ανέλαβε και έφερε σε πέρας με επιτυχία και αυτή την επέμβαση

Η κατάσταση της υγείας του σιγά σιγά επιδεινώνεται αναγκάζοντας τον Γλαύκο Κληρίδη να μπαινοβγαίνει στην Πολυκλινικη ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ υπό την επίβλεψη του διαβητολόγου Ιωσήφ Κάσιου και του καρδιολόγου Πάμπη Νικολαΐδη.

Σακχαρώδης διαβήτης, κακή κυκλοφορία των κάτω άκρων, αρθριτικά και λοιμώξεις ταλαιπώρησαν τον Γλαύκο Κληρίδη μέχρι  τέλους.

Στις 15 Νοεμβρίου 2013 στις 6 και 20 το απόγευμα ο Γλαύκος Κληρίδης σε ηλικία 94 χρονών άφησε την τελευταία του πνοή.  

 
Πηγή : Κυπρίων ιατρών έργα, η ιατρική στην Κύπρο 1950-1960 Λάκης Κ Αναστασιάδης 
 
 
 
 
 
Για να σχολιάσετε κάντε κλικ εδώ
 
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Πίσω στην αρχή της σελίδας