Η Τουρκάλα Turkan Aziz Chief Matron του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας δεν κρύβει τα ανθελληνικά αισθήματά της στην αυτβιογραφία της που έγραψε το 2000 όταν ήταν 83 ετών.
+5
Περιγράφει όμως τα αυθεντικά γεγονότα αποτυπώνοντας την πραγματικότητα που επικρατούσε μέσα στο νοσοκομείο την εποχή της ΕΟΚΑ.
"Είχαμε διάφορα επεισόδια μέσα στο νοσοκομείο, είχαμε τραυματίες κρατουμένους Έλληνες που έφερναν οι Άγγλοι για περίθαλψη. Τους βάζαμε σε ένα δωμάτιο με φρουρό.
Αργότερα αυτό επεκτάθηκε σε ένα ειδικό χώρο μακρυά από τους θαλάμους που αποτελείτο από 2 αίθουσες απομονωμένες με συρματόμπλεγμα, με ένα Βρετανό φρουρό μέσα και ένα να στέκεται απέξω.
Έπρεπε να κάνουμε ειδικές διευθετήσεις για το ποιος θα φρόντιζε ή ποιος θα χορηγούσε τα φάρμακα τους. Κρατούσαμε λίστες και υπήρχε έλεγχος των ταυτοτήτων. Ακόμα και με αυτά τα μέτρα κατόρθωναν να δραπετεύουν ...
Τότε οι Άγγλοι αποφάσισαν να επιτάξουν ένα ολόκληρο όροφο του Νοσοκομείου τον τρίτο όροφο για τους φυλακισμένους τους ο οποίος ήταν τελείως απομονωμένος από άλλους ασθενείς, με φρουρούς παντού και όλα τα συναφή. Αλλά ακόμα και αυτή η διευθέτηση δεν απέτρεπε τις αποδράσεις."
Η Marton Aziz περιγράφει και το διασκεδαστικό επεισόδιο που συνέβη σε βάρος της και που κατέληξε να βοηθά και η ίδια άθελά της στη δραπέτευση των "τρομοκρατών της ΕΟΚΑ" όπως αποκαλεί τους αγωνιστές.
Μια μέρα λοιπόν αντιπροσωπεία των νοσοκόμων απετάθη κοντά της για να πάρει άδεια να οργανώσει ένα πάρτι για το προσωπικό της , αφού λόγω της επικρατούσας κατάστασης, οι νοσοκόμες ήταν κλεισμένες όλη μέρα στα δωμάτια τους μέσα στο νοσοκομείο χωρίς οποιαδήποτε ψυχαγωγία. Βρήκε το αίτημα λογικό και το ενέκρινε αμέσως.
Εξάλλου η Matron πάντα νοιαζόταν για την ευημερία του προσωπικού της. Προχώρησε μάλιστα με δ ικ΄της πρωτοβουλία να εξασφαλίσει και την παρουσία της Φιλαρμονικής Αστυνομίας για ακόμη μεγαλύτερη ψυχαγωγία των κοριτσιών.
Το βράδυ της 12ης Δεκεμβρίου 1957 έμεινε αξέχαστο σε όλους στο Νοσοκομείο όχι μόνο για το ξέφρενο πάρτι του προσωπικού αλλά και για ότι επακολούθησε. Όταν το γλέντι βρισκόταν στο αποκορύφωμα σήμανε συναγερμός και το Νοσοκομείο σε λίγο γέμισε στρατό.
Κατάδικοι αγωνιστές , μεταξύ των οποίων και ένας ο οποίος είχε χειρουργηθεί στη μύτη εξαφανίστηκαν από τον θάλαμο του τρίτου ορόφου.
Η οργάνωση και το πάρτι ήταν σχέδιο της ΕΟΚΑ για κάλυψη της τολμηρής επιχείρησης.
Η Τουρκάλα Turkan Aziz Chief Matron δεν χώνεψε ποτέ το πάθημά της.
Η αγωνίστρια του Νοσοκομείο Στέλλα Κωνσταντίνου περιγράφει τις δικές της εμπειρίες για το ίδιο παράτολμο σχέδιο κατά το οποίο δεν απέδρασαν όλοι οι κρατούμενοι, στα απομνημονεύματά της ,πλην του ήρωα Μιχαλάκη Παρίδη.
+5
"Όταν ο Μιχαλάκης Παρίδης μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο για ιατρικές εξετάσεις, αποστέλλει δια μιας νοσοκόμας σημείωμα προς τον υπεύθυνο Λευκωσίας ότι πρέπει να αποδράσει.
Εκινητοποιήθηκαν όλα τα κατάλληλα πρόσωπα και περί μεσονύκτιο της 12ης Δεκεμβρίου 1957 μια παγερή νύκτα, το αυτοκίνητο της Οργάνωσης με τον Ανδρέα Κατσουρή και εμένα, σταματά και περιμένει κοντά στο νοσοκομείο.
Η αγωνίστρια νοσοκόμα Δέσποινα Σοφρωνίδου είχε εφοδιάσει τον Παρίδη με σχοινί χοντρό, με ένα ζευγάρι γάντια και μια τανάλια.
Το σχέδιο προέβλεπε την απόδραση ακόμη δύο κρατουμένων αγωνιστών, αλλά αυτό δεν επιτεύχθηκε τελικά. Τα σίδερα του παραθύρου είχαν προηγουμένων αποκοπεί από νοσοκόμους. Το παράθυρο βρισκόταν στον τρίτο όροφο του νοσκομείου και η κάθοδος ήταν πολύ ριψοκίνδυνη. Στην αυλή του νοσκομείου μια πατριώτισσα νοσοκόμα απασχολούσε του Άγγλους φρουρούς με γλυκά, λιχουδιές και γλυκά χαμόγελα... Ο Παρίδης με ματωμένα χέρια κατόρθωσε να φτάσει το έδαφος και να γλυστρίσει ως το αυτοκίνητο που τον περίμενε"
Όταν μπήκε στο αυτοκίνητο η Στέλλα Κωνσταντίνου θυμάται: " έκανε το σταυρό του μας φίλησε και μας είπε ευχαριστώ Θεέ μου αναπνέω ελεύθερα τώρα"
Στο μεταξύ σήμανε συναγερμός. Οι άλλοι αγωνιστές που θα δραπέτευαν με τον Παρίδη δεν κατάφεραν να ακολουθήσουν.
Το αυτοκίνητο με τον Παρίδη απομακρύνθηκε από το προαύλιο του Νοσοκομείου και τον μετέφεραν σε σπίτι στην Αγλαντζιά για σύντομη ανάρρωση και ακολούθως στην Λάρνακα για να βρει ένδοξο θάνατο το 1958 στην Βάβλα.
+5
Νοσοκόμες που έμειναν στην ιστορία: Χρυστάλλα Ναθαναήλ, Ειρήνη Νεοφύτου, Μαρία Μουνέχη, Γιωργούλα Κόκκινου, Παναγιώτα Παπέτα και Στέλλα Νεοφύτου
Πηγή :Ίδρυμα Απελευθερωτικού Αγώνα ΕΟΚΑ και Κυπρίων ιατρών έργα, η ιατρική στην Κύπρο 1950-1960 Λάκης Κ Αναστασιάδης