Ο Ιός του Δυτικού Νείλου:
Ο Ιός του Δυτικού Νείλου, είναι ιός ο οποίος προκαλεί λοίμωξη με σοβαρές συνέπειες. Η σοβαρή μορφή της νόσου είναι εγκεφαλίτιδα – μηνιγγίτιδα και προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Πήρε το όνομά της αυτό, γιατί καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1937 στο Δυτικό Νείλο, στην Ουγκάντα. Η παγκόσμια εξάπλωσή του ιού όμως, μέσω της παγκόσμιας εξάπλωσης των κουνουπιών, θεωρείται ότι έγινε κατά το τέλος της δεκαετίας του 1980 και της αρχές της δεκαετίας του 1990.
Μεταδίδεται μέσω δήγματος μολυσμένων κουνουπιών. Η κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά, ενώ οι άνθρωποι και τα θηλαστικά θεωρούνται ως αδιέξοδοι ξενιστές. Δεν μεταδίδεται μεταξύ των ανθρώπων και μόνον σε πολύ μικρό αριθμό έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση κάποιου οργάνου ή μετάγγιση αίματος ή από τη μητέρα στο έμβρυο.
Σε ποιες χώρες υπάρχουν περιστατικά της νόσου:
Κρούσματα και επιδημίες λοίμωξης από τον ΙΔΝ σε ανθρώπους και ζώα έχουν εκδηλωθεί στην Αφρική, τη Βόρεια Αμερική, τη Μέση Ανατολή, την Κεντρική και ΝΑ Ευρώπη, τη Ρωσία, την Αυστραλία, τη ΝΔ Ασία.
Τα τελευταία 20 χρόνια η συχνότητα των επιδημιών φαίνεται να έχει αυξηθεί.
Ελλάδα: Καταγράφηκαν τα πρώτα θύματα από τον ιό του Δυτικού Νείλου
Οι μεγαλύτερες επιδημίες έχουν καταγραφεί στη Ρουμανία, τη Ρωσία, το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την Ελλάδα.
Οι περιοχές με επιδημίες αντιστοιχούν συνήθως στις μεγάλες μεταναστευτικές οδούς των πτηνών
ΚΥΠΡΟΣ - ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:
Στην χώρα μας, οι Ιατρικές Υπηρεσίες ,ενημερώνουν το κοινό για τα συμπτώματα της νόσου και τα μέτρα προστασίας.
Σύμφωνα με τις Υπηρεσίες αυτοί που κινδυνεύουν από τον ιό του Δυτικού Νείλου είναι:
Οποιοσδήποτε κάτοικος περιοχής , στην οποία κυκλοφορούν μολυσμένα κουνούπια μπορεί να νοσήσει.
Σοβαρή νόσος μπορεί να συμβεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας.
Ωστόσο, άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών καθώς επίσης άτομα με υποκείμενα προβλήματα υγείας (π.χ. ανοσοκατασταλμένοι, νεφροπαθείς, καρκινοπαθείς, διαβητικοί, με καρδιαγγειακά προβλήματα κλπ) είναι πιο πιθανόν να αναπτύξουν σοβαρή νόσο, όταν μολυνθούν με τον ΙΔΝ.
Υπάρχουν περιστατικά της νόσου στην Κύπρο;
Αυτή την στιγμή όχι.
Για πολλά χρόνια δεν είχαμε κανένα περιστατικό της νόσου στην Κύπρο.
Πέρσυ είχαμε ένα περιστατικό.
Επειδή όμως πρόκειται για μια πολύ απρόβλεπτη νόσο η οποία μεταφέρεται με τις διαδρομές των αποδημητικών πουλιών, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι και να λαμβάνουμε όλα τα αναγκαία προληπτικά μέτρα.
Συμπτωματολογία:
Σε ότι αφορά τα συμπτώματα της λοίμωξης από τον ιό του δυτικού Νείλου, το 80% των ατόμων που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 20% εμφανίζουν ήπια συμπτωματολογία, ενώ λιγότεροι από ένας στους εκατό ασθενείς εμφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο, που προσβάλει το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Ασυμπτωματική νόσος: Το 80% (4 στα 5) των ατόμων που μολύνονται δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα.
Ήπια νόσος: Περίπου το 20% εμφανίζουν ήπια συμπτώματα γριπώδους συνδρομής όπως πυρετό, πονοκέφαλο, αδυναμία, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, εμετούς και μερικές φορές δερματικά εξανθήματα και διόγκωση των λεμφαδένων.
Πότε συμβαίνουν τα περισσότερα περιστατικά από τον ιό του Δυτικού Νείλου;
Οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονται από Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο
Σοβαρή μορφή νόσου: Λιγότεροι από 1% (κυρίως άτομα μεγαλύτερης ηλικίας με ήδη υπάρχοντα προβλήματα υγείας) αναπτύσσουν τη σοβαρή μορφή της νόσου (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα).
Τα συμπτώματα της σοβαρής νόσου περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, υψηλό πυρετό, δυσκαμψία του αυχένα, απάθεια, αποπροσανατολισμό, κώμα, τρόμο, σπασμούς, μυϊκή αδυναμία και παράλυση.
Ο χρόνος επώασης της λοίμωξης είναι συνήθως 2 έως 14 ημέρες, καθώς τόσο είναι το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από το τσίμπημα του κουνουπιού μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Τα συμπτώματα διαρκούν μερικές μέρες, αν και μερικές φορές μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες. Να σημειωθεί όμως ότι, ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, θα υπάρξει πλήρης ίαση σε πάνω από το 95% των περιπτώσεων.
Κατά συνέπεια, η πιθανότητα να καταλήξει κάποιος μετά από προσβολή από την ιό είναι πάνω από μια στις δέκα χιλιάδες.
Το «Κουνούπι Τίγρης»
Το Aedes albopictus (Diptera: Culicidae), είναι ίσως το πιο πολυσυζητημένο διεθνώς είδος κουνουπιού τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Έτσι όλο και πιο συχνές είναι πλέον οι αναφορές για το “Asian Tiger Mosquito”, με αποτέλεσμα όλοι σχεδόν να έχουμε ακούσει ή διαβάσει κάτι για το περίφημο «Κουνούπι Τίγρης».
Επιτίθεται στον άνθρωπο κυρίως κατά τη διάρκεια της ημέρας με αποκορύφωμα το σούρουπο και την αυγή.
Τα θηλυκά προτιμούν να τσιμπούν στις περιοχές των αστραγάλων και των γονάτων ενώ εκτός από τον άνθρωπο τσιμπούν με ευκολία και άλλα θηλαστικά αλλά και πτηνά.
Στην Ευρώπη εντοπίστηκε πρώτα στις ακτές της Βόρειας Αλβανίας το 1979 και στη συνέχεια το 1990 πέρασε στην Ιταλία και το 1999 στη Γαλλία.
Στην Ελλάδα εντοπίστηκε το 2003 στην Κέρκυρα και τη Θεσπρωτία, ενώ τον Αύγουστο του 2008 ακμαία άτομα και προνύμφες εντοπίστηκαν στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας.
Επιπροσθέτως, το είδος αυτό είναι αρκετά διαδεδομένο και σε άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής.
Εμβόλιο – θεραπεία: Διαθέσιμο εμβόλιο εναντίον του ιού προς το παρόν δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και ειδική θεραπεία.Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι το κουνούπι – τίγρης είναι από τα πιο «επικηρυγμένα» κουνούπια και γι’ αυτό η καταπολέμησή του είναι πάρα πολύ δύσκολη.
Έτσι η πρόληψη μετάδοσης της νόσου, επικεντρώνεται στην προστασία από τα κουνούπια τόσο σε επίπεδο πολιτείας με προγράμματα παρακολούθησης του πληθυσμού τους και εξόντωσή τους με ψεκασμούς, όσο και σε προσωπικό επίπεδο με ατομικά μέτρα προστασίας.
Μέτρα Ατομικής Προστασίας:
Φοράτε κατάλληλα ρούχα με μακριά μανίκια και παντελόνια κυρίως από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.
Σε περίπτωση που το πρόβλημα είναι πολύ έντονο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εντομοαπωθητικό όταν βρίσκεστε σε εξωτερικούς χώρους.
Εντομοαπωθητικά που περιέχουν DEET, picaridin, IR3535 ή αιθέρια έλαια ευκαλύπτου διαρκούν περισσότερο. Ακολουθήστε τις οδηγίες χρήσης στη συσκευασία.
Οι έγκυες και οι θηλάζουσες θα πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες του γιατρού τους ενώ εντομοαπωθητικά με DEET αντενδείκνυνται σε βρέφη κάτω των δύο μηνών και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται με προσοχή σε παιδιά κάτω των 12 ετών.
Εντομοαπωθητικά με αιθέρια έλαια ευκαλύπτου αντενδείκνυνται σε παιδιά μικρότερα των 3 ετών. 14. Μέτρα Προστασίας στο Σπίτι
Τοποθέτηση αντικουνουπικών πλεγμάτων (σήτες) που εμποδίζουν τη δίοδο των κουνουπιών στα παράθυρα και τις πόρτες.
Χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όπως για παράδειγμα η χρήση εντομοαπωθητικών με DEET, σε βρέφη μικρότερα των 2 μηνών).
Απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά, που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους.
Χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών αλλά δεν τα σκοτώνει.
Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσκολεύει την προσέγγιση των εντόμων.
Κούρεμα γρασιδιού, θάμνων και φυλλωσιών (σημεία που βρίσκουν καταφύγιο τα ενήλικα κουνούπια).
Το πότισμα να γίνεται κατά προτίμηση κατά τις πρωινές ώρες
Χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φωτισμό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).
Χρήση εντομοκτόνων. Περιέχουν πυρεθροειδή (π.χ. περμεθρίνη). Υπάρχουν στο εμπόριο στις εξής μορφές: αερόλυμα (αεροζόλ), ταμπλέτες, εξατμιζόμενο διάλυμα, σπιράλ («φιδάκια») κ.λπ. Τα εντομοκτόνα δεν πρέπει να εφαρμόζονται στο δέρμα.
Σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες χρήσης του σκευάσματος ή της συσκευής.
Αντικατάσταση των σπασμένων σωλήνων νερού που έχουν διαρροή και απομάκρυνση ή διόρθωση παλιών λάστιχων που συσσωρεύουν νερό.
Κάλυψη με σήτες των αγωγών εξαερισμού των βόθρων.
Αν υπάρχει στο σπίτι πισίνα ή σιντριβάνι τότε γίνεται καθημερινή ενεργοποίηση των φίλτρων καθαρισμού για απομάκρυνση αυγών και προνυμφών κουνουπιών
Περιορίστε τις εστίες μόλυνσης:
Επιτακτική ανάγκη ο περιορισμός των εστιών μόλυνσης στο περιβάλλον που ζούμε .
- Απομακρύνουμε το νερό που μαζεύεται στα πιατάκια από τις γλάστρες μας τακτικά. (τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα).
- Απομάκρυνση ή κάλυψη δοχείων νερού ή άλλων υγρών ανάποδα για να μη μαζεύουν βρόχινο νερό ή τα καλύπτουμε .
- Απομάκρυνση ή κάλυψη των μη χρησιμοποιουμένων ελαστικών αυτοκινήτου, ώστε να μην συσσωρεύουν βρόχινο νερό..
- Τακτικός καθαρισμός και ανανέωση του νερού στις ποτίστρες των ζώων.
- Επισκευή στις βρύσες της αυλής μας η στα μπαλκόνια που στάζουν.
- Αντικατάσταση στους σπασμένους σωλήνες, που έχουν διαρροή.
- Κάλυψη των αγωγών εξαερισμού των βόθρων με κατάλληλες σίτες.
- Καθαρισμός στα λούκια της βροχής, από τα φύλλα.
- Συνεχής λειτουργία φίλτρων σε πισίνες και άλλες διακοσμητικές κατασκευές που διατηρούν στάσιμα νερά π.χ. συντριβάνια.
Απρόβλεπτος ο ιός:
Οι ειδικοί του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) στην Ελλάδα χαρακτηρίζουν τον ιό, απρόβλεπτο ύστερα και από τους δύο θανάτους στην Ελλάδα.
Οποιοσδήποτε κάτοικος περιοχής , στην οποία κυκλοφορούν μολυσμένα κουνούπια μπορεί να νοσήσει. Σοβαρή νόσος μπορεί να συμβεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας.
Ωστόσο, άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών καθώς επίσης άτομα με υποκείμενα προβλήματα υγείας (π.χ. ανοσοκατασταλμένοι, νεφροπαθείς, καρκινοπαθείς, διαβητικοί, με καρδιαγγειακά προβλήματα κλπ) είναι πιο πιθανόν να αναπτύξουν σοβαρή νόσο, όταν μολυνθούν με τον ΙΔΝ.
Ο ευκολότερος και καλύτερος τρόπος για να αποφύγετε τον ΙΔΝ είναι να αποτρέψετε τα τσιμπήματα των κουνουπιών και να μειώσετε τους πληθυσμούς τους στον χώρο του σπιτιού. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τα περισσότερα είδη κουνουπιών τσιμπούν περισσότερο από το σούρουπο μέχρι την αυγή.
Πηγή: greenmiteclean.gr, Κέντρο Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων, www.moh.gov.cy