Ο καρκίνος στο παχύ έντερο είναι από τους συχνότερους καρκίνους στον άνθρωπο και μάλιστα είναι ο δεύτερος σε συχνότητα στον δυτικό κόσμο, μετά τον καρκίνο του πνεύμονα.
Η συχνότητα με την οποία εμφανίζεται η νόσος αυξάνει σταθερά μετά την δεύτερη δεκαετία της ζωής. Οι θάνατοι αρχίζουν να αυξάνονται αργά κατά την πέμπτη δεκαετία, ενώ για τις αμέσως επόμενες δεκαετίες της ζωής παρατηρείται κατακόρυφη αύξηση.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν καρκίνο στο παχύ έντερο – ομάδες υψηλού κινδύνου;
Οι μέχρι τώρα μελέτες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η εμφάνιση της νόσου σχετίζεται άμεσα με την ποιότητα και το είδος των τροφών που καταναλώνουμε.
Η διαδικασία της πέψης προκαλεί διάσπαση των θρεπτικών συστατικών των τροφών, έτσι ώστε να μπορούν να απορροφηθούν από το έντερο και να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος για να μπορεί ο οργανισμός να χρησιμοποιήσει τα δομικά συστατικά για να συνθέσει ότι χρειάζεται.
Ανάλογα με το είδος και την προέλευση της τροφής μπορεί κάποια από τα προϊόντα του μεταβολισμού να είναι «καρκινογόνα».
Όσο περισσότερο χρόνο έρχονται σε επαφή τα καρκινογόνα αυτά με το εσωτερικό τοίχωμα του εντέρου, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να προκαλέσουν βλάβη σε ένα κύτταρο το οποίο θα εξελιχθεί τελικά σε καρκίνο.
Το πεπτικό σύστημα των ανθρώπων, σε αντίθεση με αυτό των μηρυκαστικών, δεν μπορεί να διασπάσει τις φυτικές ίνες οι οποίες έχουν και την ιδιότητα να κατακρατούν νερό.
Οι ίνες αυτές μένουν άθικτες μέσα στο έντερο, με αποτέλεσμα να αυξάνουν τον όγκο και την ταχύτητα διέλευσης των κοπράνων. Με απλά λόγια, τα άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φυτικών ινών και έχουν τακτικές κενώσεις, κινδυνεύουν λιγότερο από αυτούς που υποφέρουν από χρόνια δυσκοιλιότητα και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες από κόκκινο κρέας, ζάχαρη και ζωικά λίπη.
Μεγαλύτερη από την συνηθισμένη πιθανότητα να νοσήσουν από καρκίνο στο παχύ έντερο έχουν και άτομα τα οποία πάσχουν από συγκεκριμένα κληρονομικά σύνδρομα. Το σημαντικότερο από αυτά είναι το «Σύνδρομο Οικογενούς πολυποδίασης FAΒ».
Το σύνολο των ατόμων που πάσχουν, αργά ή γρήγορα θα νοσήσουν με καρκίνο παχέος εντέρου.
Στην ομάδα υψηλού κινδύνου ανήκουν επίσης άτομα που πάσχουν από τα σύνδρομα Lynch I και II, όπως επίσης και άτομα των οποίων ένας οι περισσότεροι συγγενείς πρώτου βαθμού νόσησαν στο παρελθόν από καρκίνο στο παχύ έντερο.
Η λίστα με τις κατηγορίες των ομάδων υψηλού κινδύνου είναι μεγάλη και είναι ευθύνη των γιατρών που ασχολούνται να μπορούν να κατατάξουν τον κάθε ασθενή στην κατηγορία που ανήκει.
Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται ο καρκίνος στο παχύ έντερο;
Από την στιγμή που ένα εντερικό κύτταρο θα γίνει καρκινικό, μέχρι να φτάσει στο σημείο να δώσει συμπτώματα και να γίνει αντιληπτός ο όγκος, έχουν περάσει τουλάχιστον 5 και μερικές φορές 10 ή και 15 χρόνια «σιωπηλής» παρουσίας του. Στο διάστημα αυτής της ασυμπτωματικής φάσης, η διάγνωση του καρκίνου εξαρτάται και επιτυγχάνεται μόνο με προληπτικούς ελέγχους.
Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις του καρκίνου στο παχύ έντερο, αναλόγως με την θέση στην οποία αναπτύσσεται μπορεί να είναι:
- Αδυναμία, εύκολη κόπωση που οφείλονται συνήθως σε αναιμία λόγω χρόνιας απώλειας αίματος από τον όγκο.
- Αλλαγή στη συμπεριφορά και στις συνήθειες του εντέρου. Εναλλαγή δυσκοιλιότητας με ευκοιλιότητα. Φούσκωμα ή κόπρανα με πολλές βλέννες.
- Μερική ή πλήρης απόφραξη του εντέρου
- Αποβολή κόκκινου αίματος με τα κόπρανα
- Αίσθημα τεινεσμού δηλαδή, ο ασθενής πονάει στην κένωση ενώ έχει την εντύπωση ότι «δεν άδειασε το έντερο» (ατελής κένωση)
Πως γίνεται η διάγνωση;
Από τη στιγμή που θα μπει η υποψία για καρκίνο στο παχύ έντερο η διάγνωση είναι εύκολη υπόθεση.
Το έντερο είναι ένα όργανο που μας δίνει την δυνατότητα, χρησιμοποιώντας το κολονοσκόπιο να μπούμε μέσα και να το ελέγξουμε σε όλο του το μήκος, ενώ ταυτόχρονα μπορούμε να πάρουμε δείγματα ιστού από ύποπτες βλάβες και να τα ελέγξουμε στο μικροσκόπιο.
Πως η πρώιμη διάγνωση κάνει τη διαφορά;
Η ανακάλυψη του κολονοσκοπίου ήταν η επανάσταση στην ιστορία της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου στο παχύ έντερο.
Γνωρίζουμε ότι οι πολύποδες του εντέρου αποτελούν προ καρκινικές βλάβες που εύκολα αναγνωρίζονται και αφαιρούνται με το κολονοσκόπιο.
Από την στιγμή που έχουμε αναγνωρίσει τις ομάδες υψηλού κινδύνου, γνωρίζουμε πλέον ποια άτομα οφείλουν να υποβληθούν σε πρώιμο διαγνωστικό έλεγχο.
Η αναγνώριση και αφαίρεση ενός πολύποδα ακυρώνει την εξέλιξη του σε καρκίνο.
Επίσης πολύ σημαντικό για την πρόγνωση του ασθενούς που έχει αναπτύξει καρκίνο, είναι να γίνει η διάγνωση του όσο το δυνατό πιο νωρίς. Από την στιγμή που σχηματίζεται ο καρκίνος, ο χρόνος δουλεύει εναντίον του ασθενούς επιδεινώνοντας την πρόγνωση του
Θεραπεύεται σήμερα ο καρκίνος στο παχύ έντερο;
Ναι θεραπεύεται. Το πρώτο θεραπευτικό εργαλείο είναι το χειρουργείο.
Σήμερα έχουμε και την τεχνολογία και την εμπειρία να αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο του παχέος εντέρου με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, με την Λαπαροσκοπική ή την Ρομποτική χειρουργική.
Είμαστε σε θέση να κάνουμε το απαιτούμενο ογκολογικό χειρουργείο με το ελάχιστο χειρουργικό τραύμα με αποτέλεσμα την ελάχιστη καταπόνηση του ασθενούς και την ταχύτερη και χωρίς επιπλοκές μετεγχειρητική ανάρρωση.
Χειρουργικά αντιμετωπίζονται σήμερα και οι περισσότερες περιπτώσεις με απομακρυσμένες μεταστάσεις π.χ. στο συκώτι ή στους πνεύμονες.
Μετεγχειρητικά, αλλά και προεγχειρητικά σε κάποιες περιπτώσεις, εφαρμόζεται και «επικουρική χημειοθεραπεία», με παλιά αλλά και νεότερα στοχευμένα και πολύ καλά ανεκτά χημειοθεραπευτικά φάρμακα με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου σήμερα θεωρείται από τους πλέον διαχειρίσιμους τύπους νεοπλασίας, με την προϋπόθεση ότι η διάγνωση είναι πρώιμη και η αντιμετώπιση γίνεται από ομάδα με εμπειρία και δυνατότητες.
+2
*
Η Δρ. Ελένη Καραφώκα - Μαύρου είναι Χειρουργός Πεπτικού, εξειδικεύεται στη Ρομποτική και Λαπαροσκοπική Χειρουργική και στη Χειρουργική Ογκολογία. Είναι επιστημονικός συνεργάτης του Mediterranean Hospital of Cyprus.
Στοιχεία Επικοινωνίας: Τηλ: 99400409 / Email:
eleni.karafoka@karafoka.gr
Website:
www.karafoka.gr