Ξέρεις τί είναι η ψωριασική αρθρίτιδα;

Η ψωριασική αρθρίτιδα (ΨΑ) είναι μία επώδυνη φλεγμονώδης νόσος που καταβάλλει προοδευτικά τον ασθενή1. Μπορεί να προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας, αν και παρουσιάζεται συχνότερα στα άτομα ηλικίας 40 έως 50 ετών2,3.

Ο ακριβής αριθμός των ατόμων που πάσχουν από ΨΑ είναι άγνωστος επειδή δεν υπάρχει ένα οικουμενικά συμφωνημένο σύνολο διαγνωστικών κριτηρίων, αλλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι πάσχοντες ανέρχονται σε τουλάχιστον 2 εκατομμύρια 

Η ΨΑ ανήκει στις σπονδυλοαρθροπάθειες, μία οικογένεια μακροχρόνιων φλεγμονωδών νοσημάτων που προσβάλλουν τις αρθρώσεις.

Η ΨΑ συσχετίζεται επίσης στενά με την ψωρίαση.

Το 42% των ατόμων με ψωρίαση έχουν ΨΑ,5 και έως 15,5% των ατόμων με ψωρίαση μπορεί να έχουν αδιάγνωστη

Ο βαθμός κατά τον οποίον παραμένει αδιάγνωστη η ΨΑ στους ασθενείς με ψωρίαση μπορεί να οφείλεται στην ελλιπή αναγνώριση των συμπτωμάτων της ΨΑ και στην απουσία αποτελεσματικών εργαλείων προσυμπτωματικής αξιολόγησης

Τα συμπτώματα της ΨΑ μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής ηλικίας, αλλά η πάθηση προσβάλλει κυρίως ενήλικες, με μέσο όρο ηλικίας εμφάνισης τα 45 έτη.

Τα άτομα με ΨΑ έχουν γενετική προδιάθεση για την πάθηση

Μόνιμη σωματική βλάβη και ψυχολογική επίδραση της ΨΑ

Τα σωματικά συμπτώματα της ΨΑ ποικίλουν μεταξύ των ασθενών και περιλαμβάνουν2,4:
•  Πόνο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις
•  Ψωρίαση του δέρματος και των νυχιών
•  Οίδημα στα δάχτυλα των ποδιών και των χεριών
•  Επίμονο επώδυνο οίδημα των τενόντων

Έως 60% των ατόμων με ΨΑ παρουσιάζουν μη αναστρέψιμη αρθρική βλάβη και μόνιμη σωματική παραμόρφωση
 

Αρθρική βλάβη στην ψωριασική αρθρίτιδα: a) Χέρια ασθενούς με ψωριασική αρθρίτιδα b) ακτινογραφίας χεριών ασθενούς με ψωριασική αρθρίτιδα

Έως 60% των ατόμων με ΨΑ παρουσιάζουν μη αναστρέψιμη αρθρική βλάβη και μόνιμη σωματική παραμόρφωση5,8

Τα συμπτώματα και η βλάβη που προκαλούνται από την ΨΑ είναι εξουθενωτικά και οδηγούν σε μείωση της λειτουργικότητας, αύξηση της θνητότητας, ενώ η πάθηση επηρεάζει επίσης τις ανθρώπινες σχέσεις.

Σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) των πασχόντων από ΨΑ δεν είναι σε θέση να παραμείνουν σωματικά δραστήριοι και το 47% διαπιστώνουν ότι μειώνεται η ικανότητά τους για εργασία.

Οι μειώσεις στην παραγωγικότητα και στη λειτουργικότητα είναι παρόμοιες με εκείνες των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο, καρδιακή νόσο και διαβήτη.

Επειδή οι ασθενεί δεν μπορούν πλέον να αναλάβουν αποτελεσματικά καθημερινές δραστηριότητες, πολλοί βιώνουν
επίσης αισθήματα κατάθλιψης, άγχους και κοινωνικής απομόνωσης.

Η ποιότητα ζωής στα άτομα με ΨΑ είναι σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι σε άλλες αρθριτικές παθήσεις, καθώς η κατάστασή τους συχνά επιδεινώνεται από τις αρνητικές επιδράσεις της ψωρίασης

Τα άτομα με πιο σοβαρές μορφές ΨΑ έχουν συντομότερο προσδόκιμο επιβίωσης καθώς διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων, οφθαλμικής φλεγμονής, υψηλής αρτηριακής πίεσης, παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου.

Λόγω των υψηλών επιπέδων αναπηρίας και του μειωμένου προσδόκιμου επιβίωσης, η ΨΑ δεν επηρεάζει μόνο τους πάσχοντες και τις οικογένειές τους αλλά αποτελεί και μια σημαντική οικονομική επιβάρυνση για την κοινωνία.

Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος στην ΨΑ

Η ιντερλευκίνη-17A (IL-17A) είναι μία από τις πολλές πρωτεΐνες του οργανισμού που ονομάζονται κυτταροκίνες, οι οποίες συμβάλλουν στην προστασία του οργανισμού από τις λοιμώξεις.  

Οι κυτταροκίνες συνήθως λειτουργούν αποστέλλοντας σήματα στα κύτταρα που καταπολεμούν τις λοιμώξεις, για να ξεκινήσουν την ανοσολογική ανταπόκριση μόλις ανιχνευθούν ξένοι εισβολείς, όπως βακτήρια ή άλλα παθογόνοι μικροοργανισμοί.

Στις φλεγμονώδεις νόσους, η IL-17A έχει διαπιστωθεί ότι διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου13.

Στην ΨΑ, τα αυξημένα επίπεδα IL-17A στην επιφάνεια των αρθρώσεων ενδέχεται να πυροδοτούν μία ανοσολογική ανταπόκριση που οδηγεί σε επώδυνη αρθρική φλεγμονή, πρήξιμο και ευαισθησία.  

Ο κεντρικός ρόλος της IL-17A στην ανάπτυξη των αρθριτικών νοσημάτων την καθιστά έναν υποσχόμενο στόχο για θεραπευτική παρέμβαση.

Θεραπευτικοί στόχοι στην ΨΑ: μείωση της αναπηρίας

Ο στόχος της θεραπείας είναι η μεγιστοποίηση της μακροπρόθεσμης, σχετιζόμενης με την υγεία ποιότητας ζωής με τον έλεγχο τον συμπτωμάτων της ΨΑ και την επίτευξη ύφεσης, τη μείωση του κινδύνου θνητότητας, την πρόληψη των αρθρικών βλαβών, τη βελτίωση της ικανότητας των ασθενών να πραγματοποιούν καθημερινές δραστηριότητες και εργασίες, και μέσω των βελτιώσεων στην κατάσταση της υγείας, να μπορούν οι ασθενείς με ΨΑ να απολαμβάνουν την κοινωνική ζωή και να αποτελέσουν μέλος των κοινοτήτων τους.

Στην ΨΑ εξακολουθούν να υπάρχουν ακάλυπτες ανάγκες

Υπάρχουν διάφορες διαθέσιμες θεραπείες για την ΨΑ. Σε αυτές περιλαμβάνονται τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ), τα στεροειδή, τα τροποποιητικά της νόσου αντιρρευματικά φάρμακα (DMARD) και οι βιολογικές θεραπείες  

Ωστόσο, περίπου 45% των ασθενών με ΨΑ δεν είναι ικανοποιημένοι με τις σημερινές επιλογές θεραπείας  Η καθιερωμένη θεραπεία σήμερα για την ΨΑ είναι οι αναστολείς του παράγοντα νέκρωσης του όγκου (TNF),

Το 30-40% των ασθενών δεν ανταποκρίνονται στους αναστολείς του TNF και ακόμα και σε εκείνους που αρχικά ανταποκρίνονται σε αυτούς, η αποτελεσματικότητα μπορεί να μειωθεί με την πάροδο του χρόνου.

Η έλλειψη ικανοποίησης και η μειούμενη αποτελεσματικότητα υποδηλώνουν ότι υπάρχει μία σημαντική ακάλυπτη κλινική ανάγκη για νέες θεραπείες που θα προσφέρουν καλύτερο έλεγχο της νόσου και μακροχρόνια πρόληψη των δομικών βλαβών των αρθρώσεων στους ασθενείς με ΨΑ.

Για να αντιμετωπιστεί αυτή η ακάλυπτη ανάγκη έχουν αναπτυχθεί νεότερες, καινοτόμες θεραπείες που στοχεύουν συγκεκριμένα τις κυτταροκίνες που πυροδοτούν τη φλεγμονή, όπως την IL-17A, διακόπτοντας τον φλεγμονώδη κύκλο στην ΨΑ.

Οι θεραπείες αυτές έχουν παρουσιάσει θετικά αποτελέσματα στη θεραπεία και τη διαχείριση της ΨΑ.

Άτομα με ΨΑ που θα εμφανίσουν μη αναστρέψιμη αρθρική βλάβη και μόνιμη σωματική παραμόρφωση6

Βιβλιογραφικές αναφορές

1.  Mease PJ, Armstrong AW. Managing patients with psoriatic disease: the diagnosis and pharmacologic treatment of psoriatic arthritis in patients with psoriasis. Drugs 2014;

74(4):423-441.
2.  Liu J-T et al. Psoriatic arthritis: Epidemiology, diagnosis, and treatment. World J Orthop
2014; 5(4):537-543.
3.  Medscape. Psoriatic Arthritis: Epidemiology. Available at: http://emedicine.medscape.com/
article/331037.overview#aw2aab6b7. Accessed March 2016.
4.  WebMD. Spondyloarthropathies - Topic Overview. Available at: http://www.webmd.com/
arthritis/tc/ spondyloarthropathies-topic-overview. Accessed March 2016.
5.  Husted JA et al. Cardiovascular and other comorbidities in patients with psoriatic arthritis: A
comparison with patients with psoriasis. Arthritis Care Res 2011; 63(12):1729-35.
6.  Villani AP et al. Prevalence of undiagnosed psoriatic arthritis among psoriasis patients: Systemic review and meta-analysis. J Am Acad Dermatol 2015; 73(2):242-8.
7.  Turkiewicz AM, Moreland LW. Psoriatic arthritis: Current concepts on pathogenesis-oriented therapeutic options. Arthritis Rheum 2007; 56(4):1051-66.
8.  Slobodin G et al. Psoriatic Arthropathy: Where Now? Isr Med Assoc J 2009; 11(7):430-434.
9.  Science Daily. “Nearly one in four people with psoriasis may have undiagnosed psoriatic arthritis.” Available at: www. sciencedaily.com/releases/2011/10/111012153755.htm. Accessed March 2016.
10.Lee S et al. The Burden of Psoriatic Arthritis: A Literature Review from a Global Health
Systems Perspective. Pharmacy and Therapeutics 2010; 35(12):680-689.
11. Armstrong A et al. Undertreatment, Treatment Trends, and Treatment Dissatisfaction Among Patients With Psoriasis and Psoriatic Arthritis in the United States: Findings From the National Psoriasis Foundation Surveys, 2003-2011. JAMA Dermatol 2013; 149(10):1180-
1185.
12.Onishi RM, Gaffen SL. Interleukin-17 and its target genes: mechanisms of interleukin-17 function in disease. Immunology 2010; 129(3):311-21.
13.Kopf M et al. Averting inflammation by targeting the cytokine environment. Nat Rev Drug
Discov 2010; 9(9):703-18.
14.Van Baarsen LGM et al. IL-17 levels in synovium of patients with rheumatoid arthritis, psoriatic arthritis and osteoarthritis: Target validation in various forms of arthritis. Ann Rheum Dis 2011; 70:A79.
15.Gossec L et al. European League Against Rheumatism (EULAR) recommendations for the management of psoriatic arthritis with pharmacological therapies. Ann Rheum Dis 2015; 0:1-
12.
16.Arthritis Foundation Blog. FDA Approves Biologic Secukinumab for Ankylosing Spondylitis and Psoriatic Arthritis. Available at: http://blog.arthritis.org/news/new.biologic-medication- fda-approved-secukinumab/. Accessed March 2016.
 

*Οι πληροφορίες δόθηκαν σε διάλεξη που οργανώθηκε από την εταιρεία Novartis Pharma Services Inc. Cyprus με  ομιλητή τον γιατρό  Δρ.Τζόζεφ Ιωσήφ, Ρευματολόγο -Παθολόγο  με θέμα την «Ψωριασική Αρθρίτιδα».