Τί είναι η ψωρίαση:
Η Ψωρίαση είναι μια αυτοάνοσος , φλεγμονώδης δερματοπάθεια, αγνώστου αιτιολογίας μη θανατηφόρα, με υφέσεις και εξάρσεις, που προσβάλει το 2%-3% του πληθυσμού παγκοσμίως.
Στην Κύπρο έχουμε περίπου 15000 άτομα που πάσχουν από ήπιας μέχρι σοβαρής μορφής ψωρίαση.
Η Ψωρίαση είναι μια δερματοπάθεια που δεν οφείλεται σε κάποιο ιό, μικρόβιο ή παράσιτο (όπως η ψώρα που μεταδίδεται) κι επομένως ΔΕΝ είναι μεταδοτική.
Το γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική, έχει ως αποτέλεσμα οι πάσχοντες να υφίστανται σημαντική ψυχοκοινωνική επιβάρυνση με αποτέλεσμα η κακή ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς να επηρεάζει τη Ψωρίαση.
Η νόσος εμφανίζεται όταν τα κύτταρα στην εξωτερική στοιβάδα του δέρματος αναπαράγονται πιο γρήγορα από το κανονικό και συσσωρεύονται στην επιφάνεια του δέρματος.
Τα νέα κύτταρα, μη βρίσκοντας χώρο, επικάθονται το ένα στο άλλο, δημιουργώντας κηλίδες στο δέρμα, χρώματος κόκκινου, σκεπασμένου από λεπτές πλάκες λεπιδώδους υφής, χρώματος ασημί ή λευκού.
Έτσι, οι αλλοιώσεις αυτές στην επιφάνεια του δέρματος παρουσιάζονται ως ερυθηματώδεις , κνησμώδεις πλάκες καλυπτόμενες από αργυρόχροα λέπια.
Εμφανίζεται κυρίως στους αγκώνες, στα γόνατα , στο σώμα, στο τριχωτό της κεφαλής, στα νύχια , στα γεννητικά όργανα, ενώ μπορεί να εμφανιστεί και σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του σώματος.
Επίσης σε βαριά μορφή η νόσος μπορεί να επηρεάσει και τις αρθρώσεις και να δημιουργήσει την ψωριασικη αρθρίτιδα η οποία προκαλεί έντονους πόνους και δυσλειτουργίες των προσβαλλόμενων αρθρώσεων.
Η ψωρίαση οφείλεται κυρίως σε κληρονομική προδιάθεση.
Εάν και οι δύο γονείς έχουν ψωρίαση τότε οι πιθανότητες να εμφανίσει και το παιδί είναι αυξημένες.
Στην περίπτωση που έχει ο ένας μόνο γονιός οι πιθανότητες είναι λιγότερες, αλλά όχι και καθόλου.
Προδιάθεση υπάρχει ακόμα και όταν η νόσος υπάρχει και σε μακρινούς συγγενείς αλλά οι πιθανότητες εμφάνισης είναι αρκετά μειωμένες.
Στους αιτιολογικούς παράγοντες επίσης εκτός από την κληρονομική προδιάθεσης, που μπορεί να ξυπνούν και να διεγείρουν την εμφάνιση ή υποτροπή της νόσου συγκαταλέγονται:
1. Οι Ενδογενείς Παράγοντες όπως οι λοιμώξεις (π.χ στρεπτοκοκκικές), οι μεταβολικές διαταραχές (παχυσαρκία), το στρες (κακή ψυχολογική κατάσταση) , τα φάρμακα (π.χ b-blockers, ) καταναλωτικές ουσίες (π.χ κάπνισμα και αλκοόλ) και
2. Οι Εξωγενείς παράγοντες όπως οι κλιματολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες και οι τραυματισμοί (φαινόμενο Koebner)
Σε άτομα με συγκεκριμένες δερματοπάθειες, όπως η ψωρίαση, μετά τον τραυματισμό υγιούς δέρματος δημιουργείται στο συγκεκριμένο σημείο, νέα βλάβη η οποία κλινικά και ιστοπαθολογικά είναι πανομοιότυπη με αυτήν της υποκείμενης νόσου.
Το φαινόμενο αυτό ορίζεται ως φαινόμενο Κoebner ή ισομορφικό φαινόμενο.
Η ψωρίαση ΔΕΝ είναι μεταδοτική
+7
Επίσης οι ασθενείς με ψωρίαση εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για:
-Παχυσαρκία
-Σακχαρώδη διαβήτη
-Υπέρταση
-Αυξημένη καρδιαγγειακή θνησιμότητα (από στεφανιαία νόσο, ΑΕΕ, πνευμονική εμβολή)
-Κατάθλιψη (5.5% εμφανίζουν αυτοκτονικό ιδεασμό)
Η ψωρίαση δεν επηρεάζει τη γονιμότητα και την εγκυμοσύνη. Απαιτείται όμως προσοχή στη χρήση φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
+7
Οι κλινικοί τύποι που εμφανίζονται στην ψωρίαση είναι:
Κοινή – κατα πλάκας =
κνησμός, ερυθρές πλάκες καλυπτόμενες από αργυρόχροα λέπια (αγκώνες –γόνατα , κορμός)
• Σταγονοειδής = κνησμός και ερυθρές κηλίδες με λέπια ( σώμα , χέρια, πόδια )
• Ανάστροφος = διαβρωμένο ερυθρό δέρμα σε περιοχές όπως μασχάλες, κάτω από τους μαστούς και βουβωνική χώρα.
• Ψωρίαση τριχωτού κεφαλής= πλάκες με άσπρα λέπια στο κεφάλι , συχνά κνησμώδεις.
• Ψωρίαση Όνυχων = λευκές , αιμορραγικές, κιτρινοπράσινες κηλίδες , βλάβες στα νύχια με αποκόλληση νυχίου και υπερκεράτωση.
• Ερυθροδερμική
= ερυθρό δέρμα (σώμα) και υποθερμία .
• Δακτυλοειδής = δακτυλοειδείς βλάβες στο σώμα με κνησμό.
• Φλυκταινώδης (Παλαμών - πελμάτων)
= φλύκταινες, πυρετός, κακουχία και απολέπιση στις παλάμες και πέλματα
Γενικευμένη φλυκταινώδης Von Zumbusch = φλύκταινες και απολέπιση γενικά σε όλο το σώμα , χέρια –πόδια) με πυρετό και κακουχία.
Απόρριψη και περιθωριοποίηση:
Δεν είναι λίγες οι φορές που ψωρισιακοί κρύβουν το δέρμα τους με μακρυά μανίκια και σε αρκετές περιπτώσεις έχουν να αντιμετωπίσουν την διάκριση, την απόρριψη και την περιθωριοποίηση είτε από τον οικογενειακό περίγυρό τους, τον κοινωνικό κύκλο αλλά και εργασιακό περιβάλλον τους.
Ήδη ο Σύνδεσμος τους είναι μη δραστηριοποιημένος και καθόλου ενεργός για τους λόγους αυτούς. Φαίνεται πως τα άτομα αυτά χρειάζονται ενθάρρυνση και παρότρυνση ώστε να δραστηριοποιηθούν.
Η ψωρίαση, είναι μια φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος, εμφανίζεται συχνότερα στις ηλικίες 15 με 35 χρονών και για τα δύο φύλα,ωστόσο τα συμπτώματά της μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία.
ΔΕΝ είναι μεταδοτική έχει προσβάλει περισσότερους από 125 εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη.
Για την Κύπρο ένεκα και της αδυναμίας στοιχειοθέτησης αρχείων λόγω μη ύπαρξης του Γενικού Συστήματος Υγείας, το ποσοστό υπολογίζεται μεταξύ 2 και 3 τοις εκατόν του πληθυσμού.
Η γιατρός ξεκαθαρίζει ότι η ψωρίαση την οποία πολλοί συγχέουν με την λέπρα ή την ψώρα, μπορεί να μην θεραπεύεται ωτσόσο αντιμετωπίζεται σε μεγάλο βαθμό αρκεί ο ίδιος ο ασθενής να μπορέσει να απευθυνθεί άμεσα στους ειδικούς.
Ψωριασική αρθρίτιδα:
Η ψωριασική αρθρίτιδα (ΨΑ) είναι μία επώδυνη φλεγμονώδης νόσος που καταβάλλει προοδευτικά τον ασθενή1.
Μπορεί να προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας, αν και παρουσιάζεται συχνότερα στα άτομα ηλικίας 40 έως 50 ετών2,3.
Ο ακριβής αριθμός των ατόμων που πάσχουν από ΨΑ είναι άγνωστος επειδή δεν υπάρχει ένα οικουμενικά συμφωνημένο σύνολο διαγνωστικών κριτηρίων, αλλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι πάσχοντες ανέρχονται σε τουλάχιστον 2 εκατομμύρια
+7
Η ΨΑ ανήκει στις σπονδυλοαρθροπάθειες, μία οικογένεια μακροχρόνιων φλεγμονωδών νοσημάτων που προσβάλλουν τις αρθρώσεις.
Η ΨΑ συσχετίζεται επίσης στενά με την ψωρίαση.
Το 42% των ατόμων με ψωρίαση έχουν ΨΑ,5 και έως 15,5% των ατόμων με ψωρίαση μπορεί να έχουν αδιάγνωστη
Ο βαθμός κατά τον οποίον παραμένει αδιάγνωστη η ΨΑ στους ασθενείς με ψωρίαση μπορεί να οφείλεται στην ελλιπή αναγνώριση των συμπτωμάτων της ΨΑ και στην απουσία αποτελεσματικών εργαλείων προσυμπτωματικής αξιολόγησης
Τα συμπτώματα της ΨΑ μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής ηλικίας, αλλά η πάθηση προσβάλλει κυρίως ενήλικες, με μέσο όρο ηλικίας εμφάνισης τα 45 έτη.
Τα άτομα με ΨΑ έχουν γενετική προδιάθεση για την πάθηση
Μόνιμη σωματική βλάβη και ψυχολογική επίδραση της ΨΑ
Τα σωματικά συμπτώματα της ΨΑ ποικίλουν μεταξύ των ασθενών και περιλαμβάνουν2,4:
• Πόνο και δυσκαμψία στις αρθρώσεις
• Ψωρίαση του δέρματος και των νυχιών
• Οίδημα στα δάχτυλα των ποδιών και των χεριών
• Επίμονο επώδυνο οίδημα των τενόντων
Έως 60% των ατόμων με ΨΑ παρουσιάζουν μη αναστρέψιμη αρθρική βλάβη και μόνιμη σωματική παραμόρφωση
Αρθρική βλάβη στην ψωριασική αρθρίτιδα: a) Χέρια ασθενούς με ψωριασική αρθρίτιδα b) ακτινογραφίας χεριών ασθενούς με ψωριασική αρθρίτιδα
Έως 60% των ατόμων με ΨΑ παρουσιάζουν μη αναστρέψιμη αρθρική βλάβη και μόνιμη σωματική παραμόρφωση5,8
Τα συμπτώματα και η βλάβη που προκαλούνται από την ΨΑ είναι εξουθενωτικά και οδηγούν σε μείωση της λειτουργικότητας, αύξηση της θνητότητας, ενώ η πάθηση επηρεάζει επίσης τις ανθρώπινες σχέσεις.
Σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) των πασχόντων από ΨΑ δεν είναι σε θέση να παραμείνουν σωματικά δραστήριοι και το 47% διαπιστώνουν ότι μειώνεται η ικανότητά τους για εργασία.
Οι μειώσεις στην παραγωγικότητα και στη λειτουργικότητα είναι παρόμοιες με εκείνες των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο, καρδιακή νόσο και διαβήτη.
Επειδή οι ασθενεί δεν μπορούν πλέον να αναλάβουν αποτελεσματικά καθημερινές δραστηριότητες, πολλοί βιώνουν
επίσης αισθήματα κατάθλιψης, άγχους και κοινωνικής απομόνωσης.
Η ποιότητα ζωής στα άτομα με ΨΑ είναι σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι σε άλλες αρθριτικές παθήσεις, καθώς η κατάστασή τους συχνά επιδεινώνεται από τις αρνητικές επιδράσεις της ψωρίασης
Τα άτομα με πιο σοβαρές μορφές ΨΑ έχουν συντομότερο προσδόκιμο επιβίωσης καθώς διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων, οφθαλμικής φλεγμονής, υψηλής αρτηριακής πίεσης, παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου.
Λόγω των υψηλών επιπέδων αναπηρίας και του μειωμένου προσδόκιμου επιβίωσης, η ΨΑ δεν επηρεάζει μόνο τους πάσχοντες και τις οικογένειές τους αλλά αποτελεί και μια σημαντική οικονομική επιβάρυνση για την κοινωνία.
+7
Αντιμετώπιση:
Αν και η Ψωρίαση δεν μπορεί να αποθεραπευτεί οριστικά , οι ασθενείς, με τη βοήθεια του Δερματολόγου τους, μπορούν να αντιμετωπίσουν και να καταπολεμήσουν σε μεγάλο βαθμό την δερματοπάθεια αυτή, ώστε να έχουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Τα βιολογικά φάρμακα τα οποία παρέχουν μια νέα αντιμετώπιση της Ψωρίασης έχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα, με σημαντική βελτίωση και πολλές φορές υποχώρηση των συμπτωμάτων της ασθένειας.
Το πιο σημαντικό όμως μήνυμα που θέλουμε να δώσουμε στο κοινό, είναι ότι πρέπει να γνωρίζει ότι η Ψωρίαση, δεν είναι ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΗ, επομένως τα άτομα που πάσχουν από Ψωρίαση, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αντιμετωπίζονται με προκατάληψη, να στιγματίζονται ή να περιθωριοποιούνται από τo κοινωνικό σύνολο, αλλά να στηρίζονται και να αγκαλιάζονται από αυτό.
+7
Ευχάριστα νέα για θεραπεία:
Μια νέα ανάλυση δείχνει ότι 94% των ασθενών που έλαβαν σεκουκινουμάμπη επανέκτησαν βελτίωση κατά PASI 75, ενώ σε ποσοστό έως 80%, οι ασθενείς επανέκτησαν το PASI 90 έως 100 έπειτα από μόλις 16 εβδομάδες επαναχορήγησης.
Μέχρι στιγμής, η σεκουκινουμάμπη έχει χορηγηθεί σε 80.000 ασθενείς παγκοσμίως και είναι ο μόνος αναστολέας της IL-17A που έχει λάβει έγκριση για την ψωρίαση, την ψωριασική αρθρίτιδα και την αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα.
Η Novartis ανακοίνωσε μια νέα ανάλυση, η οποία δείχνει ότι οι ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ψωρίαση που ακολουθούν αγωγή με σεκουκινουμάμπη επανέκτησαν γρήγορα καθαρό ή σχεδόν καθαρό δέρμα (Δείκτης Έκτασης και Σοβαρότητας της Ψωρίασης, PASI 90 έως 100) μετά την επανέναρξη της θεραπείας έπειτα από υποτροπή κατά το διάστημα παύσης της θεραπείας.
Η ανάλυση έδειξε επίσης ότι δεν παρατηρήθηκαν αντισώματα έναντι της σεκουκινουμάμπης κατά τη διάρκεια της επαναχορήγησης.
Τα ευρήματα αυτά παρουσιάστηκαν στο Ετήσιο Συνέδριο για το 2017 της Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολογίας (AAD) στο Ορλάντο της Φλόριντα, στο οποίο η Novartis παρουσίασε πάνω από 35 επιστημονικές περιλήψεις.
Προηγούμενα δεδομένα έδειξαν ευνοϊκά αποτελέσματα για τη συνεχόμενη θεραπεία με σεκουκινουμάμπη έναντι της διακοπτόμενης, ωστόσο ορισμένες φορές οι ασθενείς κάνουν παύση στη θεραπεία τους.
Αυτή η νέα ανάλυση δείχνει ότι εάν οι ασθενείς με ψωρίαση υποτροπιάσουν στο διάστημα παύσης της θεραπείας τους, στην πλειονότητά τους μπορούν να επιτύχουν τα προηγούμενα υψηλά επίπεδα αποτελεσματικότητας έπειτα από μόλις 16 εβδομάδες επαναχορήγησης της σεκουκινουμάμπης.
Η ανοσογονικότητα είναι ένα συχνό ζήτημα σε πολλές βιολογικές θεραπείες για την ψωρίαση, οι οποίες χάνουν την μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα με την πάροδο του χρόνου.
Η σεκουκινουμάμπη έχει επιδείξει σχεδόν μηδενική ανοσογονικότητα.
Η σεκουκινουμάμπη είναι μια πλήρως ανθρώπινη, στοχευμένη θεραπεία που αναστέλλει συγκεκριμένα την κυτταροκίνη IL-17A και προηγούμενα δεδομένα έχουν δείξει ότι επιτυγχάνει μακροχρόνια διατήρηση του καθαρού ή σχεδόν καθαρού δέρματος σε έως και 80% των ασθενών.
Οι ασθενείς με ψωρίαση είναι απαιτητικοί πλέον δεν είναι απαθείς, ζητούν για την νόσο τους την καλύτερη δυνατή λύση και αυτό τους δίνει την δυνατότητα αλλά και την δύναμη, να επιλέξουν μαζί με τον δερματολόγο τους φυσικά, την πιο αποτελεσματική θεραπεία.
+7
Ψυχολογική στήριξη:
Η ύπαρξη της ψωρίασης συνεπάγεται αλλαγές στην καθημερινότητα του ατόμου και του/της συντρόφου του.
Το άτομο έρχεται αντιμέτωπο με την αβεβαιότητα των εξάρσεων και των υφέσεων των συμπτωμάτων, νιώθει ανασφάλεια για την εικόνα της φυσικής του εμφάνισης, φόβο για τον εάν παραμένει ελκυστικός για τον ερωτικό του σύντροφο, αγωνία για την ύπαρξη της κατανόησης και στήριξής του.
Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι οι ασθενείς να οδηγούνται σε συμπεριφορές αποφυγής, ώστε να ανακουφίσουν τα συναισθήματα της ντροπής.
Για παράδειγμα δεν βγαίνουν από το σπίτι και αποφεύγουν τις κοινωνικές επαφές, προκειμένου να μην τους δουν.
Πολλοί επίσης φοράνε μακριά ρούχα ακόμα και τους καλοκαιρινούς μήνες για να μη φαίνονται τα σημάδια της ψωρίασης.
Το άτομο που πάσχει και ο/ η σύντροφός του καλούνται να διαχειριστούν αλλαγές στην καθημερινότητά τους, με πιθανές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις στη σχέση τους.
Εάν σε αυτή την κοινή πορεία το ζευγάρι έχει ως βασικές αρχές την αλληλοϋποστήριξη, την αγάπη, τη κατανόηση και την αποδοχή της πραγματικής διάστασης του νοσήματος, θα εξασφαλιστεί η συμφιλίωση του πάσχοντα ατόμου με την κατάσταση που βιώνει και θα ανακουφιστεί από τα δυσάρεστα συναισθήματα που κατά καιρούς αναβιώνει.
Το κλειδί σε μια σχέση είναι η ειλικρίνεια και η επικοινωνία, μόνο έτσι θα μπορέσει να προσχωρήσει.
Επίσης το πιο σημαντικό βήμα είναι ο πάσχοντας να αποδεχτεί τον εαυτό του και να τον αγαπήσει.
Όταν σταματήσει να κριτικάρει τον ίδιο του τον εαυτό, θα μπορέσει να εξελίξει τη σχέση του και με τους άλλους.
Πληροφορίες:
*Δρ.Κωνσταντίνος Π. Συμεωνίδης M.D
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Μέλος της Δερματολογικής &Αφροδισιολογικής Εταιρείας Κύπρου.
Skinlab Clinic Tel. 22356160
* Δρ Μαρία Ζάουρα Δερματολόγος- Αφροδησιολόγος τέως διευθύντρια Δερματολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείυ Λευκωσίας τηλέφωνο 25723120 και 99684168 Λεμεσός
* Δρ.Τζόζεφ Ιωσήφ, Ρευματολόγος -Παθολόγος