Όλες οι σχέσεις σε κάποια φάση περνούν μέσα από δυσκολίες και συγκρούσεις.
«Καυγαδίζουμε και τσακωνόμαστε συνέχεια όταν προσπαθώ να πω τι είναι αυτό που με ενοχλεί, ποια είναι τα «θέλω» μου, οι ανάγκες μου…,δεν με καταλαβαίνει, είναι σαν να μιλάω στον τοίχο! Διαρκώς με κρίνει και με κατηγορεί για όλα…» συναίσθημα γνωστό σε αρκετούς από εμάς.
Είναι αυτή μία αδιέξοδη σχέση;
Η απάντηση είναι ότι θα μπορούσε να είναι θα μπορούσε όμως και να μην είναι.
Όλες οι σχέσεις δοκιμάζονται στη πορεία του χρόνου. Οι διαφωνίες και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες εφόσον δύο διαφορετικοί άνθρωποι με διαφορετικές αντιλήψεις, βιώματα και συμπεριφορές καλούνται να συμβιώσουν και να προχωρήσουν μαζί στη ζωή τους (για όσο καιρό κρατήσει αυτό).
Δεν σημαίνει ότι φτάνουν σε τέλμα, μάλιστα έχει παρατηρηθεί ότι όταν ένα ζευγάρι συγκρούεται σημαίνει ότι διεκδικεί ο ένας τον άλλον και ότι προσπαθεί για το καλύτερο στη σχέση του.
Όταν όμως αυτές οι συγκρούσεις είναι επαναλαμβανόμενες και πολύ συχνές ή ακόμη όταν ο μόνος τρόπος επικοινωνίας είναι ο συγκρουσιακός, το ζευγάρι απομακρύνεται, μπαινοβγαίνει από την αλληλοχρέωση στην αλληλοκατηγορία, κολλάει στα λάθη του παρελθόντος, γίνεται ο ένας σύντροφος εχθρικός προς τον άλλον.
Σε άλλες σχέσεις πάλι, δεν υπάρχουν συγκρούσεις αλλά η αποξένωση ανάμεσα στους δύο συντρόφους είναι τόσο έντονη που έχει κοπεί σχεδόν κάθε είδος ουσιαστικής επικοινωνίας, έτσι το ζευγάρι δεν καλύπτεται συναισθηματικά, ενώ ο καθένας τους εξακολουθεί και νιώθει την ματαίωση, την ψυχρότητα, την θλίψη, τον θυμό, την αίσθηση του ανικανοποίητου, τη στασιμότητα, νιώθει ότι «αυτή δεν είναι σχέση, δεν έχουμε κοινό μέλλον μαζί, δεν πάμε πουθενά, δεν το αντέχω άλλο πια!»
Φαίνεται ότι αυτός ο τρόπος έχει γίνει μοτίβο στη σχέση, επαναλαμβάνοντας και αναπτύσσοντας συμπεριφορές που δεν καταλήγουν πουθενά, παρά μόνο σε αδιέξοδο.
Και μιλάμε για αδιέξοδο, όταν νιώθουμε ότι όχι μόνο δεν αντλούμε ικανοποίηση από τη σχέση αλλά καταλαβαίνουμε ότι ενώ θα πρέπει να επανεξετάσουμε το αν θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε μέσα σε αυτήν, εμείς νιώθουμε παγιδευμένοι, ανίκανοι ή αδύναμοι να πάρουμε αποφάσεις, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε σε τέλμα.
Αποφάσεις που είναι ίσως αντίθετες στις επιθυμίες μας, με τον τρόπο που έχουμε οργανώσει τη ζωή μας, με τις προσδοκίες μας, όταν δεν θέλουμε να ξεβολευτούμε, όταν φοβόμαστε να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας… Ναι, βρισκόμαστε σε αδιέξοδο, νιώθουμε το τέλμα, νιώθουμε ότι έχουμε βαλτώσει, και το παράξενο είναι ότι ενώ η λογική μπορεί να μας λέει τι πρέπει να κάνουμε, εμείς εξακολουθούμε και παραμένουμε, επαναλαμβάνοντας το φαύλο κύκλο… είναι αλήθεια ότι δεν είναι εύκολο.
Χρειάζεται χρόνος για να καταλάβουμε τι πραγματικά θέλουμε και τι ζητάμε όχι μόνο από τον σύντροφό μας αλλά και από τον ίδιο μας τον εαυτό. Καλούμαστε να γίνουμε οι δυνατοί χωρίς όμως και να είμαστε πολλές φορές. Μπορεί να βιώνουμε το φόβο για το καινούργιο και το άγνωστο σαν απειλή που προτιμάμε να αποφύγουμε.
Μπορεί ακόμη να μας είναι πιο εύκολο να γυρνάμε σε ενοχική συμπεριφορά, όταν μάλιστα έχουμε μάθει από παιδιά να «φταίω εγώ», δικαιώνοντας το σύντροφό μας και υποχωρώντας από την ικανοποίηση των δικών μας αναγκών.
Η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό μας και ότι αξίζουμε κάτι καλύτερο, η εξαρτητική συμπεριφορά, η γενίκευση ότι «όλοι είναι ίδιοι», αλλά κυρίως η αποφυγή ανάληψης ευθύνης, καθώς και η δυσκολία χειρισμού της απώλειας και η διαχείριση του αποχωρισμού είναι οι κυριότερες αιτίες που μας κρατούν σε μία σχέση αδιεξόδου.
Με λίγα λόγια, η αδυναμία μας να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας και να μπούμε εμείς στη δράση, μας κρατάει εγκλωβισμένους, περιμένοντας μία μαγική λύση, μία λύση που θα έρθει απ’ έξω…
* Μαρίνα Μόσχα
Ψυχοθεραπεύτρια
Επιστημονική συνεργάτης του Ινστιτούτου Ψυχικής κ’ Σεξουαλικής Υγείας
Συμβουλευτική γραμμή επικοινωνίας 77 77 28 77