Παρακολουθώντας τους ανθρώπους γύρω μου, εντοπίζω στοιχεία που με βοηθούν να κατανοήσω τη μαγεία της διαφορετικότητας ανάμεσά τους, αλλά και το παράξενο της ομοιότητας.
Πολλά μας διαχωρίζουν ως οντότητες.
Οι σκέψεις μας, τα βιώματά μας, τα συναισθήματά μας, οι ανάγκες μας, το άρωμά μας, ο καφές που πίνουμε.
Εκ πρώτης όψης, ο πικρός καφές στο φλυτζάνι μου, με κάνει να νιώθω ξεχωριστή.
Παρατηρώντας όμως πιο προσεκτικά, αισθάνομαι πως κάτι με κάνει να μοιάζω με τον κύριο απέναντι μου που απολαμβάνει μια ζεστή σοκολάτα, και με το βρέφος λίγο πιο δίπλα, όπου το βλέμμα του μαρτυρά την ασφάλεια και την ζεστασιά που νιώθει στην αγκαλιά της μητέρας του. «Ο άνθρωπος είναι ον φύσει κοινωνικό και πολιτικό».
Τα λόγια του Αριστοτέλη με προβληματίζουν, μου δημιουργούν ερωτήματα και ψάχνω τις απαντήσεις που είναι δύσκολο να βρω, αφού κρύβονται βαθιά μες τις ψυχές των ανθρώπων.
Από την πρώτη κιόλας ανάσα μας, αναζητούμε για σχέσεις που θα εξυπηρετήσουν τις ανάγκες μας και θα μας οδηγήσουν αυθόρμητα στην ασφάλεια που όλοι επιζητούμε. Και γεννιέται λοιπόν το ερώτημα «τι κάνει τις σχέσεις να διαφέρουν;».
Έχοντας ως παράδειγμα δύο ενήλικες που βρίσκονται σε μια ερωτική σχέση, και εξυπηρετούν την ανάγκη τους για να αγαπηθούν, να ονειρευτούν μαζί, να νιώσουν ασφάλεια, να δεσμευτούν, να βρουν ένα άτομο για να φιλήσουν στο μάγουλο μετά από ένα καυγά, αναρωτιέμαι… τι είναι αυτό που κάνει αυτή την ερωτική σχέση να διαφέρει στα μάτια και στην αντίληψη των μελών της, και ο κάθε ένας τη βιώνει με διαφορετικό τρόπο;
Για τον ένα, το φιλί πιθανώς σημαίνει «σ’ αγαπώ», για τον άλλο να μην κρύβει κάποιο τόσο ισχυρό συναίσθημα, για τον ένα η απόσταση να σημαίνει πως «είμαι ακόμα εδώ», μα για τον άλλον σταδιακή «εγκατάλειψη» που θα καταλήξει στο «τέλος».
Ο Άγγλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής John Bowlby, απαντά στο πιο πάνω με τη «Θεωρία Προσκόλλησης» που υποδηλώνει πως ο τρόπος με τον οποίο ο κάθε ένας μας επιλέγει να σχετίζεται με τα άλλα άτομα, είναι αποτέλεσμα της σχέσης που είχε ως βρέφος με τα άτομα που του παρείχαν φροντίδα, ενώ η αναπτυξιακή ψυχολόγος Mary Ainsworth κατατάσσει τον τρόπο που ο κάθε άνθρωπος βιώνει τη σχέση του σε τέσσερεις βασικούς τύπους δεσμού, που αναφέρονται στον: ασφαλή, απορριπτικό, φοβικό και αγχώδη δεσμό.
Και ενώ για κάποιον η απόσταση σημαίνει «είμαι ακόμα εδώ», για άλλον δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Και ενώ εσύ, φοβισμένος, κρατιέσαι μακριά από μια σχέση, εγώ σου λέω «μείνε εδώ, και κράτα μου το χέρι».
*Ιφιγένεια Στυλιανού, MBPsS, BA Psychology
School Psychology Trainee
Masters Program in School Psychology (ISPA Accredited)
http://www.ispa.org/
Department of Psychology, University of Cyprus
Department of Educational Psychology, Ministry of Education, Cyprus
"Μέλος Συνδέσμου Ψυχολόγων Κύπρου";