Η θεραπεία της εξάρτησης είναι ακυρολογία καθώς η εξάρτηση δεν είναι ασθένεια,
Εντούτοις, επειδή πολλοί εξαρτημένοι άνθρωποι παλεύουν σκληρά να απομακρυνθούν από τις καταστροφικές τους συνήθειες, ένας έμπειρος σύμβουλος μπορεί να προσφέρει συναισθηματική υποστήριξη και πληροφόρηση για μια ποικιλία από μονοπάτια, τα οποία άλλοι άνθρωποι ακολούθησαν με επιτυχία.
Ακόμα και όταν η συμβουλευτική αποτυγχάνει στο να βοηθήσει ένα άτομο να ξεπεράσει μια εξάρτηση, ο σύμβουλος μπορεί να προσφέρει γνήσια κατανόηση (Alexander, 2004).
Όταν εργάζεται ο σύμβουλος με άτομα που με τις πράξεις τους κάνουν κακό στον εαυτό τους ή σε άλλους, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός όσον αφορά την εμπιστευτικότητα και κυρίως όταν ασχολείται με ανήλικους που από πολύ μικρή ηλικία κάνουν χρήση ναρκωτικών.
Συγκεκριμένα, η British Association for Counseling ( 1984), αναφέρει ότι εάν οι σύμβουλοι πιστεύουν ότι ένας πελάτης θα μπορούσε να προκαλέσει κίνδυνο σε άλλους, θα τον ενημερώσουν ότι ενδέχεται να παραβούν την υποχρέωση εχεμύθιας και να προβούν σε πρόσφορες ενέργειες προκειμένου να ειδοποιήσουν άλλα άτομα ή τις αρχές >> ( Mc Leod,2003 σελ.483).
Η θεραπεία της εξάρτησης είναι ακυρολογία καθώς η εξάρτηση δεν είναι ασθένεια. Επίσης, η British Association for Counseling and Psychotherapy (2001), τονίζει ότι << οι καταστάσεις στις οποίες οι πελάτες αποτελούν κίνδυνο πρόκλησης σοβαρής βλάβης στον εαυτό τους ή σε άλλους συνιστούν ιδιαίτερη πρόκληση για τον επαγγελματία.
Πρόκειται για περιπτώσεις που πρέπει να βρίσκεται σε εγρήγορση για την πιθανότητα να συγκρούονται οι ευθύνες του απέναντι στον πελάτη με εκείνες απέναντι σε άτομα που ίσως θιχτούν σημαντικά και στη κοινωνία γενικότερα.
Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος πρέπει να είναι να διασφαλιστεί για τον πελάτη μια καλή ποιότητα φροντίδας η οποία θα σέβεται την ικανότητα αυτοπροσδιορισμού του πελάτη στο μέτρο που του το επιτρέπουν οι περιστάσεις>> ( Mc Leod,2003 σελ.484).
Επιπλέον, είναι σημαντικό να ενημερώνεται στο τι αναφέρει η American Association for Counseling and Development (1988), η οποία λέει ότι << όταν η κατάσταση του πελάτη υποδεικνύει ότι υπάρχει σαφής και επικείμενος κίνδυνος για τον ίδιο ή για άλλους, το μέλος πρέπει να αναλάβει εύλογη προσωπική δράση ή να ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές>> ( Mc Leod,2003 σελ.485).
Ο Χαραλαμπίδης (2003), σε μια προσπάθεια του να ορίσει το φαινόμενο της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, λέει ότι αν και έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια δεν είναι ένα καινούριο φαινόμενο. Από την αρχή της ιστορίας του ο άνθρωπος ένιωσε την ανάγκη να επέμβει στον ψυχικό του κόσμο, τροποποιώντας τα συναισθήματα και τη διάθεση του. Γνωρίζουμε πλέον ότι ο άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να επέμβει και να τροποποιήσει την ψυχική του διάθεση, τις σχέσεις του με το περιβάλλον και τους άλλους, και κυρίως να απαλλαγεί από τη δυσφορία που βιώνει μέσα στην πραγματικότητα του.
Η εφηβεία είναι μια από τις δυσκολότερες περιόδους της ζωής του ανθρώπου.
Όταν το παιδί, ζει σε ένα σπίτι, που η έλλειψη αγάπης και συναισθημάτων, στήριξης και κατανόησης είναι απόντα τότε το παιδί θα αντικατοπτρίσει την κρίση στην οικογένεια του, θα μυηθεί σε μονοπάτια που θα του δίνουν λύσεις στην ψυχική δυσφορία που θα νοιώθει και θα συναντήσει έτσι ευκολότερα και την ουσία.
Το προφίλ της οικογένειας του εξαρτημένου περιγράφεται ως εξής: ο ένας γονιός είναι προσκολλημένος και υπερπροστατευτικός προς το εξαρτημένο παιδί και ο άλλος γονιός είναι περισσότερο τιμωρητέος, αποστασιοποιημένος ή και εντελώς απών.
Συνήθως, ο υπερπροστατευτικός γονιός είναι του αντίθετου φύλου από τον εξαρτημένο. Συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις το παιδί αναλαμβάνει να καλύψει το κενό του ενός γονιού, παύει να λειτουργεί ως παιδί, λειτουργεί ως ενήλικας και γονεοποιείται (Minuchin, 1976,- Bekir, 1993).
Όσο περισσότερο ο μαθητής παραμένει σε κατάσταση κρίσης αδυνατώντας να αντιδράσει, τόσο πιο μεγάλος είναι ο κίνδυνος που διατρέχει να εκδηλώσει σοβαρή συναισθηματική δυσλειτουργία και τόσο δυσκολότερη γίνεται η προσπάθεια του συμβούλου να τον βοηθήσει να αντιμετωπίσει τη κρίση και να επιστρέψει σε ισορροπημένη κατάσταση (Nader & Pynoos, 1993).
Επίσης, δείχνουμε ενδιαφέρον και ικανότητα αντιμετώπισης της κατάστασης, ακούμε προσεκτικά και διερευνούμε διεξοδικά τα γεγονότα.
Ταυτόχρονα, αντανακλούμε τα συναισθήματα του παιδιού εστιάζοντας σαφώς τη συζήτηση στα συναισθήματα που βιώνει το παιδί και να ενθαρρύνει την κατάλληλη έκφραση τους.
Στόχος στη προκειμένη περίπτωση είναι η νομιμοποίηση των συναισθημάτων.
Το παιδί πρέπει να μάθει ότι τα συναισθήματα μπορούν να συζητιούνται και ότι αποτελούν σημαντικό μέρος της επίλυσης του προβλήματος.
Συγχρόνως, δεν ενθαρρύνουμε και δεν στηρίζουμε την απόδοση ευθυνών, δεν παρέχουμε ψευδή καθησύχαση και ότι πρέπει να καταλάβει ότι δεν είναι δυνατόν να βγει αλώβητο από μια κρίση, παρόλα αυτά μπορεί να συνεχίσει τη ζωή του αναπτύσσοντας ίσως και νέες πηγές δύναμης.
Τέλος, αναγνωρίζουμε την πρωταρχική σημασία ανάληψης δράσης, θεωρώντας απαραίτητο ότι το άτομο θα υιοθετήσει και πάλι ενεργητική στάση αντί της παθητικής που είχε ως τώρα γεγονός που θα συμβάλει στην αποκατάσταση της έννοιας του εαυτού >>( Χατζηχρήστου,2004, σελ.274-275).
* Χάρης Αντωνίου
Εγγεγραμμένος Σχολικός Ψυχολόγος
Τηλέφωνο 99829972