Ο όρος «Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες», έτσι όπως τον χρησιμοποιεί ο ΟΝΕΚ για τους σκοπούς των Προγραμμάτων Ψυχοκοινωνικής Ενδυνάμωσης Νέων, αναφέρεται σε εκείνες τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν, για να αντιμετωπιστούν οι ψυχοσυναισθηματικές κρίσεις που μπορεί να βιώνει ένα άτομο, ως αποτέλεσμα μιας αντικειμενικής ή υποκειμενικής «καταστροφής».
Ο όρος περιλαμβάνει επίσης, τις δεξιότητες, γνώσεις και ατομικά χαρακτηριστικά που βοηθούν τον επαγγελματία ή εθελοντή να προσφέρει αποτελεσματικά τη βοήθεια του στο άτομο, το οποίο μπορεί να βρίσκεται σε «κρίση».
Η αναγκαιότητα και η χρησιμότητα να υπάρχουν εκπαιδευμένα άτομα στις Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες
Πιστεύουμε ότι πολλές φορές, ο τρόπος που βιώνεται ένα περιστατικό την ώρα που αυτό συμβαίνει, μπορεί να δημιουργήσει ή αντίθετα να προλάβει μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες.
Η πολυπλοκότητα της καθημερινότητας, οι δυσκολίες στις κοινωνικές σχέσεις, οι ρυθμοί του σύγχρονου τρόπου ζωής και πολλοί άλλοι παράγοντες καθιστούν πολλούς από εμάς ευάλωτους και ιδιαίτερα ευαίσθητους στις ανατροπές, τις απογοητεύσεις και τις ματαιώσεις.
Έτσι, φαίνεται ότι ολοένα και συχνότερα, οι νέοι αισθάνονται αποδυναμωμένοι και δεν διαθέτουν οι ίδιοι τις δεξιότητες, οι οποίες θα τους βοηθήσουν να διαχειριστούν με επιτυχία μια πιθανή κρίση.
Ταυτόχρονα, παρά το εξαιρετικό επίπεδο σπουδών, πολλοί νέοι δεν έχουν τη δυνατότητα να εξασκηθούν σε επιμέρους δεξιότητες, που είναι απαραίτητες στην καθημερινή επαφή με ανθρώπους που βιώνουν κρίσεις.
Ο ΟΝΕΚ, αξιοποιώντας τις γνώσεις και τις εμπειρίες των συνεργατών του στο Πρόγραμμα Ψυχοκοινωνικής Ενδυνάμωσης νέων «Μικρή Άρκτος», έχει σχεδιάσει εκπαιδευτικές ημερίδες, οι οποίες απευθύνονται σε εθελοντές, φοιτητές αλλά και σε οποιονδήποτε άλλο νέο, μπορεί να ενδιαφέρεται για το θέμα αυτό.
Τι θα πρέπει να έχουμε υπόψη αν αντιμετωπίζουμε ένα άτομο σε «κρίση»
Αν και η αντιμετώπιση και η ανταπόκρισή μας σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είναι διαφορετική, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ατόμου που βιώνει την κρίση αλλά και τη φύση του περιστατικού, υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία θα πρέπει να ακολουθούμε:
- Λέξεις / προτροπές όπως: ηρέμησε, μην κάνεις έτσι, ξέχνα το, χαλάρωσε, μην αφήνεις να σε επηρεάζει… συνήθως δεν βοηθάνε. Αντίθετα, υπονοούν ότι το άτομο που βιώνει μια κρίση, δεν έχει προσπαθήσει αρκετά ή ακόμα και ότι υποτιμούμε τη βαρύτητα της κατάστασης και δεν αντιλαμβανόμαστε τη δική του αδυναμία να χειριστεί τη δεδομένη στιγμή την κατάσταση που βιώνει.
- Λέξεις / φράσεις όπως: άσε με να βοηθήσω, μίλησε μου για να βρούμε μαζί μια λύση, δεν θα σε αφήσω μόνη/ο – θα είμαι εδώ μέχρι να αισθανθείς καλύτερα, πολλές φορές είναι πιο βοηθητικές και δίνουν το μήνυμα ότι το άτομο δεν θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει μόνο του τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται.
- Πρώτη μας έγνοια, όταν βρεθούμε σε μια κατάσταση κρίσης είναι να εντοπίσουμε τυχόν κινδύνους που διατρέχει το άτομο: π.χ. ο νεαρός/η που τράκαρε με το αμάξι και ουρλιάζει στη μέση του δρόμου, θα πρέπει πρωτίστως να οδηγηθεί σε ασφαλές σημείο και μετά να αρχίσει η οποιαδήποτε προσπάθεια ελέγχου της κρίσης.
- Όσο και να θέλουμε να προσφέρουμε «έτοιμες λύσεις» και να πούμε τη γνώμη μας, πρέπει πρώτα να ακούσουμε με διάθεση αποδοχής και κατανόησης τόσο το ποιο είναι το πρόβλημα όσο και τα συναισθήματα του ατόμου που βιώνει την κρίση. Δεν βιαζόμαστε να προσφέρουμε λύσεις, αλλά προσφέρουμε στάση κατανόησης, υπομονής και αποδοχής.
- Εάν αυτό που ακούμε μας προκαλεί έντονα συναισθήματα, προσπαθούμε να μην παρασυρθούμε σε έντονες συναισθηματικές φορτίσεις, αλλά να φτιάξουμε στο μυαλό μας ένα εφικτό και πρακτικό σχέδιο δράσης και να καθοδηγήσουμε το άτομο σε κρίση προς την ανάληψη ενεργητικών μέτρων για διαχείριση της κατάστασης.
- Καλό είναι να γνωρίζουμε τις διαθέσιμες υπηρεσίες, δομές και προγράμματα που προσφέρονται στην πόλη μας ή σε παγκύπρια βάση, ώστε να κατευθύνουμε το άτομο, αν χρειάζεται, σε κάποιο πιο εξειδικευμένο επαγγελματία.
Τι θα κερδίσει αυτός που θα παρακολουθήσει τις ημερίδες μας;
Ανάλυση των πιο πάνω ζητημάτων αλλά και εμβάθυνση στις δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης, επικοινωνίας, διαχείρισης συναισθηματικών κρίσεων, κινητοποίησης και παραπομπής, θα προσφέρονται στις ημερίδες που διοργανώνει ο ΟΝΕΚ με θέμα «Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες».
Σκοπός είναι, οι συμμετέχοντες να αποκτήσουν γνώσεις τις οποίες θα μπορούν να εξασκήσουν και στις οποίες θα μπορούν να βασιστούν όταν, για οποιοδήποτε λόγο, βρεθούν αντιμέτωποι με κρίσεις δικών τους ανθρώπων, ατόμων που φροντίζουν ή εξυπηρετούν επαγγελματικά αλλά και όταν βρεθούν σε τυχαία περιστατικά κρίσης όπως π.χ. ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα.
Ταυτόχρονα όμως, οι ημερίδες εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων των ίδιων των συμμετεχόντων.
Δεξιότητες που θα βοηθήσουν το άτομο να ενδυναμωθεί σε προσωπικό αλλά και σε επαγγελματικό επίπεδο.
Φοιτητές, νέοι, εργαζόμενοι και εθελοντές θα πάρουν γνώσεις και εμπειρίες που θα συμπληρώσουν και θα εμπλουτίσουν τις ήδη υπάρχουσες.
Οι ημερίδες είναι σχεδιασμένες, ώστε να μπορούν όλοι να συμμετέχουν ενεργητικά, να μοιραστούν γνώσεις και εμπειρίες. Η συμμετοχή είναι ΔΩΡΕΑΝ και θα δοθούν πιστοποιητικά παρακολούθησης.
* Περισσότερες πληροφορίες για τις Ημερίδες και δηλώσεις συμμετοχής:
Ημερίδες με θέμα τις «Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες»