Η σεξουαλικότητα βιώνεται και εκφράζεται σε σκέψεις, φαντασιώσεις, επιθυμίες, πεποιθήσεις, στάσεις, αξίες, συμπεριφορές, πρακτικές, ρόλους και σχέσεις.
Επηρεάζεται από ψυχολογικούς, οικονομικούς, πολιτικούς, κοινωνικούς, και βιολογικούς παράγοντες.
Η σεξουαλικότητα είναι μία φυσική και υγιής πτυχή της ζωής, και αυτό είναι ένα μέρος του ποιος είσαι. Παρόλα αυτά οι άνθρωποι με αναπηρίες πολλές φορές δε θεωρούνται σεξουαλικά άτομα. Αυτό οδηγεί σε μύθους περί της σεξουαλικότητας αυτών των ανθρώπων.
‘’Οι γυναίκες με αναπηρία δε χρειάζονται σεξ’’
Για τους περισσότερους μη ανάπηρους ανθρώπους, η σεξουαλικότητα και η αναπηρία φαίνεται να είναι μη συνδέονται – οι σεξουαλικές επιθυμίες των γυναικών με αναπηρία θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ανύπαρκτες.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι ότι οι γυναίκες με αναπηρία είναι σεξουαλικά όντα με σεξουαλικές φαντασιώσεις, συναισθήματα και φιλοδοξίες όπως και οποιοσδήποτε άλλος.
Δεν είναι σε θέση να εκφράσουν τη σεξουαλικότητά τους πλήρως όχι τόσο λόγω της αναπηρίας, αλλά λόγω της υπόθεσης ότι δεν είναι σεξουαλικές.
Άλλα εμπόδια περιλαμβάνουν περιορισμούς σχετικά με την κινητικότητα τους, όπως η αρνητική στάση της κοινωνίας και η έλλειψη εκπαιδευτικών, ψυχαγωγικών, κοινωνικών και υγειονομικών υπηρεσιών και τα δικαιώματα που έχουν οι άλλοι άνθρωποι.
Οι γυναίκες με αναπηρία - ιδιαίτερα εκείνες με σωματικές αναπηρίες - θεωρούνται συχνά πιο παιδιάστικες και σκέφτονται μόνο με βάση την «φροντίδα» ή την «προστασία», καθιστώντας τους ασεξουαλικές.
Ωστόσο, όλα τα ανθρώπινα όντα είναι σεξουαλικά, άσχετα με το αν, πότε, πώς, ή με το οποίο επιλέγουν να εκφράσουν ή όχι την σεξουαλικότητα τους.
‘’Τα άτομα με αναπηρία δεν είναι σεξουαλικά ελκυστικά’’.
Ποιος είναι σέξι? Ποιος είναι σεξουαλικός? Ποιος είναι σεξουαλικά επιθυμητός? Είναι τα άτομα που ορίζει η κοινωνία ως ‘’όμορφα’’ πιο σέξι από ότι τα απλά άτομα? Οι ηλικιωμένοι? Οι πιο ευτραφείς? Οι άνθρωποι με αναπηρία?
Είναι όλοι αυτοί σεξουαλικά όντα ακόμα και αν δε βγαίνουν στην τηλεόραση? Αυτό που προσελκύει κάποιον είναι μοναδικό για κάθε άτομο, και προκαλείται από μια απρόβλεπτη μίξη των πραγμάτων, συμπεριλαμβανομένης της προσωπικότητας, των σεξουαλικών φαντασιώσεων, κ.λπ.
Ωστόσο, επειδή περιβαλλόμαστε από ψευδή ιδεώδη της ομορφιάς, όπως τα μοντέλα με απίστευτα λεπτό σώμα, μπορεί να είναι δύσκολο να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε τους ανθρώπους που δεν ταιριάζουν σε αυτή την κατηγορία ως «όμορφους».
Έλξη είναι η σύνδεση μεταξύ δύο ανθρώπων και τα πρότυπα ομορφιάς δεν έχουν να κάνουν με αυτό.
‘’Οι γυναίκες με αναπηρία εκφράζονται υπερβολικά σεξουαλικά’’.
Από τη στιγμή που οι γυναίκες αυτές θεωρούνται πιο παιδιάστικες, δεν ταιριάζει σε αυτές να είναι σεξουαλική επιθυμία θεωρείται υπερβολική ή διεστραμμένη.
Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν δυσανάλογες σεξουαλικές επιθυμίες σε σχέση με τις γυναίκες χωρίς αναπηρία, απλά επειδή θεωρείται ότι δεν πρέπει να εκφράζουν αυτό το κομμάτι του εαυτού τους, όταν το κάνουν, θεωρείται πρόβλημα από τους γύρω.
Επίσης, αυτό συναντάται σε πιο νέα άτομα με νοητική αναπηρία, αφού δεν έχουν διδαχθεί τα κοινωνικά πρέπει.
Για παράδειγμα ότι ο αυνανισμός είναι μια προσωπική υπόθεση και το κάνουμε μόνοι μας, ότι τα γεννητικά όργανα πρέπει να μην είναι εκτεθειμένα σε δημόσιο χώρο, κτλ.
Η έλλειψη διαπαιδαγώγησης μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την σεξουαλικής τους έκφραση με κοινωνικά μη αποδεκτούς τρόπους.
‘’Τα άτομα με αναπηρία έχουν πιο σημαντικές ανάγκες από το σεξ’’.
Έχουμε την τάση να βλέπουμε ορισμένες ανάγκες ως πιο βασικές ή θεμελιώδεις (φαγητό, καθαριότητα, ύπνος) από άλλες (επικοινωνία, σεξουαλικές επιθυμίες, πνευματική ανάπτυξη).
Αυτό το χάσμα είναι πιο έντονο στην περίπτωση των κοριτσιών και των γυναικών με αναπηρίες. Αν μια γυναίκα χρειάζεται βοήθεια για να καλύπτονται οι ‘’βασικές ανάγκες’’ της, οι υπόλοιπες ανάγκες της θεωρούνται ανύπαρκτες.
Στην πραγματικότητα, κάθε άτομο βιώνει διάφορες ανάγκες ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, η επιθυμία να φάμε όταν πεινάμε, είναι το ίδιο σημαντική με το ν α μιλήσουμε σε κάποιον όταν είμαστε μόνοι.
Ομοίως, οι σεξουαλικές επιθυμίες δεν μπορούν απλά να θεωρηθούν ως «δευτερεύουσες» σε σχέση με τις πιο «θεμελιώδεις» ανάγκες, ανεξάρτητα από το αν κάποιος έχει κάποια αναπηρία ή όχι.
‘’Τα άτομα με αναπηρία δε χρειάζονται σεξουαλική διαπαιδαγώγηση’’.
Τα άτομα με αναπηρίες πιο συχνά στερούνται το μικρό κομμάτι της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης που λαμβάνουν σε σχέση με τους συνομηλίκους τους.
Αυτό είναι ενσωματωμένο με τον μύθο ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες δεν έχουν σεξουαλικές επιθυμίες, ότι κανείς δεν θα θέλει να κάνει σεξ μαζί τους και ότι δεν μπορούν να έχουν ‘’πραγματικό σεξ’’ ούτως ή άλλως.
Στην πραγματικότητα, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση μπορεί να δώσει τις γνώσεις και τις πληροφορίες για να έχουν ασφαλή και ευχάριστη σεξουαλική ζωή, για την πρόληψη σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων και για ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες.
‘’Οι γυναίκες με αναπηρία δε θα πρέπει να κάνουν παιδιά’’.
Δεδομένου ότι οι γυναίκες με αναπηρία δεν αναμένεται να είναι σεξουαλικές, ούτε και αναμένεται να αναπαραχθούν. Πιστεύεται μάλιστα ότι η «αναπηρία γεννά αναπηρία», και ότι μια ανάπηρη γυναίκα θα γεννήσει ένα παιδί με ειδικές ανάγκες.
Ωστόσο, μόνο ένα μικρό ποσοστό των αναπηριών είναι κληρονομικό και αυτό δεν περνά πάντα στην επόμενη γενιά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι γυναίκες με αναπηρία και οι γυναίκες χωρίς αναπηρία, και οι δύο έχουν ίσες πιθανότητες να γεννήσουν ένα παιδί με αναπηρία ή πολύ πιο πιθανό, ένα παιδί χωρίς αναπηρία.
Πιστεύεται επίσης ότι μια γυναίκα με αναπηρία δε θα είναι σε θέση να φροντίσει για το παιδί της. Αυτό είναι απλώς μια αντίληψη.
Οι γυναίκες με αναπηρία μπορούν να ανατρέφουν τα παιδιά, όπως όλοι οι υπόλοιπες, απλά μπορεί να χρειάζονται μια μικρή βοήθεια κατά καιρούς.
* Θάνος Ασκητής, Ιατρικό Κέντρο ψυχικής και σεξουαλικής υγείας, συμβουλευτική γραμμή επικοινωνίας 77 77 28 77