Η νόσος Peyronie (ινώδης σκλήρυνση του πέους) είναι μια δυσμορφική πάθηση του πέους, που πλήττει περίπου έναν στους δέκα άνδρες σήμερα και χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση ινώδους ιστού στο ινώδη χιτώνα των σηραγγωδών σωμάτων του πέους.
Τα κύρια συμπτώματά της είναι η τοπική απώλεια ελαστικότητας και ο πόνος, η εμφάνιση παραμόρφωσης (κάμψης) σύστοιχα κατά τη στύση, η επώδυνη στύση και η στυτική δυσλειτουργία.
Ο πόνος και η προοδευτική παραμόρφωση του πέους είναι δυο χαρακτηριστικά που γίνονται εμφανή στο πρώτο στάδιο της νόσου (<12 μήνες), ενώ η υποχώρηση του πόνου και η μείωση ή η σταθεροποίηση της πεϊκής παραμόρφωσης και της ινώδους πλάκας χαρακτηρίζουν το τελευταίο στάδιο (>12 μήνες).
Ενώ η νόσος έχει μια μεγάλη προϊστορία η ακριβής προέλευσή της παραμένει μέχρι και σήμερα άγνωστη.
Αναφέρθηκε για πρώτη φορά από τον Gabriel Fallopius το 1561, αλλά έγινε γνωστή το 1743 από τον χειρουργό Francois Gigot de la Peyronie, γιατρό στην αυλή του βασιλιά Λουδοβίκου XV, από τον οποίο πήρε και το όνομα της.
Αν και τα αίτια της νόσου δεν είναι απολύτως εξακριβωμένα, η επικρατέστερη άποψη είναι ότι οφείλεται σε τραυματισμό του ινώδη χιτώνα του πέους, οξύ (κάταγμα πέους) ή αθροιστικό (μικροτραυματισμοί κατά τη σεξουαλική ζωή του άνδρα), ο οποίος οδηγεί στην ανάπτυξη ουλώδους ιστού (πλάκες).
Επιπρόσθετα, οι άνδρες που πάσχουν από τη συγκεκριμένη νόσο, δεν είναι απίθανο να παρουσιάσουν συννοσηρότητα και με άλλες παθήσεις όπως η νόσος Dupuytren -πάθηση που συνδέεται με την παραγωγή κολλαγόνου, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία και ο υπογοναδισμός.
Οι δυο βασικότεροι «πυλώνες» για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση της νόσου είναι η σωστή ιατρική εκτίμηση και επιλογή της κατάλληλης θεραπείας, με τη συνεργασία ασθενούς και εξειδικευμένου ουρολόγου-ανδρολόγου.
Αρχικά, για την εκτίμηση της νόσου είναι σημαντική η λήψη του ατομικού ιστορικού, ο οργανικός και απεικονιστικός έλεγχος και η χορήγηση ερωτηματολογίων, τα οποία αξιολογούν τα ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα, το επίπεδο του πόνου και την ενόχληση από τα συμπτώματα της νόσου.
Αφού έχει πραγματοποιηθεί μια πλήρης αξιολόγηση του προβλήματος, το επόμενο βήμα είναι η θεραπευτική αντιμετώπισή του.
Για την επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας πρέπει να ληφθούν υπόψη:
το επίπεδο στυτικής λειτουργίας του ασθενούς,
η παρουσία δυσφορικών συμπτωμάτων π.χ., πόνος,
το κίνητρο του ασθενούς για θεραπεία,
το συνολικό ψυχολογικό του υπόβαθρο,
η χρονική διάρκεια της πάθησης
το στάδιο της νόσου.
Σχετικά με τις μορφές θεραπείας αυτές είναι:
από το στόμα,
οι τοπικές θεραπείες,
οι θεραπείες εξωτερικής ενέργειας,
οι χειρουργικές επεμβάσεις.
Σε γενικές γραμμές, η επιλογή θεραπειών που δεν απαιτούν χειρουργική επέμβαση γίνεται σε άνδρες που βρίσκονται στην πρώιμη φάση της νόσου (δηλαδή <12 μήνες), με ασταθή ή προοδευτική παραμόρφωση και επώδυνες στύσεις, καθώς και σε εκείνους που δεν είναι ψυχολογικά έτοιμοι ή δεν ενδιαφέρονται για τις χειρουργικές παρεμβάσεις.
Οι θεραπείες από το στόμα αποτελούν την πρώτη μας επιλογή σε ασθενείς που βρίσκονται στην οξεία φάση της νόσου.
Αν και δε θεωρούνται οι πλέον αποτελεσματικές για την αντιμετώπιση της παραμόρφωσης του πέους, εντούτοις βελτιώνουν τα συμπτώματα και την πεϊκή κάμψη σε ποσοστό που φτάνει και το 50%.
Κάποιες από τις ουσίες που χορηγούνται από το στόμα είναι η κολχικίνη, το potaba, η βιταμίνη Ε και οι αναστολείς φωσφοδιεστεράσης τύπου 5 (PDE-5) χωρίς να είναι ξεκάθαρο ποια ή ποιος συνδυασμός υπερτερεί των υπολοίπων.
Οι τοπικές θεραπείες αποτελούν μια εναλλακτική, μη χειρουργική θεραπευτική προσέγγιση και περιλαμβάνουν την εφαρμογή της ιατρικής θεραπείας απευθείας στις πεϊκές πλάκες.
Το κύριο πλεονέκτημά τους σε σύγκριση με τη στοματική θεραπεία είναι πως επιτρέπουν την άμεση απελευθέρωση ουσιών (π.χ., κορτικοστεροειδή, κολλαγενάση, αναστολείς διαύλων ασβεστίου, ιντερφερόνες) στο σημείο της παθογένειας και σε υψηλότερη συγκέντρωση από εκείνη που χορηγείται μέσω των θεραπειών από το στόμα.
Στις θεραπείες εξωτερικής ενέργειας περιλαμβάνονται η θεραπεία με κρουστικά κύματα, οι συσκευές ευθυγράμμισης πέους και η ακτινοθεραπεία. Και αυτές έχουν ως στόχο να κατευθύνουν το θεραπευτικό τους αποτέλεσμα τοπικά στο σημείο της παθογένειας.
Το θεραπευτικό αποτέλεσμα των παραπάνω μεθόδων είναι αμφίβολο και πολλές φορές παροδικό.
Η πλέον σίγουρη λύση που επιτυγχάνει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα είναι η χειρουργική θεραπεία. Οι τεχνικές που εφαρμόζονται είναι αρκετές (συρραφή, τομή ή εκτομή της πλάκας και τοποθέτηση μοσχεύματος και η τοποθέτηση ενδοπεϊκής πρόθεσης) και η επιλογή της κατάλληλης είναι ύψιστης σημασίας.
Η συρραφή εφαρμόζεται σε ασθενείς με μικρού βαθμού κάμψη του πέους, ενώ οι πεϊκές προθέσεις τοποθετούνται σε ασθενείς που παρουσιάζουν συγχρόνως και στυτική δυσλειτουργία.
Η τεχνική με τη μικρότερη πιθανότητα για σμίκρυνση του πέους –κάτι που αποτελεί πηγή ανησυχίας για αρκετούς ασθενείς- είναι η θεραπεία με μόσχευμα, η οποία και εφαρμόζεται με σκοπό τη διατήρηση ή την αποκατάσταση του μήκους του πέους.
Κατά την εφαρμογή αυτής της τεχνικής γίνεται εκτομή της πλάκας και το έλλειμμα στον ινώδη χιτώνα του πέους στη συνέχεια καλύπτεται, συνήθως, από φλεβικό ή συνθετικό μόσχευμα.
Τα πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης επέμβασης είναι ότι διορθώνεται μεγάλου βαθμού κάμψη χωρίς να επηρεάζεται το μέγεθος του πέους.
Η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης γίνεται μόνο στις περιπτώσεις που η νόσος έχει σταθεροποιηθεί, ώστε να αποφευχθεί η υποτροπή, σε άνδρες που η συνουσία είναι αδύνατη εξαιτίας της μεγάλης κάμψης του πέους, όταν οι άλλες μέθοδοι έχουν αποτύχει, η ασβεστοποίηση των πλακών είναι εκτεταμένη και η ανάγκη για άμεσο και αξιόπιστο αποτέλεσμα είναι μεγάλη.
* Δρ Θάνος Ασκητής,IΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΨΥΧΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Συμβουλευτική γραμμή επικοινωνίας 77 77 28 77