H ΧΑΠ είναι μία πάθηση των πνευμόνων η οποία προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή.
Οι ασθενείς με ΧΑΠ παρουσιάζουν στενότερους και καταστραμένους αεραγωγούς (οι σωλήνες μεταφοράς του αέρα εντός των πνευμόνων).
Έτσι παρουσιάζουν χρόνια δύσπνοια και κούραση.
Η ΧΑΠ μπορεί να αποτελεί σοβαρότητο πρόβλημα για την υγεία. Δεν θεραπεύεται πλήρως και συνήθως επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.
Εντούτοις, υπάρχουν θεραπείες που βοηθούν στα συμπτώματα. Ίσως να έχετε ακούσει τη ΧΑΠ να αποκαλείται με τους όρους “χρόνια βρογχίτιδα” ή “εμφύσημα”. Αυτές είναι οι δύο μορφές της νόσου ουσιαστικά.
Ποιες είναι οι αιτίες της ΧΑΠ;
H συχνότερη αιτία της ΧΑΠ είναι το κάπνισμα. Άλλα αίτια είναι η εισπνοή τοξικών καπνών ή αερίων και η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ΧΑΠ;
Αρχικά, μπορεί κάποιος να μην παρουσιάζει καν συμπτώματα. Αργότερα όμως, κι όσο η νόσος προχωρά μπορεί να εμφανιστούν τα ακόλουθα:
Δυσκολία στην αναπνοή – δύσπνοια κυρίως κατά τη σωματική δραστηριότητα
Συριγμός – ένας ήχος όπως το σφύριγμα κατά τη διάρκεια της αναπνοής
Βήχας και παραγωγή φλεγμάτων – πτυέλων
Επιπλέον, ασθενείς με ΧΑΠ εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο για τα εξής:
Λοιμώξεις αναπνευστικού, π.χ. πνευμονία
Καρκίνο του πνεύμονα
Καρδιολογικά Προβλήματα
Οστεοπόρωση
Κατάθλιψη
Υπάρχει κάποιο τεστ που μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της ΧΑΠ;
Ναι. Ο γιατρός σας θα σας συστήσει να υποβληθείτε σε “σπιρομέτρηση”. Κατά τη σπιρομέτρηση, παίρνετε μια βαθιά εισπνοή και στη συνέχεια φυσάτε γρήγορα και δυνατά μέσα σε ένα σωλήνα.
Ένα μηχάνημα που είνα ενωμένο με το σωλήνα υπολογίζει το ποσό του αέρα που φυσήξατε και το πόσο γρήγορα έγινε αυτό.
Εάν τα αποτελέσματα της σπιρομέτρησης είναι παθολογικά, ο γιατρός θα σας χορηγήσει φάρμακο υπό τη μορφή των εισπνεόμενων σπρέυ. Μετά από περίπου 15-20 λεπτά θα επαναλάβετε τη σπιρομέτρηση.
Αυτό θα βοηθήσει το γιατρό σας να διαπιστώσει εάν πάσχετε από ΧΑΠ ή άλλη πάθηση του αναπνευστικού, π.χ. άσθμα. Οι ασθενείς με άσθμα συνήθως κατά το δεύτερο τεστ εμφανίζουν φυσιολογικά αποτελέσματα σε αντίθεση με τους ασθενείς με ΧΑΠ στους οποίους τα αποτελέσματα παραμένουν παθολογικά.
Ποια είναι η θεραπεία της ΧΑΠ;
Καταρχήν, ΔΙΑΚΟΨΤΕ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ! Εάν καπνίζετε, η πιο σημαντική παρέμβαση που μπορείτε να κάνετε είναι να σταματήσετε το κάπνισμα.
Άσχετα με το πόσο πολύ καπνίζετε καθημερινά ή το πόσο πολύ καιρό συνολικά καπνίζετε, εφόσον σταματήσετε το κάπνισμα, αυτό θα επιβραδύνει την επιδείνωση της νόσου σας και θα σας βοηθήσει να νιώσετε καλύτερα.
Επίσης είναι απαραίτητο να εμβολιάζεστε κατά του ιού της γρίππης ετησίως και κατά του πνευμονιοκόκκου τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σας. Λοιμώξεις όπως οι προηγούμενες στους πνεύμονες μπορεί να θέσουν τη ζωή σας σε κίνδυνο.
Γι᾽αυτό και είναι πολύ σημαντική η πρόληψη τους. Υπάρχουν 4 κύριες θεραπευτικές επιλογές για τη θεραπεία της ΧΑΠ:
Φάρμακα. Υπάρχουν αρκετά φάρμακα κατά της ΧΑΠ. Οι περισσότεροι ασθενείς χρησιμοποιούν εισπνεόμενα σπρέυ τα οποία βοηθούν στο να “ανοίγουν” τους αεραγωγούς οι οποίοι όπως προαναφέρθηκε εμφανίζουν στένωση στη ΧΑΠ.
Συνήθως χρειάζεται η λήψη περισσότερων του ενός είδους σπρέυ.
Καθώς η νόσος προχωρά, κάποια άτομα χρειάζονται τελικά και τη χορήγηση οξυγόνου στο σπίτι.
Οξυγόνο. Σε τελικά στάδια της νόσου και στα άτομα που παρουσιάζουν αναπνευστική ανεπάρκεια το οξυγόνο κρίνεται απαραίτητο.
Πνευμονική αποκαταστάση.
Σε αυτό το πρόγραμμα οι ασθενείς μαθαίνουν να βελτιώνουν την αντιμετώπιση της κατάστασης τους μέσω διαφόρων τρόπων.
Μαθαίνουν τεχνικές αναπνοής, λαμβάνουν ψυχολογική υποστήριξη και συμμετέχουν σε προγράμματα με ειδικές σωματικές ασκήσεις για τόνωση των μυών τους.
Χειρουργείο.
Σπανιότατα, άτομα που πάσχουν από πολύ σοβαρή ΧΑΠ ενδεχομένως να υποβληθούν σε χειρουργική αφαίρεση των πλέον καταστραμένων τμημάτων των πνευμόνων τους.
Έτσι μπορεί να βελτιωθούν τα συμπτώματα τους αλλά δεν είναι σίγουρο ότι πάντα το χειρουργείο πετυχαίνει ή βοηθά τους ασθενείς.
*Δρ. Ανδρέας Ζαχαριάδης,Πνευμονολόγος, Ειδικός Διαταραχών Ύπνου, Senior Lecturer (Pulmonology) στο European University Cyprus, Πνευμονολογικό Κέντρο Λευκωσίας
Τηλεφώνο: 22-355188